Rêber APO
Ecêb dimînim, çima hun me fêm nakin? Îca keçên ciwan ên wek we çima fêm nakin? Xwediyên wê berxwedana mezin rêhevalên Ronahî û Bêrîvan, bi taybetî jî rêhevala Ronahî, rêhevaleka ku bi me baş têgihîştiye. Jixwe me vê di rapora wê de jî dît. Di raporekî din de dibêje, “Ez, ji duyemîn civîna çapemeniyê ya di pêvajoya agirbesê de pir bandor bûm. Tevî ku hun hewqas derfet diafirînin, ji jinan û her cure pêşketinê re destek didin, di nava me de hê jî yeka di wê astê de tune. Halbûkî pir ked hatiye dayîn. Bi zanebûna xwe yên ku kesayetiyeke rast girtine zêde nîn in. Her ku ez partiyê nas dikim zêdetir pê ve têm girêdan. Dema ku ez kesayet û bûyer, rasteqîna şer û qoxanê dinirxînim, yên tên xwestin ku pêwîstekên girêdanê ne û carna jî hewl didim ku zêdetir bidim.’’ Çawa ku min got, şêwaza wê vebir e, bi ya min pir girîng e. Divê hun jî hindek biramin. Riya jiyandina bîranîna wê, weke wê di gihîştina hêza têgihîştinê û xwedîbûna disîplîna jiyaneke saxlem de derbas dibe. Di nava we de hinek kes dibe ku bixwazin bibin layiqê wê. Bi taybetî pêvajoya jiyana xwe ya ku bi PKK’ê re bûye yek ka çawa girtiye dest û çawa xwe pêgirê vegûherînê kiriye fêm bikin. Bi taybetî ev di destnivîsên wê de hene. Li vana binêrin, fêr bibin û rêzdar bin. Ji ber ku ev nirxên mezin in. Ger azadî hêsanî ba, wana wê riyê nediceriband.
Rêhevala Ronahî di hevokeka xwe de dibêje, “Serokatî giyan û can dide, a girîng vê derbaskirina jiyanê ye!’’ vê yekê bi çalakiya xwe şewitandinê derbasî jiyanê dikin. Ev, bûyereke mezin e. Heke hun jî hindek durust bin, wê wêrekî û fedakariya ku hun dibêjin ka çi ye, bibînin û fêm bikin. Her ku ev çalakî li ser navê me tê çêkirinê, em jî neçar in ku rêzdar bin. Ma gotina, “Em erzan jiyan’’ qet li we tê? Ez li wan kesên ku li hember nirxan dikevin berevajiyê şaş dimînim. Qet naxwazim dilê xwe bi wana bişewitînim. Her ku hun bi van nirxan ve ne girêdayî bin, bi misogerî em nikarin we têxin şûna zilaman. Ev jî qewîtiya wan û girêdana bîranîna wan diderbirîne. Ezê, ka ew mirovên çawa bûn, keçên ciwan ên çawa bûn û di nava azweriya jiyaneka çawa de dixwestin bimînin, bizanibim û biriya xwe bidimê. Bi misogerî ezê wisa bikim. Ji min tiştekî din nepên. Hun çiqas hatibin xistin, hun çiqas xafîl bin bibin, jiyana wan ji bo we fermana herî mezin e. Her ku hun endamekê artêşa egîdan e, hunê bi gora vê fermanê bijîn. Hun dibêjin ku, em dixwazin werin ARGK’ê û werin nav artêşa jinê. Wê demê serleşkerên vê wisan in û bi gora vê hunê tevbigerin.
Ez bi xwe jî di xizmeta wan de me. Ew mirovên di jiyanê de tiptijî bûn. Dahûrîneke jiyanê heye, lê binêrin, hunê di nava şaşwaziyê de bimînin. Pênaseyên zayendîtiyê hene, dibêjin; “Sehaya herî zêde ku jin û zilam hev û dî dixapînin!’’ Çi nirxandineke mezin e! Yanî dibêje, “di navê de lîstik heye!’’ sextetî û koledarî heye. Dibêje, “Azadiya wê pir zor e!’’ Dibêje, “çi mixabin em nebûn nasdarê wê azadiya çawa ku Serokatiya Partiyê dixwaze!’’ Lê weke hedefekî datînin pêşiya xwe. Tebî ev dibine nirxên ku pêwîst e hun pê ve girêdayî bimînin. Wisa bi hezaran hene. Hê jî ku bê gotin, “Me fêm nekir, me pêwîstekên wê neanî cî’’ qet ne tê pejirandin, ne jî bahane tê hesibandin. Hun ciwan in, egîd in, hunê bi can û dil tevlî van nirxan bibin.
- Ayrıntılar
Rêber APO
Rewşa heyî ya kurdan, zêde derfet nade şêrekî stratejîk ê êrîşkirinê; ku derfet bide jî ev ne pêwîst e. Wê windakirinên vê ji qezencên wê qat bi qat mezintir be. Lê ev bi salan berdewam bike jî, di rewşeke wisa de ye ku dikare şerekî parastina rewa bimeşîne. Di vê de qet windahî nabe. Dibe ku hinek windahiyen mirovan bibin. Jixwe windahiyên mirinên xwezayî, ji yên şer kêmtir nîn in. Lê qezencên wê zahftir in. Wê bikaribe rûmeta xwe, hebûna xwe, çanda xwe, hişmendiya xwe, vîna xwe û perçe perçe welatê xwe qezenc bike, qet nebe wê di zirûfên şer de jiyana xwe rizgar bike. Ji ber vê yekê pêşeroja şerê parastina rewa heye, xitimandina wê nîn e. Ku di hundir de nebe li derve, li deştê nebe wê li çiya, ku li çiya nebe wê li bajaran, ku çekdarî nebe wê bêçek, ku bêçek nebe wê çekdarî, ku legal nebe wê îllegal, wê her cureyên aboriyê, siyasetê û leşkertiyê biceribîne û bi vî awayî hebûna û çanda xwe bikaribe biparêze. Maye ku di dema me de, ku dewletên herî bi hêz jî êrîşên hebûna çandî bikin û mafên mirovan nas nekin, em di demeke wisa de ne ku, ji hêla dinyayê ve têne tecrîdkirinê.
Ku zext xwe gihandibin qestkirina canê te, mafê herî însanî yê xwezayî neyê naskirinê, mafên çandî yê gelan bi zorê hatibe tepisandinê û hatibe înkarkirinê û pê re ew gelên ku dixwazin bi biryar van mafên xwe bikarbînin bi zorê bêne tepisandin û mehkûmkirinê; li hember vê dewleta dijhiqûqî ku li gorî pêwîstiyên hiqûqî yên gerdûnî tevnagere, wê yekîneyên parastina gel cureyên çek bikaranînê jî di nav de, bi hemû ziraviyên hunera şer bikaranînê, wê derbasî asta parastina rewa bibin. Divê vê wekî mafekî zagona bingehîn bibîne, ku di zagona bingehîn de ev maf nîn be, di zagonan de bicîkirina vê kêmasiyê pêwîstiyeke neçarî ya feraseta parastina rewa ye. Ku dewleta heyî pîvanên dewletbûna hiqûqê, mafên mirovan ên bingehîn û siyaseta demokratîk esas bigire, tabîkî wê parastina rewa şêweyê şîdeta çekdarî esas negire.
