Di dirêjiya zivistana derbasbûyî de her tim Aso ji bavê xwe daxwaza cil û soleke nû dikir... Aso jî dixwest ku weke kurê muxtarê gund(Hîwa) ew jî, cil û solên nû lixweke û di nava hevalên xwe de pesnên xwe bike...

Her ku Aso behsî cil û sola nû dikir, bavê wî, bi dilekî xembar û bêçare destê xwe di ser serê Aso re dibir- dihanî û digot:

“Kurê min yê delal! Niha zivistane, berfê hemû rê girtine... ka bila bihar were û rê vebin, ezê biçim bajêr(Silêmaniyê) û ji kurê xwe re cil û solên pir xweş û rengîn bînim... tenê li benda biharê bisekin...”.

Çendî ku bavê Aso, bilengaz û feqîr bû, lê wî tu caran nedixwest ku dilê Asoyê xwe yê nazik û delal bihêle... Aso li ber dilê dê, bav û şeş xweşkên xwe pir biqîmet û buha bû. Aso kurê malê yê herî biçûk bû... Aso kurekî tenê bû, lewra jî tu kesî nedixwest ku ew xemgîn û dilşikestî bibe. Lê her tim tiştên ku mirov ji wan hez dike biparêze. Ne sirûşta bê rehm û ne jî zagona faşîst ya ku ruhê zarok çi ye nizanê!

Aso yê ku di mercên şerê dem dirêj de, di zaroktiya xwe de, birçîbûn, tazîbûn, tirs û serma her dem mêvanên wî bûn... ji xwe Aso jî wekî bi hezaran zarokên welatekî dilbirîn, li şûna lorî-lorî ya dayîkan, li ber dengê teqandina çek û narincokan di xew ve diçû û li ser qîre-qîra jinan û nala-nala birîndaran şiyar dibû.

Lê her tim jî hêviya Aso û bi hezaran zarokên wekî Aso, bi hêviya dîtina rojên germ, gîhayê şîn, kulîlkên rengîn û cilên cejnê yên nû ew mercên herî zor û zihmet derbas dikirin. Hêviya wan bi tenê bihar bû... Newroz bû, cejin û cilên nû bûn... Êdî newroz û cilên nû di xewnên şevan de jî dibûn mêvanên xeyalên wan yên pak û bêguneh! Lê kî ji serdarên cîhanê yên qelew bi yên wek Aso difikîrîn? Kî bi pêşeroja wan, dilşadiya wan, hêviyên wan yên zelal, dilên wan yên kubar û tijî hezkirin difikîrîn? Kî difikîrî ku xelatekî cejnê ji yên wek Aso re bişîne? Kî?

Heyanî vê berbangê ku  bavê Aso 3 pezên xwe yên ji ber birçîbûn û nesaxiyan zeyîf û bêhal bibûn, dan pêşiya xwe û bi çend gudiyan re berve bajêr ve çûn. Berî ku biçê, Aso rengê cilan û solê jê re nîşan dida... Êdî Aso nikaribû di cihê xwe de bitebitê... Ew bi hemû mejî û xeyalên xwe li benda cilên xelata xwe ya cejna Newrozê bû... Êdî Aso ne bi lîstikan difikirî, ne bi xwarinê û ne jî bala xwe dida dengê çek û topên ji derdorê tên. Aso ketibû deryayê kûr û dûr yê xeyalan û nedixwest ku tu kes wî ji wan xeyalên şêrîn derbixîne... bihar hatiye, ku cil û sola nû jî werê, wê di cîhanê de bi qasî Aso ti kes dilşad û bextewer nebêye.

Dema ku Aso û bi hezaran yên wekî Aso bi xelata cejnê difikîrîn û bi dilekî pak û mêjiyekî zelal û rind li jiyanê û kulîlkên biharê mêze dikirin û bi çavên tijî hêvî û evînî li bihara nûhatî vedikirin. Wê demê li bajarên dûr, kesên qelew û simbêl mezin û dilhişk, bi darikê xwe li ser neqşa cîwarê Aso nîşa didan û planên xwe dikşandin.

Ew kesên qelew, simbêl mezin û çavtarî ji bo Aso û hezaran yên wek Aso re dixwestin ku xelata cejnê bişînin. Xelateke pir cuda ye, pir bi nav û bange, pir buhaye û evqasî buhaye ku bavê Aso hemû pezên xwe yên zayîf û nesax bifroşê jî, dîsa jî nikare xelateke wisa bidest bixe... Lê ev sermezinên qelew, li bajarê dûr ji bo Aso xelatek amade dikirin û dixwestin ku berî cejna biharê vê xelata xwe ya pir mezin diyarî Asoyan bikin.