Li hember çalakiyên wekî serhildan û têkoşînên çekdarî ku rê li ber bûyer û encamên gelek mezin vedike, pêwîst e ku hezar carî bê fikirîn û carekî bê kirin. Heta ku zelalbûnek, wê ev çima û bi kîjan armancê, li hember kê, çiqas û di çarçoveyê de, bi kî re û çawa bê birêvebirinê nebe, ku serî li têkoşîna serhildanî û çekdarî bê dayîn; em ê nikaribin ji bin kuştin û yozbûnan derbikevin, loma jî em ê nikaribin pêşiya binketinan bigrin. Encax bi zorê hemû riyên paratina rewa û azadiyê bixitime, hiqûq bê eciqandin, ku mirineke neheq li kes, di plana çandî de li gel bê ferzkirin, divê tenê ji ber pêwîstiyekê serî li têkoşîna serhidanî û çekdarî bê dayîn, wê wekî di hiqûqa gerdûnî û di her zagonên bingehîn de tê îfadekirinê, wekî mafekî parastina rewa serî li têkoşîna serhildanî û çekdarî bê dayîn. Armanca şerên serhildanên çekdarî û bi tarza gerîla ev e ku, hetanî ku pêwîstiyên hiqûqa gerdûnî pêk neyên, hetanî ku pêwîstiyên “mafên sê nifşî” ku di zagonên Neteweyên Yekbûyî de hatiye ziman û Tirkiye jî di nav de, ji hêla welatan ve hatiye qebûlkirinê pêk neyên, mafekî berxwedaniyê yê pîroz ê hemwelatiyên azad û gelên ku xwedî mafên demokratîk in, dikarin vî mafî bikarbînin. Ne ku serî li vê berxwedaniyê dayîn, serî li vê berxwedaniyê nedayîn di cewherê xwe de pêkneanîna pêwîstiyên hiqûqê ye. Pêwîst e ku rexnedayîn di vê çarçoveyê de bê cî.
Em di mijara şîdetê de, tu tiştê ku parastina rewşa qebas bike rast nabînin. Ji bona şerê mûhtemel vê dibêjim; hemû dinya bibe yek jî, Iraq, Îran û Tirkiye bi hev re êrîş bikin jî, divê bi parastineke rewa ku wê ev hêz li hember wê nikaribin li ser bikevin, bersivek bê dayîn. Dikarin herêmên otonom(xweser) ên demokratîk ava bikin. Mîna li Iraqê dikarin di hundir de jî bikin. Ku Dêrsim û Botan guncav be dikarin bikin. Jixwe di pratîkê de sînor ji holê rabûne. Jixwe Botan, Behdînan û Zagros yekpar in û gihîştine hev. Dikarin vanan zêdetir berfireh bikin. Ev qad, qadên parastina rewa ne. Ez dibêjim ku, divê ev di bingeha xeta mûdafaya rewa de be. Her kî êrîşî van qadan bike, em ê mafê xwe yê parastina rewa bikarbînin. Wê van deran, bibine qadên jiyana azad. Tenê ne ji bona kurdan, divê ji bona gelên din jî li van deran di zirûfên demokratîk de qadên jiyaneke azad bi dest bixin. Divê ev qad bibine qadên demokrasiyê.
Wê ev piştgirî bide demokrasiyê û dema vê kir jî wê bi zanatî bike. Divê hêzên parastina rewa, tecrûbeyên Zapatayan ên li Meksîkayê bi kûrahî lêkolîn bikin û dikarin vê bi awayekî guncav li gorî zirûfên berbiçav pêk bînin. Ku bala we kişandibe, tiştên ku zêde xwe têkelî şîdetê bikin nîn in. Bi artêşê wisa zêde pevçûn nîn e, ji sivîlan jî mirin nîn e. Bi gel re diyalogên wan baş in. Li Rojhilata Navîn ciwan, ciwanên kurd, dikarin li başûrê Iraqê li hev kom bibin. Dikarin banga seferbetiyê jî bikin. Lîstik têne lîstin, divê li hember van hişyar bin. Dikarin sazîbûnên xwe yên xweser(otonom) ên demokratîk û komûnan ava bikin. Tirkmen jî di nav de, dikarin ji bona van qadan bangî her kesî bikin. Divê li hember tunebûnê, bibin xwedî sekneke parastineke bêhempa. Ger ku herin ser wan de, ez vê tenê ji Tirkiyeyê re nabêjêm, ji ku dibe bila bibe, divê bikaribin xwe biparêzin. Pêşketinên heyî nîşan dide; ketina wan a bakur jî di rojevê de ye. Bila li qadên guncav, parastina xwe bikin. Di mijara ketina bakur de, ku pir tengijîn dikarin bikevinê. Ger ku aştî pêk neyê, dikarin hemû hêzên xwe, xwe bikşînin herêmên çiya yên stratejîk. Dikarin ji Dêrsimê hetanî Serhedê, hetanî Torosan belav bibin. Ji bona ewlekariya xwe, dikarin li her derî belav bibin. Wê rê û rêbazan, bi xwe bibînin. Ger ku careke din şer dest pê bike, wê ev bibe şerê gerîlayên bi tevger. Ev jî, wê wisa bi asteke kêm de nebe, wê di asteke navîn de be. Bila xwe nexapînin. Bila xwe biparêzin, vê yekê jî bila li qadên çiya yên guncav û bi teqtîkên di cî de bikin.
Hewl didin PKK’ê li başûr tengav bikin. Dibên, gelo em ê bikaribin biqedînin û her dem êrîş dikin û bombebarîn dikin. Bi van bombebaranan û êrîşan hewl didin ku encamek bigirin. Ez aşkere diyar dikim; ev lîstikeke. Çûyîna Tirkiyê ya ser kurdan, bi awayekî stratejîkî bi wê dide windakirinê. Carê carek zagonên poşmaniyê derdixînin. Zagonên poşmaniyê, zêdetir tehrîk e. Ma dibe ku ji mirovek re bê gotin, poşman bibe? Ev li dij xwezaya mirova ye. Min di parêznameya xwe ya sala borî de jî diyar kiribû, di parêznameya xwe nû de jî kêm be jî min bahs kir, her dem, ji bona PKK’ê her dem riyek heye, ew jî dikare ber bi fermandariyên serbixwe ve herin. Dibe ku li ciyên cuda cuda, fermandariyên cuda cuda derbikevin, PKK dikare berê xwe bide van fermandariyên serbixwe. Dibe ku çil fermandarî derbikevin. Ku avêtibin ser qereqolekî, dikarin bavêjin ser bi sedan qereqolî. Derketiye holê ku PKK gelek bi hêz e, ji berê bi hêztir e. Bandora PKK’ê li çar parçeyan heye. Talabanî-Barzanî yê çûyînê ne. Îdeolojiya PKK’ê, li çar parçeyan ji hêla gel ve bi rêjeyeke girîng hatiye pejirandin. PKK li Sûriyê jî bi hêz e, li Îranê jî bi hêz e, li Tirkiyê jî bi hêz e, li başûrê Kurdistanê jî bi hêz dibe. Jixwe PKK, qadroyên teng ên îdeolojîk in, wisa jî dikare bimîne, pêşniyarên min jî wisa bûn. Ya esas dema azadiyê ye. Ev zemîn zindî ye, wê xwe her dem biafrîne. Hûn bi vî şiklî nikarin PKK’ê biqedînin, hûn nikarin vê pirsgirêkê çareser bikin.