Hûre-hûra firindeyan bala Aso yê ku di deryayê xeyalan de çûyî nekşand. Aso tenê bi cil û sola xwe difikîrî, lê nedizanî ku xelata wî di vê firindeyê de ye!

4-5 roj ji cejna Newrozê re mabûn, berxikên ber kuza li dora makên xwe bêxem-bêxem dilîstin, kulîlkên nû bişkifî bê hesab reng û bêhna xwe ya jiyanî didan zarokên welatê dilbirîn... Êdî newroz çend roj mabûn, dilê zarokan bi cil û şekiran şa dibû, keç û xortên nûgîhayî jî, bi hêvîya dîtina eîvndara dilê xwe, xwe davîtin bextê biharê û jê tika dikirin ku dilê evîndarê ji wan re veke... Pîr û kal bi melulî û çavbendî hatina biharê pêşwazî dikirin.

Lê sermezinên qelew yên ku bêhna gulê, rengê gîha, kenê zarokan, lîstika berxikan, hêviya çivîkan û dilê dayîkan nizanin. Ew tenê bêhna xwînê û dumanê, girî û qîrîna zarokan, mirin û moranê hezdikin. Jixwe ew firinde jî yek ji barbirê xelatên wan yên hov bûn... Wan sprîza mirinê ji Aso yê çavkejal re anîbûn. Aso li benda xelata bavê xwe bû, lê firindê bi lezgînî xelatek ji Aso û bihezaran yên wek Aso re diyarî kir û got: “Fermo ji we re xelata cejn û biharê” û bêyî ku li paş xwe mêze bikê, di riya xwe de çû.

Yekser her tişt hat guhartin, cîhan bû xiroşe û qîrînî bi zarokan, dayîkan, kala, berxikan û ezmana ket. Her der bû mij, hewa giran û bijehr bû, gîha şewitî, sewal mirar bûn, zarok di himbêza dayîkê xwe de, li ser kolanan can dan. Xwedayê mirinê îro serlêdana bajarê dilbirîn kir, hemû giyan girtin û ew bê bihar, bê cejn û bê xelat hîştin.

Aso jî derket derve, bi gêjî û bê armanc riviya û qîr dida: “Bavo, dayê... Bavo, dayê... Bavo”... Lê ew rojeke wisa bû ku ne bavo, ne jî dayê dikarê ji bo Aso yê xwe yê delal û nazdar tiştekî bike... Êdî Aso xelata xwe ji xwe bîr kir, wî tenê dixwest ku hilmek bayê pak bikşîne... lê ew tiştekî pir zor bû... mirin bibû mêvanê vî bajarî û cihê zindiyan nemabû. Li ber derî Aso li laşê dayîka xwe ya bê lebat, çav werimî û ziman derketî hat. Aso kete xwarê, dixwest bigrî, qîr bide, birive, bêje (daya… daya… daya…)... lê hêza wî nema bû û xwedayê mirinê destên xwe li dora qirka wî dişidand û giyanê pak jê distan. Aso jî bi hêza xwe ya firişteyî li ber xwe dida û nedixwest biçe... ew li benda biharê bû, li benda cejnê bû û li benda cil û sola xwe ya ku nedît bû...

Çend saet derbas nebûn, Aso û welatê wî yê dilbirîn bûn mijara hemû medyayên cîhanê... êdî Aso jî bû birîneke din di dilê welatê xwe yê dilbirîn de. Her kesî navê Aso û bi hezaran yên wekî Aso ji bîr kirin... li wan navekî din danîn! Êdî navê Aso bû “Helepça Şehîd”, Helepça jî bû sembola birîna bê dawî û evîna bê hêvî, bû Asoyên bê cil û gulên bi xerdelê fetisî û çemên bi jehrê şîn bûyî.

Sermezinên qelew jî, bi serkeftina xwe şahî û cejin dikirin û ji hemû cîhanê re digotin: “Em bi we dikarin, ji me bitirsin... Bila Helepçe ji we re bibê dersek” û bi dengên xwe yên qalind dikeniyan. Ha ha ha aha a... ha ha ah aahaaaaaaa

 Polat CAN

Ayrıntılar

Yayınlandı: 15 Mart 2010

 Qamîşlo warê hêvî û evînê,

bajarê serhildan û raperînê,

Dayîka Şêxo û Cegerxwînê,

Dayîka Luqman û Nûredînê,

Qamîşlo…

Xwîşka Cizîrê û Nisêbînê

Warê awaz û dîlan û civînê,

warê qehweya tal…

Û çaya şêrîn û xemrevînê ,

Ax Qamîşlo…

Yara şêrîn

Te dil kirye birîn

Heta tu hebî, ev dilê min

Tu caran namîne bê evîn.