- Ayrıntılar
“Dewrêşê Evdî bixwe gerîlayekî mezin e.
Edûl, ew keçikê me yê ku her xwe dişewitînin...”
Rêber Apo
- Ayrıntılar
Rêber Apo
Ji bona demokrasiyan yek pirsgirêkeke dîtir a çalakbûnê jî, der barê di rewşa parastina rewa de wê çawa bê tevgerîne. Parastina Rewa encax di zirûfên dagirkeriyê de dibe xwedî wate. Dema ku li ser gelekî sîstemeke dagirker, mêtînger an jî zextên cuda cuda pêk bên, wê demê li wir dagirkerî heye. Dagirkeriyê, bi tena serê xwe hêzek biyanî jî dikare bike, carnan jî ev nîv bi nîv ji hêla nokerên xwecihê(yerli) jî tê kirinê. Di vê rewşê de peywira parastinê derdikeve holê. Li vir hedef, rakirina dagirkeriyê û sazkirina demokrasiyê ye. Bes ji ber di nav de biyanî hene, em ji parastinê re rewa û demokratîk bibêjin, wê nêzîkatiyeke rastirîn be. Di van zirûfan de, dîsa zirûfên serhildanan û şer derdikeve holê. Dîsa jî şerê rizgariya netewî esas nayê girtin. Her çiqas hêla wê ya netewî hebe jî, li gorî pêwîstiyên demê em ji vê re şerê parastinê bibêjin wê di cî de be, ji ber ku di oxira yekbûnên demokratîk de tê dayîn. Ev cure serhildan û şer, dikarin li bajar û gundan, ya bi tena serê xwe yan jî bi hev re bipêşbikeve.
- Ayrıntılar
Hevdîtina Rêber Apo bi Parêzeran re
8 Çile 2010
Di wê demê de derdora Mistefa Kemal ji alî Îngilizan ve bi kadroyên Îtihad-Terakî hatiye dorpêç kirin, Îngilizan çar aliyê wî dorpêç kirine. Îngilizan bi destên kadroyên Îtihatgir politîkayên xwe ferz dikirin, lê Mistefa Kemal jî dixwest qerta Moskova û Lenîn bilîze. Lê Îngiliz di vê mijarê de pir zîrek û pispor in. Bi riya Kazim Karabekîr û Înonu polîtîkayên xwe didan meşandin. Min heya niha bandora Îngilizan weke rawêjî (texmînî) digot, lê êdî rola Îngilizan misoger e. Ji ber ku belge vê yekê îspat dikin û ev wisa ye. Min di rojnameya Hurriyetê de xwend, Cemîl Koçak nivîsandibû, vê ya bi qismî piştrast dike. Îngilizan Şoreşa Fransî bêbandor kirine, her wisa Şoreşa Rûs û şerê rizgari yê Tirkiyê jî rêve birine. Di vî milî de heman tiştê ku anîne serê Robespierre, anîne serê Mistefa Kemal jî. Di Şoreşa Frensî de qral bi Robespierre dane kuştin û pişt re bi komeke hîn nerme jî (ılımlı) Robespierre dane kuştin. Dora Mistefa Kemal jî bi kadroyên Îtihad Terakî hate dorpêç kirin, wî tekoşîn li hemberî vana kir; di wê demê de parlamenterek bi navê Elî Şukrî ku li meclîsê ye tê kuştin, dîsa buyera mirina Xalid Paşayê Dîn heye. Heta Cawîd,ku wezîrê Maliyê bû, da bidardakirin, lê piştî salên 1927an neçar ma ku bi vana re lihev were. Piştî vê lihevhatinê Îtihadgir Mistefa Kemal kirin Serok-komar û bi vî rengî ew bêbandor kirin û tevahiya desthilatî kirin bin destê xwe. Fethî Okyar hevalê nêzikê Mistefa Kemal bû; wî jî tesfiye kirin û hikumeta Înonu anîn şûna wî. Îngilizan bi rêya Înonu û Kazim Karabekîr bandoriya xwe misoger kirin û bi vî rengî polîtîkayên xwe xistin sepanê (uygulama).
Taha Akyol di hêla polîtîkayên Kurd de vê demê weke berî û piştî 1922 vediqetîne. Berî 1922 sozên ku ji Kurdan re hatibû dayîn hene, lê piştî 1922 van sozan têne înkarkirin. Di şerê rizgariyê de ya ku bi Yunanan Tirkiyê dan dagirkirin Îngilistan e. Her wisa dîsa ya ku misoger kir ku bêne avêtên deryayê jî dîsa Îngilistan e. Yekemîn xala rojevê ya Îngilistanê Musul-Kerkûk û petrol e. Piştî ku Yunanan derxist û Tirkan xist bin bandora xwe di gerewa (beramberi, karşılık) Musul-Kerkuk de Kurden Bakûr jî feda kir. Tevî ku van deveran di nava sînorên misaqî mîlî de bûn, bi peymaneke nepenî (veşartî, gizli) ku bi Îngilistanê re hate çêkirin, Tirkiye neçar maye ku dev ji van berde. Hîn jî naveroka vê peymanê nayê zanîn.
Di rastiyê de Mistefa Kemal Jakoben e. Komarparêz e. Ji Komara Fransî îlham digre. Bi dirêjiya dema ku Mistefa Kemal jiya, di navbera Îngilizan û Sovyetan de polîtîkayên denge (hevsengî) şopand. Îngilizan Îonyayîyan, Ermeniyan û Rûman ji Anatolyayê derxist. Dixwazin heman polîtîkayê li Kurdan jî bisepînin. Polîtîkaya dimeşînin ew e ku Kurdan jî ji Bakûr derxin û devletçeya-netew a li Başûr heps bikin. Bûyera Şêx Seîd di rastî de provokasyonek e. Ti haya Şêx Seîd jî ji vê nîne. Li Pîranê (Dicle) du leşker têne kuştin û paşê serhildan bi rengekî bêamadekarî despê dike. Her wisa Şêx Seîd ne di rewşekî wisa ye de ku bikaribe serhildanê bide meşandin.
Bandora Îngiliz li Tirkîye heta salên 1940 û 1950 didome, heta van têkîliyan pir pêş de ne. Di sala 1941 de gelek pîlotên şer ên Tirk, dema ji bo Îngilistanê şer dikin, dimirin. Vana pişt re derketin holê, piştî salên 1950 DYE û Siyonîzma Cihû despêdikin û dibin zal (hakim). Di mijara bidestxistina niştiman (yurt) de du siyonîzmên Cihûyan bi hev re pevdiçin: Cihûtiya Anatolya û Cihûtiya Filîstin. Cihûyên Anatolya dixwazin li cihên ku Îzmîr, Manîsa, Selanîk û Edîrne digre nava xwe, niştiman bidest bixin. Lê Siyonîzma Cihû, ku dixwaze li Filîstinê niştiman destbixe û ji yên ku ji Rûsya û DYE koç dikin pêk tê, axên Filîstinê weke niştimana xwe ya bingehîn dibîne. Di encam de vana raser (baskın) dibin û Îsraîl tê damezrandin. Bavê Samî Kohên jî di nava Cihûyên Anatolyayê de heye. Di dema damezrîna komarê de pir bibandor in û hîn jî di nava artêş, darazî (yargı), zanîngehan de pir bibandor in. AKP jî bi Îsraîlê re dixebite. Netenyahû netewperesteki radîkal e, lê bi taybetî Olmert û Barak bi AKP ê re di nava ahengiyê de ye.