Bê guman serhildan û raperîna 12’ê Adarê ku li bajarê Qamîşlo destpêkir û mîna pêta agir gurbû, ji Eyndîwerê heta bigihêje Efrînê û Zoravaya Şamê mîna birûskên taviya Adarê lehî û şepetûr li hemî deveran rakir, di dilê her Kurdekî azadîxwaz û her demoqratekî de cihê xwe çêkiriye.

Ev raperîn, di encama têkoşîna azadiyê de ya ku nêzîkî 30 salan liser hev kombûyî derket holê. Li dijî pêlên deshilatAdariya Baasiya şovenîst û hovane, yekîtiya îrade,  vijîn û helwesta civaka Kurd li Rojava û Sûriyê derket holê. Çawa ku Rêber APO di pirtûka sosyolûjiya azadiyê de dide xuyakirin; ew civaka bê îrade û siyaset, di heman demê de civakek bê exlaqe û ne azade û her weha ne civake, di vê raperînê de civaka Kurd li Rojava û Sûriyê isbatkir ku, civakek xwedî exlaq û siyaseta û azadîxwaze!

Serborî û dersên ku mirov ji vê serhildanê derîne û bigere ber çavan zehfin, yekemîn heger ku civak bibe yek dest, yek îrade û helwest, dikare bihêle ku dewleteke mîna dewleta Bees hov û faşîzan, gavê şûnde bavêje û xwe bavêje ber lingê civakê.

Duyemîn; heger ku civak li nasnameya xwe derkeve, şehadetê, girtinê û hemî êş û azaran ji bona azadiya xwe bide ber çavan, bê guman wê hêle ku pirsgirêk bikeve rojeva cîhanê û guftûgo liser çêbibe û perdeya bêdengiyê bê qetandin. Ev rastî di serhildana 12’ê Adarê de zelale.

Siyemîn; heger ku civaka bibe xwediyê helwestkî û li şehîdên xwe û girtiyên xwe xwedî derkeve, dîwarê tirsa dewletê di aliyê rewanî(sîkolojî) de tê şikandin û her kes qeheremantiyê dipejirîne.

Çaremîn; heger ku civak di asteke pêwîst de, nebe xwedî rêxistin û zanebûn, çiqasî li berxwe bide jî, wê negihêje encama ku tê xwestin. Ev kêmasî di raperîna Qamişlo de diyare û liber çavan.

Di roja me ya îro de, dewleta Baas ya şovenîst û hovane, liser bingehê hevpeymana ku bi dewleta Tirk re çêkirî, siyaseta zext û zorê, Kuştinê, birçîkirinê, koçberkirinê û tirsê bi awayekî tund li dijî civakê dide meşandin. Li hemberî vê siyasetê, pêwîste ku ruhê şehîdên 12’ê Adarê bê vejînkirin. Ew ruh, rêxistinkirine, zanebûne, helweste û kelepora têkoşîna azadiyê ya dehê salane.

Her weha di bîranîna vê serhildanê de, di sala 2010’an de, em careke dî serê xwe û bejna xwe liber gewrebûna şehîd û pekrewanan ditewînin û weha dibêjin; ew axa ku bi xwîna şehîdan hatî avdan, wê leser gul, nesrîn, binefş û rîhanên azadiyê şînbibe.

Huseyîn Şawîş

Ayrıntılar

Yayınlandı: 15 Mart 2010

Abdullah Ocalan

10ê Sibatê 2010

Komcivakan Baweriyan (İnançlar Çalıştayı) çêbûye. Ya giring ew e ku van xebatan têkevin pratikê. Ev xebat dikare bibe sazî û navenda wê dibe ku Amed yan jî Mêrdîn be. Ya giring ew e ku karibin bi berdewamî bixebitin, bi awaye ku karibin çareseriyên pratîk ji pirsgirêkên rojane re bibînin. Di rastî de, ez vê yekê ji bo tevahiya Kongreya Civaka Demokratîk dibejim. Divê mantiqê wê yê bingehîn ev be; pratîkbûn û kirina xebatên pratîk ew e ku mirov karibê bi vî rengî ji pirsgirêkan re bibe çareserî. Min vê yekê bi caran anî ziman. Vayê min ji nûçeyan bihist: li Semsurê (Adıyaman) keçikek bi navê Medîne, bi zindî binax kirinê, ev tiştekî pir bi xof e. Di rastî de ya ku hatiye binaxkirin ne tenê ew e, lê di kesayetiya wê de tevahiya jinan hatine binaxkirin, em hemû hatine binaxkirin. Li gorî feraseta İslamiyetê jî wisa yê; kuştina yek kesek, weke kuştina herkesî tê pejirandin. Gelek pirsgirêkên civakî yên weke vê hene, ku pewîst e bêne çareserkirin. Divê bi van pirsgirêkan re pêwêndîdar (eleqedar) bin.

Min digot komunalizma demokratîk. Yan jî dikare jê rê bê gotin demokrasiya komunan. Di mantiqê vê de ev heye; divê komunên biçûçik çêbikin û bi vî rengî tevahiya civakê were rêxistinkirin. Divê heya tepeyê herî jorîn ev wisa werê honandin (örmek). Ji bo mînak, ma li gundekî çend heb mirovên demokrat ên durust, nînin? Wê vana bên cem hevdû û komunek ava bikin. Wê biryarên hevbeş bigrin û ji tevahiya pirsgirêkan re li çareseriyên hevbeş bigerin. Di heman demê de li taxên li bajaran jî wê komunên bi vî awayî bêne çêkirin û wê vana heya herî jorîn wisa biçin. Çima vê yekê tênagîhijin? Baş godariya min bikin, min baş têbigihîjin û min baş vebêjin. Nexwe, ezê hêrs bibim. Armanca KCD (DTK) a li Amedê ev e. Divê van komunan tavilê bêne çêkirin. Gelê me ji vê re amade ye. Bi hezaran gund û bi dehan şaredarî hene. Divê van derfetan bêne bikaranîn. Ji bo mînak mirov dikare li Amedê bi vî rengî bi sedan komunan ava bike. Bûyîna wan a li girtigehan, nayê wateya ku wê nikaribin tiştek bikin. Bila moralên xwe bilind bigrin. Ez silavên xwe ji wan re radigihînim.

Binêrin, pêwîst e mirov xalekê ji hev veqekîne: KCD (DTK) cewaz e, PAD (BDP) cewaz e. Lê ti pêwendiya KCKê bi vana re nîne. Rêxistingeriya KCK cewaz e. KCK xwe li çiya bi rêxistin kiriye; dikare xwe li bajaran ji bi rêxistin bike. Pêwîst e bi PAD re lê heman herêman xwe bi rêxistin bikin, dibe ku wisa be, lê ev, wê rastiyê naguherîne ku pêkhateyên (yapılanma) bi temamî cewaz in. KCK xwe li çar perçeyan bi rêxistin kiriye. Yekeyên (birim) KCKê bi xwe hene. Vayê yekeyeke wê li Mexmûrê heye, lê divê misoger KCK, KCD û PAD bi hevdû re neyên têkelkirin. PAD ne nîçika (uzantı) legal a ti kesî ye. Divê vêya bi eşkereyî bêjin. Divê bejin “em ne dijminên wan in, lê ti têkiliya me bi wan re nîne” û ev wisa ye.

Kongreya Civaka Demokratîk, ji bo ku gelê Kurd weke komunal bi rexistin bike, heye. Xebateke legal e. Divê êdî girîngiya pêwîst ji vê xebatê re were dayîn. PAD jî partiyeke Tirkiyê ye. Ev, bi rastî jî wisa ye û divê wisa be. Divê Ev, ne tenê ji ber ku pêwîst e wisa be, lê ji ber ku em ji dil û can bawer dikin ku rast e û em dizanin ku wekî din çare nine, wisa ye. Her wisa ji ber ku em dizanin ku tekane rêya rast ev e, wisa ye. Ev pir girîng e. Divê PAD tevahiya xebatên xwe li gorî vê yekê bike. Ez Çepgiran tênagihîjim. Divê êdî werin ser xwe. Çepgir hîn jî nekarîn têw kuştina Mistefa Suphiyan a di 1920an de jî ronî bikin û zelal bikin. Çep hîn jî di bin bandora vê darbeyê de ye. Divê edî xwe rizgar bike. Pêdiviya Tirkiyê bi vê alternatîvê heye. Lê divê van hevalên li çepgir êdî ji nivîsan wêdetir, bere xwe bidin pratîkê jî û gel birêxistin bikin. Ez tênagihîjim: ma wê vana heya ebediyetê tenê wisa binivîsînin? Ev sî sal in ku dinivîsînin û dişêwînin (çizmek), lê hîn jî tiştekî şênber (somut) nine. Çima xebatên xwe venaguherînên pratîkek, tevgerek û partiyekê? Mahîr Çayanan û Denîz Gezmîşan tewş jiyana xwe wenda nekirin. Ew rêhevalên min jî bûn. Divê xwedî li bîranînên wan were derketin, vayê ez dilsozî van bîranînan mam û ev çil sal in ku ez di nava tevgera sosyalist de tekoşîn dikim. Min tim got ku ez ji Mahîr bibandor bûm. Eger Mahîr nebûya, ez û hevalên xwe jî nedibûn. Eger ez nebûma, PKK nedibû. Eger PKK nebûya, PCD (DTP) û PAD (BDP) nedibû. Ango vana hemû hevdû diafirînin; van tevgeran girêdayî hevdû ne û ji heman mîrasên tê. Îbrahîm Kaypakkaya jî dîsa wisa ye. Wî jî dixwest ku wisa be. Ez ji hevalê TÎKKOyî yê li vê derê re jî vedibêjim, em van mijaran niqaş dikin. Her wisa ez wan pêvajoyên neyînî jî, ku di dema bihurî de di nava Dev-Yol de çêbûn, dizanim.