Odeya kozmîk dîmenek e. Lê di rastiyê de pêwîst e mirov li pey vê ango li plana pişt vê binêre. AKP bi tena serê xwe nake. Peymana Erdogan-Başbug heye û li pey wan DYE heye. Wê peyva ‘sedsalî’, ku di van rojan de despêkirine bikartînin, ji min girtine. Ji berê ve ez dibêjim ku kokên sedsalî yên vê Ergenekonê hene. Xwe dispêre xebatên Teşkîlat-i Mahsusa ya xwe di sala 1906 de. Heta beriya wê bidardakirina Evdilezîz a di 1876 de, xwe dispêre tiştekî dirûbî (benzeri) vê. Ji wan rojan heya van rojan tê. Vana di wê demê de, di tevahiya welatên Îslamê de, di wateya umetgerî de xwe birêxistin dikin. Hem Îslama nerm, hem jî Îslama radîkal bi Emerîka re pêwendîdar in. DYE rola îslama nerm daye AKPê. AKP hewl dide Ereban ji xeta îslama radîkal bikişîne xeta îslama nerme. Hewl dide vê yekê bi rêya Hemasê bike. Lê ez Ereban nasdikim, wê neyên xeta AKPê û AKP jî nikare wê ya biserbixe. Tam girêkeke kor mijara gotinê ye. Wê nikaribin ji nava vî karî derbikevin. Hûn El Kaîde û Talîban di dema şer de ji alî Emerîka ve hatin rêxistinkirin, Obama niha hewl dide vana vekişîne, lê nikare bi wan re serî derbikeve. Vana fêrî desthilatiyê bûn, û naxwazin dev ji desthilatiyên xwe berdin. Pevçûna di navbera wan de pevçûna li ser desthilatî ye. Ew êrîşa li dijî Benazîr Bûto hate kirin, encama vê pevçûnê ye. Benazîr Bûtto jî mîna Tansû Çîller Emerîkanparêz bû. Li Efganîstanê jî Hemîd Karzaî anîn ser kar.
Dema ku Obama hewl dide li van deverên ku îslama radîkal lê ye, ji desthilatiyê bixîne û îslama nerm texe şûna wan, îslamgirên radîkal jî hewl didin cihên xwe biparêzin. Hevsera wî kesê ku heft sîxurên (ajan) CIA kuşt jî Tirk e. Heta min ji radyonê, dema ku sernivîsên nuçeyên rojnameyan dihatin xwendin, guhdarî kir ku pênc erkdarên CIA bi armanca jêpirsîna vê bûyerê ji Emerîka hatine Tirkiyê. Pêwendiya Ergenekonê ya li vê derê zelal e. Ev Ergenekona Tirk e. Weke hûn dizanin ji wan kesê ku êrîşa li dijî Sefareta Emerîka ya li Enqerê pêkanîn gotin El Kaîde, lê Ergenekona Tirk wî tiştî kir. Wana bi qasî ku sixurên CIA bikujin çavtarî ne. Ev xeta sext (katı) Ergenekonparêz, hîn jî bihêz e. Di rojnivîsên Mistefa Balbay de jî derbas dibe. Ji bo Ozkok dibêje ‘em not û neh in, lê ew yek in’. Di nava artêşê de jî bi qismî hîn jî hene.
Di mijara Kurdan de du polîtîkayên tuneker hene. Yek ji wan xeta tund a înkar û tunekirinê ye. Ji xwe ya ku Ergenekon, MHP, CHP ferz dikin ev e. Ya duyemîn jî çareseriya AKPê ya tuneker ya nerm e ku tê de PKK û Ocalan nîne; xwe dispêre Îraq, Emerîka û bi qismî Ewrûpa û Talabanî-Barzanî; her wisa ku hewl dide ji Bakûr hinek serokên sexte yên Kurd biafirîne û bi rêya xwe sipartina hinek pispayeyên (alçak) di nava PKK de jî, bi rêya vana encam bigre. Ev tişta ku AKP di vê desthilatiya xwe ya heft salên dawî de hewl dide pêk bîne, ev e.
Min di parêznameyên xwe de jî diyar kiribû, ku min berî niha wê dabû dadgehê. Ez ancax di nava çareseriyeke demokratîk û aşitiyane de cîh bigrim. Misoger nikarin min tevlî pêvajoya tesfiyê bikin. Tesfîyekirina me, wê çareseriyê hêsan neke, çareseriya me demokrasî ye, çareseriya demokratîk e, û aşitî ye. Min di nexşeya rê de bi zelalî diyar kir ka pêwîst e çareserî çawa be. Em di vê çarçoveyê de ji bo çareserî yê hene; ti kes nikare min tevlî cûre-çareseriyeke dîtir bike.
Diyar e Serok-komar di bernameyeke de diyar kiriye, ku di hêla vebûna demokratîk de fersendeke girîng a çareseriyê hatiye heba kirin, lê hîn ne dereng e. Wê demê bila çareser kiriba, ma karî wî çiye? Ma kî destê wî girê daye? Ez li vê derê dixwazim bang li Birêz Ebdulah Gul bikim. Çareseriya em dixwazin pêşbixin, çareseriya aşitiyane ya demokratîk e. Yên ku hewl didin vê ya asteng bikin hene, vaye meha Sibatê nêzîk dibe. PKK tew bixwaze asteng bike jî, wê nikaribe pêşiya berteka (tepki) gel bigre. Pêwîst e ev pêvajo baş were nirxandin. Dibe ku rewşên pir dijwar tund û xwînî bêne jiyîn. Aloziyên di navbera gelan de têne zêdekirin. Derxistina bizorê ya Cînganeyan (Romanan) ji cîh û warên xwe, nimûneyeke vê yekê ye. Eger ji dewletê re were hîştin, wê vê ya bi rengekî pir tund pêş bixe. Eger di vê pêvajoyê de çareserî neyê pêşxistin, wê reyên li derveyî aşitiyane bihêz bibin. Ez li vê derê hem KCKê hem jî dewletê hişyar dikim; eger çareseriya demokratîk û pêvajoya aşitiyane neyê pêşxistin, wê xeta Ergenekonparêz a hişk û netewperest, pevçûna Tirk-Kurd biafirîne; vana bêrehm in. Wê gelan bi hev û din bidin qirkirin. Vaye we dît, gel gulebaran kirin, bi çekan gule reşandin ser gel.
Pêwîst e Serok-komar vana baş bibîne. Eger hûn di çareseriyê de jidil bin û cidî bin, pêwîst e hûn vê pêvajoyê baş binirxînin. Na, eger hûn bibêjin emê tesfiyê û tunekirinê ferz bikin, PKK dikare xwe bi awayekî pir baş biparêze, xwe bide jiyandin û vî şerî demekî dirêj bide meşandin. Ji bo pêşî li vê were girtin, divê hûn rêya diyalogê bidin despêkirin. Vaye Sonmez Koksal jî dibêje, hezar û yek cûre rêyên diyalogê hene; dibe ku îlle bi min re nebe, bi rengekî rasterast nebe. Lê tenê bese ku bila cidiyet hebe. Eger bê xwestin ku ez rol bigrim, pêwîst e van mercan bên guherandin. Ez di van mercên esarêtê de nikarim tiştekî bikim.
Xeta tunekar û înkarkar, bi hevdîtina 5ê Mijdara 2007 a Serokwezîr Tayyip Erdogan bi Bush re, bidawî bû. Beşek ji baska Ergenekonê ya tund a netewperest a hişk li Silivrî ye û beşek jî li parlamentoyê ye. MHP û CHP bersûcên (zanlı) vana yên li parlamentoyê ne. MHP, CHP û Eruygur ji vê baskê ne. Vana di înkar û tunekirina hişk a fîzîkî de israr dikin. Weke kes ti hêzên Baykal û Bahçelî nîne, lê hêzên ku ew xwe dispêrin wana, hene. Her wisa pêwendiyên vana yên navnetewî jî hene. Bahçelî ji bo geştekê (gezî) çûbû Çînê. Weke hûn dizanin Lewend Ersoz jî berî bihata girtin ji Moskovayê hatibû. Di derbarê peymana bi Îranê re, daxuyaniyeke Tuncel Kilinç jî hebû; vana xwe dispêrin Îranê. MHP û CHP her du jî netewperest in. Yek ji wan neteweperest a hişk û ya din jî neteweperest a netewgir e. Bi CHP re cepgirî nabe, pêwîst e BDP vê valatiyê dagire. Pêwîst e BDP tevahiya beşên çepgir ên antî-faşîst û demokratên radîkal bigre nava xwe misilmanên demokrat jî dikarin tê de cih bigrin. Weke min diyar kir li Tirkiyê di hêla nêzikatiya ji pirsgirêkan re sê xetên bingehîn hene; yek ji wan xeta Ergenekonparêz a neteweperest a hişk e, ya duyemîn xeta tesfiyeya nerm e ku AKP, DYE û biqismî Ewrûpa, Talabanî-Barzanî tê de ne. Ya sêyemîn jî xeta demokratên radîkal e.
Divê BDP bibe Tirkiyeyî û xetabên xwe bi perspektîfek, ku tevahiya pirsgirêkên Tirkiyê bigre nava xwe , bide meşandin.Min berî niha jî gotibû, min qala ji derdora femînîst, hawîrdorparêzan û beşên cûrbecûr kiribû. Divê BDP pir-reng be, divê cîhêrengiya Tirkiyê biteyisîne. Ji bo vê min qala sê rêgezan (ilke) kiribû; Komara Demokratîk, Welatê Demokratîk -Kurdîstan jî di nava vê de heye, nayê înkar kirin- û Netewa Demokratîk, ango netewa demokratîk a li hemberî feraseta netewa netewperest a hişk a CHP û MHP. Dikarin li derdora van rêgezan bêne cem hevdû. Divê hêza vana ya nûneriyê bilind bibe.
DTK ji bo avakirina civaka Kurd a demokratîk xebat dike. Xebatên xwe bi tevahî li gorî zagonan dike, her wisa xebatên guncav li gel pêdiviyên civaka Kurd dike. Hemû qadan, ji sporê bigrin heya tenduristî, huner, folklor, hawîrdor, jin, çand û hwd., bi feraseteke demokratîk birêxistin dike û xebatan pêşdixe. DTK bi tevahî li gorî zagonan e û sivîl e. Xebatên xwe jî li gorî vê dimeşîne Helbet van girtinan siyasî ne, bizanebûn in û ji bûyîna huqûqî dûr in.
Ez li vê derê nêrînên xwe dibêjim. Eger ez neaxivim wê pevçûn çêbibin û xwîn biherike. Ji bo ez pêşiya vêya bigrim –dibêjin ev hezar sal e ku em biran e- ji bo biratî û aşitiyê diaxivim. Ez ne li hemberî yekparetî û yekîtiya dewletê me. Helwest û axaftineke min a bi vî rengî nîne. Tiştên ez dibêjim ji bo çareseriya demokratîk a aşitiyane ya pirsgirêka Kurd e.
Azadiya jinê hîm û bingeha xebatên min e. Jin li cîhanê û Rojhilat a Navîn hêza motor e. Diyar e pirsgirêka jinê tam nehatiye têgihiştîn û tê suîstimal kirin. Divê tehlîlên min ên di mijara azadiya jinê de baş werin têgihîştin û bi rengekî rast bêne xistin jiyanê. Divê jin xwe pêş bixin. Li ser vê bingehê ez silavên xwe ji tevahiya jinan re radigihînim. Ez silavên xwe ji tevahiya gelê me û ciwantî re, di serî de ji yên Amed û Qersê re, radigihînim.
Rojbaş.
- Ayrıntılar
Hevdîtina Rêber APO bi Parêzeran re
20 Çile 2010
Em derneketin hevdîtina hevpar, çalakiya me berdewam dike. Weke tê zanîn tevî ku mafê me yê hevdîtina hevpar a heftane deh seat bû, daxistin saetekê û me karî em seatekê tenê hevdîtinê çêbikin. Ji bo min ne pirsgirêk e ku ez derkevim hevdîtina hevpar, ji xwe ez fêrî van rewşan bûme. Min yanzdeh salan li vir bi tena sere xwe derbaz kir. Ji xwe nedihiştin ku ez bi tu kesî re jî hevdîtinê çêbikim, mafekî wisa jî nedabûn. Ez li vir têra xwe dikim, lê ez bi ber hevalan dikevim. Heyfa wana ye. Ez nizanim ka wê ew li hemberî van rewşan bikaribin li ber xwe bidin an na. Hevdîtina hevpar a herî dawiyê ji saetek hate daxistin pêncî deqe. Di van mercan de domandina hevdîtinan bêwate ye. Ji ber vê sedemê me jî biryar da ku em dernekevin hevdîtinê. Em li vir ji bo xwe tiştekî cewaz naxwazin. Em tenê dixwazin ku zagonên xwe pêkbînin. Ez nikarim hinde caran wate bidemê û carnan li vana heyirim. Çi qas sivik nêzî dibin, zagonên xwe jî pêknahînin, rêza wan ji zagonên xwe re jî nine. Lê ji aliyê din ve jî dixwazin em li gorî zagonên wan tevbigerin. Ez vê yekê bi xemgînî pêşwazî dikim.
Min di demeke nêz de hevdîtin bi mudirê girtîgehê re jî çê kir. Gotin ku
Rûyê rastîn ê AKPê ev e. Pêwîst e ev rastî jî ji aliyê herkesî ve were zanîn. Hun nikarin min li vê derê bi rengdêr(sıfat)ên “terrorist” û wekî vana tewanbar bikin û bi vî rengî ji nava vî karî derbikevin. Berpirsyarê tevahiya van polîtîkayan AKP ye. Bi qasî ku televîzyonekê jî bikin mijara bazarê, biçûk dihizirin. Zilamtiya dewletê û cidiyeta dewletê ne ev e. Bi nêzîkatiyên wisa erzan re nabe. Divê bûyîna hukimet û rêvebirina dewletê, wisa nebe. Bi rastî jî ez diheyirim, şaşwaz dibim û bi xemgînî pêşwazî dikim. Ma em ketî ne ku werin lîstokên bi vî rengî erzan? Gelo ez ketî me, hevalên min ketî ne, her wisa gelê me ketî ye ku em werin van lîstokên bi vî rengî erzan? Vaye hişmendiya AKPê ev e. Ji ber vê, min pênaseya tesfiyê kir. Hişmendiya Faşîst û faşizm ev e. Pêwîst e vê hişmendiya vana were dîtin û fêmkirin. Pêwîst e her kes jî di vê mijarê de hişyar be. Pêwîst e gelê me vana baş bibîne. Pêwîst e dengên xwe jî ji vana re zêde bibine. Divê Kurd yekîtiya xwe çêbikin û neyên lîstokên AKPê. Vaye AKP hewl dide Kurdan birçî bihêle, dûra jî dibin nave vebêrhênan (yatırım)ên bi awayê alîkarî û kredî yên ji herêmê re, Kurdan bi xwe ve girê bide. Divê Kurd tenezûlê vana nekin û neyên lîstokên bi vî rengî. Yê di encam de winda bike û bimire, wê gelê me be. Divê vana wisa werin zanîn. Loma ez pir hêrs dibim, ez ji herkesî re hêrs dibim, ez ji gel jî hêrs dibim, ez tenê ji Kurdan re vana nabêjim, ji gelê Tirk re jî dibêjim; ma çima lîstokên wisa biçûk ferq nakin, çima dengên xwe didin hişmendiyeke wisa, divê yek dengê xwe jî nedin hişmendiyeke wisa. Dema AKP tevahiya van lîstokan dilîze, aliyên netewgir-neteweperest-komkujer ên Baykal û Bahçelî nîşan dide û ji me re dibêje qayîl bin. Min berê jî diyar kir, bi nîşandina aliyê CHP û MHPê yê netewgir-neteweperest-komkujer, dibêjin “binêrin,
Vaye pêwîst e tevahiya van talûkeyan baş werin dîtin. Divê BDP jî vana baş bibîne. Ango divê hun dîroka xwe baş bizanin ku xeteriyên li benda we ne bibînin. Rewş ji bo Amed û Dersîmê jî heman e. Divê hun Dersîmî û Elewî dîroka xwe baş bizanibin. Divê her kesekî ku bixwaze nikaribe ji bo Dersîm û Elewîtiyê biaxive. Gelek rêxistingeriyên saziyan ên Elewiyan hene, lê belê dengên cewaz ji hemûyan derdikevin, tevahî tiştên cewaz cewaz dibêjin. Nikarin di xalên hevpar de werin gel hev. Divê rêxistingeriyên xwe yên ku nûneriya wana bi rengekî rast bikin û pêşengên xwe yên rast derxînin hole. Vaye min wê rojê ji radyonê guhdarî kir, ji Kemal Kılıçdaroglu pirs dikin “Gelo çiyayê ji bûz(cemed)ê yê di navbera te û Onur Oymen de heliya?” Kılıçdaroglu jî di bersiva xwe de dibêje “çiyayê ji bûzê di navbera me de tinebû ku bihele”. Vaye hun dibînin, bi vê rewşa xwe ve jî ji xwe re dibêje ”ez Dersîmî me û Elewî me”, xwe bi vî rengî pênase dike. Îdîa dike ku nûneriya wê dike, lê ew qas aciz e ku nikare li vir xwedî li nirxên xwe jî derbikeve. Divê hun Dersîmî jî ji van ders derxînin û hesap ji van ferasetan bixwazin. Divê hun biçin ser vê ferasetê. Divê hun karibin bêjin “hun nikarin me bixapînin”. Divê reaksiyona we di vê mijarê de gelek tund be û helwesta we zelal be.
Di rastî de ez dixwazim îro di derbarê aştiyê de jî hinek tiştan bêjim. Dîsa ez dixwazim wan nêzîkatiyên li hemberî xwe jî rexne bikim. Vaye dewlet hewl dide min bi rengdêrên “terorîst” û wekî vana re nîşan bide û pirsgirêkê bişewşîne (çarpıtma). Aliyê me jî ango aliyê Kurd jî rewşa min a tendûristiyê û mercên min ên li vê derê didin pêş û bi nave min derbazî çalakiyan dibin. Didin pêş ku mercên min xirab in û bi vî rengî bi navê min çalakiyan dikin. Weke ku ez nêzîkatiyên bi vî rengî napejirînim, ez wana erzan jî dibînim, heta ez ji van nêzîkatiyan re pir jî hers dibim. Hun nikarin, bi riya zarî(taklît)kirina min, bi dayîna pêş a mercên min ên li vê derê, bi giranbûna mercên min û bi hincetkirina vana re tevbigerin. Temam, ez dizanim ku dibe ji bo wan wateya min hebe, lê belê divê ev pirsgirêk di bingeha yek kesî de kilît nebe. Ev pirsgirêk pirsgirêka civakî ye. Pirsgirêkeke siyasî ye. Pirsgirêka azadî û nasnameya gelekî ye. Divê ev wisa were zanîn. Ez nirx nadim nêzîkatiyên bi vî rengî. Ez nirx didim helwest û nêzîkatiyên polîtîk û aqilê siyasî; her wisa ez girîngî didim vê şêwaza nêzîkatiyê. Pirsgirêka me pirsgirêkeke siyasî û civakî ye. Û pirsgirêkên bi vî rengî yên siyasî bi aqilê siyasî û rêbazên siyasî têne çareserkirin. Ev e, nêzîkatiya polîtîk û siyasî. Divê ev rewş wisa were zanîn. Divê her cihê ku mirov biçê, ez wisa werim vegotin. Vaye mercên min têne nîqaşkirin, çalakî li ser vê bingehê têne çêkirin. Nêzîkatiyeke bi vî rengî, tê wateyê ku mirov bibe amûr(arac)a van lîstokan.
Mirov di van mercan de nikare rêberiya pratîk bike û fermanan bide. Ez vê, ne di ware exlaqî de ne jî di ware zagonî de, rast dibînim. Ev nêzîkatî ne exlaqî ye û ne jî zagonî ye. Ez vî mafî di xwe de nabînim. Ne mercên min hene û ne jî dema min heye ku ez rêberiya pratîkî bikim; her wisa, ne jî rewş û temenê min guncav e ji bo vê yekê. Elbet ezmûna min a siyasî ya sîh-çîl salî heye. Li vê derê kûrbûna min a ramanî ya civakî ya deh salî, heta yanzdeh salî heye. Ez dikarim di paralela tevahiya vana de nêrîn û rexneyên xwe bînim ziman. Lê vê jî, ji min re zêde dibînin. Ji min re dibêjin neaxive. Min ji yê vê derê re jî got ku ez mirovekî birûmet im û helwesta min a vê derê helwesteke birûmet e. Ev donzdeh car in ku li vê derê cezayê hucrê didin min. Hewl didin bi vî rengî bi cezayên disîplînê jî min bibizdînin. Lê ez nayêm vana. Hun dikarin min bikujin jî, ez ji vê jî natirs im, lê hun nikarin ji min re bêjin neaxive.
Ez li vê derê mehkumek im. Ez pir baş di ferqa vê de me û ez di zanebûna rewşa xwe de me. Ez li vê derê weke mehkumekê dikarim diyar bikim ku ezê meşa xwe ya dawî bi awayekî şayan (layîq)ê hevalên xwe û ji gelê me, temam bikim. Yekane armanca min ev e. Ez ji vê derê tenê dikarim vana bikim. Weke pêdiviya berpirsyariya li pêşberî gelê me, ez neçar im xwe bidim jiyandin. Ji bo vê ez hewl didim li hemberî rewşên ji mirinê xirabtir li ber xwe bidim. Hun berxwedana Mazlûman, Kemalan û Xeyriyan dizanin. Mazlûm xwe bidarde kir, her wisa Kemal û Xeyrî di rojiya mirinê de jiyana xwe ji dest dan. Ez neçar im ji bîranîna van hevalan re rêz bigirim û bîranînên wan bidim jiyandin. Ew mirovên pir wêrek bûn. Ez bi rengekî eşkere dibêjim, ez bi qasî wana jî wêrek nînim. Belkî jî ez kesekê ji rêzê me, dibe ez kesekî wisa bim ku pir neyêm nepixandin. Lê yek tişt heye ku ez dizanim, ew jî ew e ku ez hewl didim bi awayekî birûmet, bi kesayetî ku gelê me û nirxên me heq bike, bijîm. Têkoşîna min a vê derê, bi awayê xwe yê herî basît û herî tazî, têkoşîna parastina nefsa xwe ye, têkoşîna xwedî derketina li nefsa xwe ye. Pêwîst e van mijaran wisa bêne zanîn.
Tevî tevahiya van mercên dijwar, me hewl da em aştiyê bînin. Me hewldana vê da meşandin, lê nebû. Me dixwest ku em vê biserbixin, lê me nekarî em vê biserbixin. Bi rasthatina ku em di destpêkên sala 2010 de ne, ez dixwazim li ser vê mijarê rawestim û qala vê mijarê bikim. Di rastiyê de tiştên ku pêwîst bûn di riya ku diçe aştiyê de bihatina kirin diyar bûn û pir hêsan bûn. Ez dîsa diyar dikim, sekina hêsir(rondik)ên çavan girêdayî du peyvan e. Di rastiyê de hêsirên çavên mirovan bi du peyvan diqedin: hevdîtinên aştiyê. Malbatên ku xizmên xwe windakirine dikarin, bi riya bilêvkirina van herdu peyvan, çareseriya vê pirsgirêkê li hukimetê ferz bikin. Ew qas hêsan e sekinandina hêsiran. Ez bi rasthatina sala 2010, dîsa bang li Serok-komar, Serokwezîr, Serfermandar, Asayîş û Îstîxbaratê dikim. Divê herkes erka ku ji bo aştiyê dikeve ser milên wan, pêkbîne. Ev pêdiviya bûyîna dewletê û cidiyeta dewletê ye. Çareseriya vê pirsgirêkê ew qas jî zehmet nine. Di vê mijarê de nêrînên me yên zelal û eşkere çêbûn. Pir ne zehmet jî bû avêtina van gavan, lê ji ber çi be, van hewldanên me qet nehatin dîtin. Min li vir tevahî ezmûnên cîhanê û rêkên diçin aştiyê lêkola û di encama tevahiya van xebatan de min nêrînên xwe di mijara “gelo wê mirov li welatê me çawa aştiyê pêkbîne?” de nivîsand, diyar kir û hewl da. Lê belê van hewldanên me nehatin girtin ber çavan. Ez li hemberî vê nêzîkatiya negirtina ber çavan xemgîn dibim. Tê gotin ku çil-pêncî hezar mirov mirin. Ji herdû aliyan çil-pêncî hezar mirov mirin; lê belê, gelo çi qas encam ji vana hatin derxistin? Nikarin bi riya gotina “teror”ê, vê yekê vebêjin û nikarin bi vebêjeyên bi vî rengî ve mirovan bixapînin. Li cihekî ku nêzî pêncî hezar mirov mirine, ne “teror”, lê şer heye. Eger li welatên din ew qas windabûn çêbin wê li ser maseyê were rûniştin, were axaftin û rêkên çareseriyê werin nîqaşkirin. Min negot di vê mijarê de îleh bi min re birûnin û biaxivin. Min di derbarê van mijaran de navnîşanên guherde (değîşîk) û rêbazên guherde nîşan da û tespîtan kir, lê vana jî nehatin girtin ber çavan.
Min çendek berê, ji radyonê guhdarî kir. Min wê bûyera di merasîma ku Serok-komar Gul tevlîbûye bihîst. Li wê derê jî tê gotin heya dawîanîna li “terorê” wê têkoşîn dewam bike. Vaye hun dibînin hîn jî li ser xwîna rijandî siyaset tê kirin. Tê gotin ku şehîdên wan heye, lê rêza wan ji şehîdên wan re jî nine. Madem şer çêbûn, li beramberî vê yekê mirov mirin wê demê pêwîst e aştî jî, ku êşên van mirovan bisekinîne û rê li ber windabûnan bigre, were çêkirin. Zilamtiya dewletê, vê yekê pêwîst dike. Ji sala 1993 û vir ve me têkoşîna ji bo aştiyê meşand, min hewl da herî dawiyê jî di van yanzdeh salan de jî li vê derê vê têkoşînê bidim meşandin. Di vê mijarê de hewldanên me çêbûn, lê van hewldanên me bêencam hatin hiştin. Belê, nêzî pêncî hezar mirov mirin, lê pêşîgirtina li mirinên nû em li milekî bihêlin, hîn jî van windabûnan têne bikaranîn. Tê gotin; “teror” û “cudaxwazî”. Me tu car nexwest ku em vî welatî dabeş bikin. Tê gotin ku şehîdên wan hene. Êy baş e, ma şehîdên wan hene, lê qey şehîdên me tinin(nînin)? Tevî tevahiya van êş û azarên xwe ve, weke ku em kevir deynin ser singên hevalên xwe û gelê xwe, me wan ji bo aştiyê îqna kir û me wan anî rewşeke amade ji bo aştiyê, ê baş e, ma we çikir? Wê bêhtir êş sorkirin. Me berê vê jî wan pêngavên xwe yên ji bo aştî avêt, ji ber vê sedemê jî me bi sedan hevalên xwe winda kir. Herî dawiyê jî hevalên me ji Qêndîl û Mexmûrê hertişt dan berçevan û bi zanebûna tiştên ku wê bê sere wan, ji bo ku bikaribin tevkariyê li aştiyê bikin bizanebûn hatin. Li hole ye ka hatina van hevalên me çawa ji aliyê hukimet-dewletê ve hatine dest girtin. Tişta ku me bi hatina van hevalên xwe re kir armanc ew bû ku, tevî hertiştî û êş û azaran, em nîşan bidin ku Kurd ji aştî re amade ne û em îspat bikin ku di rewşa çareseriya pirsgirêkê de, ka wê helwesta me çawa bibe. Lê ev yeke hate piştguhkirin. Ez bi vê rasthatinê dîsa spasiyên xwe ji hevalên xwe yên hatî re dikim û spasdariyên xwe ji gelê me re pêşkêş dikim. Weke ku min diyar kir, me hevalên xwe û gelê xwe, weke ku em kevir deynin ser singên wan, ji aştiyê re amade kir, ango anî vê rewşê. Lê hun jî li ser xwînê siyasetê dikin. Li vê derê cidiyeta dewletê tine (nine). Li holê şerek heye û tu windabûnan didî. Zilamtiya dewletê pêwîst dike ku weke tu ji şer re amadebî, ji aştî re jî amade bibî. Yên dizanin şer bikin, divê bizanibin aştî jî bikin. Vaye mînakên ji dîrokê hene. Gandhî şer kir, şerê xwe meşand, lê zanî aştî jî bike. Dîsa mînaka De Gaulle heye. Dîsa hun dizanin Churchîll kete şerê cîhanê yê duyemîn, şerê xwe da meşandin, lê zanî di dawiyê de jî aştiyê bike, aştî pêkanîn. Tiştên ku ji bo aştiyê kiriye li hole ye. Vaye zilamtiya dewletê û cidiyeta dewletê li hole ye. Di serdema eşîran de jî rewş wisa bû. Du eşîret bi hev din re şer dikirin, kesekî pêşewa yê di hundirê civakê de dihat dikete navbera wan û hewl dida aştiyê pêkbîne. Ji wan dipirsiyan ka ji aştî re amade ne yan na,
Min berê niha jî got, bila bi pêşde dayîna mercên min re tevnegerin. Bila bi zarî (teqlîda) min nekin, bila min nedin pêş, bila hewl nedin weke min bihizirin, bila weke xwe tevbigerin, bila weke ku têkevin cihê min tevnegerin, bila hizrên wan hebin.
Min li vê derê biryara xwe daye. Ezê helwesteke ne pir nerm, ne lihevhatî û ne jî hişk bigrim. Ezê di polîtîka de nerm bim, lê belê ezê tawizan ji rêgezên xwe nedim. Ezê nêzîkatiyên niçik (uç) ên du alî nedim nîşandin. Ezê li vir têkoşîna parastina nefsa xwe bidim. Ezê hewl bidim li vir rojên xwe bi rengekî watedar tije bikim. Ezê girêdayî bîranînên Mazlûman û Kemalan bimînim. Wê meşa min a li vê derê bi vî rengî be.
Îran bidardekirinan dike, Surî girtinan dike. Li hemberî gelê me li her derê zext dewam dikin. Li her derê operasyon têne kirin; têne zîncîrkirin, têne kelemçekirin û têne girtin. Parêzer jî têne girtin. AKP hewl dide ku bi Îran, Îraq û Surî re peymanên ewlekarî yên bilind çêbike, her wisa hêzên başûrî jî bigre cem xwe û bi girtina alîkariya Ewrûpa, Îngilistan û DYE re jî Kurdan tasfiye bike. Lê belê divê neyê jibîr kirin ku dibe van planan berepaş ve bizivirin. AKP hewl dide desteka tevahiya van hêzên navnetewî bigre û me tasfiye bike. Lê weke ku wê ji mînakên dîrokî de jî were têgihiştin, dibe ku ev plansazî berepaş ve bizivire. Yekemîn mînaka ku ezê di vê mijarê de bidim, şoreşa Fransa ye. Hun dizanin Qralê Faransa ku di salên 1791an de di rewşeke tengav de bû, alîkariyê ji Ewrûpa dixwaze, hun dizanin ku wê demê Jakoben hebûn, li hemberî Jakobenan alîkariya Ewrûpa dixwaze. Tevî ku tevahiya Ewrûpa dibeze ji bo alîkariyê bide qral, şoreşa Fransa ku bi alîkariya gel pêk hat, di demeke kin de li tevahî Ewrûpa vebelav (yayılma) bû. Bandorên wê bi salan Ewrûpa serûbin kir. Ya duyemîn Şoreşa Cotmehê ye. Rus ji Yekemîn Şerê Cîhanê xwe vedikişînin. Weke hun dizanin xwe ji navbera wan vedikişînin. Tevahiya Ewrûpa ji bo alîkarî bide Çar dibeze. Lê tevî ve yekê, Şoreşa Cotmehê bi desteka gel pêk tê. Şoreşa Cotmehê di sala 1917 de çêbû,
Di rastiyê de ew tansiyona di navbera Îsraîlê-Tirkiye ku van rojan derketiye hole, hineke jî xwe dispere ser polîtîkayên Îsraîlê. Derdikeve holê ku wê Îsraîl, bi van polîtîkayên xwe yên heyî, nekaribe pir zêde destek ji Îngilistanê bigre.
Bîrokratekî Botaşê diyar kiriye ku piştî di 1998an de ji Rusya hatiye deresînorkirin, ferman girtine ku Projeya Bizava Şîn (Mavi Akım Projesi) bixin jiyanê. Belê pir girîng e. Min berê niha qala wan peyman û lihevhatinên ku hatine kirin kiribû. Di roja îro de jî ev rewş derbazdar e. Moskowa, Tirkiye û gelek hêzên navnetewî van têkiliyan li hemberî didin domandin.
Ez dikarim ji bo BDP vê yekê bêjim. Dikarin mirovan ji beşên guherde heya hawirdorparêzan tevlî bikin, divê xwe di baweşîneke (yalpaze) berfireh de rêxistin bikin. Divê BDP xuyaniya (görünüm) partiyeke nasname derbaz bike. Divê karibe bibe partiyek ku bêhtir ji pirsgirêkên giştî yên welat re hestyar be. Loma divê karibin mirov û derdorên ji beşên pir guherde bigrin nava xwe û divê perspektîf ev be.
Di radeya jîndarî (hayati) de pêdivî bi yekîtiya Kurdan û Tirkan heye. Dîsa ji bo ku karibin mezin bibin neçar in ku bi awayê Sîwan werin cem hev û din û di mijarên bingehîn de hevbeşî çêbikin. Ez weke kesekî Mahîrparêz û Denîzparêzê herî kevn, vana dibêjim. Divê ji wana re jî ev were gotin. Her wisa bê gotin ku Denîzparêz û Mahîrparêzê herî kevn vê yekê dibêje. Haluk Gerger dinivîsîne û dişêwîne, lê nayê polîtîkaya pratîk. Ango polîtîkaya pratîk nake. Ez bangewazî lê dikim ku polîtîkaya pratîk bike. Wekî din Nabî Yagcu heye, ew jî ev bîst-sîh sal in ku dinivîsîne û dişewîne, lê polîtîkaya pratîk nake. Bila destên xwe têxin bin kevir, bila polîtîkaya pratîk bikin. Ji ber ku tenê bi axaftinê û bi nivîsandin û şêwandinê ev kar nameşin. Dîsa Celal Beşîktepe, Ertugral Kurkçu dikarin xebatên xwe bimeşînin. Ez ji wana re tiştekî nabêjim. Lê divê karibin peymanên xwe pêşbixin.
Ez silavên xwe ji tevahî gelê me û dostan re radigihînim.
Roj baş
- Ayrıntılar