Divê ev jî paradîgmaya me ya bingehîn be. Paradîgmaya me jî ev e: ku gel, bi awayê komunan ji binkeya (taban) herî jêrîn heya tepeyê herî jorîn, li her derê were rêxistinkirin. Divê ev bi rengekî wisa were çêkirin ku ji pêdiviyên pratîk û rojane re çareserî hilberîne (üretmek).  Em dikarin sosyalîzmê encax bi vî rengî têxin jiyanê. Komuna Parîsê cerbandineke baş bû, lê nekarî bihata tegihîştin. Eger serkeftîbûya, wê mirov karîbûya xwe gihandiba sosyalîzma ku Marks jî wê weke hedef danîbû pêşiya xwe. Lê, pişt re feraseta sosyalîzma bi destê dewletê zal (hakîm) bû. Lê belê sosyalîzma dewletê nabe, dewlet nabe sosyalîst, lê civak dibe sosyalîst. Divê em civakê bikin sosyalîst. Loma em dibêjin Civaka Demokratîk. Em Marks tam tênagihîjin. Di rastî de ew jî dibêje ku gengaz nîne ku dewleta sosyalîst hebe. Divê mijarê de tespîta rast kiribû, lê Lenîn divê mijarê de ket nava şaşitiyê. Şaşitiya ku kete navê ew bû ku digot dikare bi destê dîktadoriya proletarya û dewlet-netewê sosyalîzm were pêkanîn. Dewlet-netew di rastî de têgîneke (kavram) du sed salî ye. Şoreşa Fransî di rastî de li ser bingeha demokratîk pêş ket, lê pişt re bi destêwerdana jakobenan bi dewlet-netew bi dawî bû. Têgînên wêke dewlet û wêlat, dema em dîroka mirovahiyê re berawir (karşılaştırma) bikin, têgînên pir nû ne. Divê mirov êdî têgînên dewlet û welat ji pîrozbûyînê derxînê. Divê, ne ku mirov ji bo van têgînan bin, lê van têgînan ji bo mirovan bin. Ji ber vê sedemê, em dibêjin ‘welatê demokratîk’.

Paradîgmaya MHP û CHP faşîzma netewgir, laîkperest û netewperest e. Li milê din, paradîgmaya AKPê paradîgmayeke netewperest-Îslamgir e. Xala ku vana Tirkiyê anînê, li holê ye. Divê li hemberî vana welatê demokratîk, netewa demokratîk û komara demokratîk esas were girtin. Di rastî de demokratê dewletê jî nabe, demokrasî ji bo gel e. Gel li hemberî dewletê tekoşîna ji bo demokrasî û mafan pêş dixe. Eger demokrasî nebe, sosyalîzm û komunîzm jî nabin. Troçkî jî, di dema şerê navxweyî yê piştî Şoreşa Cotmehê ya 1917 de,  digot ku ew wisa nabe. Bakûnîn û Prûdon û ew jî hîn berîya wê digotin ku ev rê şaş e. Piştî ji hevketina Sovyetan, rewşa ku gel ketiye navê, li holê ye. Hûn Çînê jî dibinin, kapîtalîzma DYE xwedî dike. Di vê tekoşîna ji bo sosyalîzmê û şoreşan de heya roja îro bi milyonan mirovan jîyana xwe wenda kirine; lê xala em hatinê de, mixabin çepa klasîk têk çû û wenda kir. Divê sedemên vê yekê baş bêne tehlîlkirin. Pêwîst e êdî vê yekê baş were tegihîştin û mirov li derdora paradîgmaya nû, ku min qala wê kir, were cem hevdû. Vayê li Emerîkaya Başûr jî di vê wateyê de pêşketinên erênî hene. Li Tirkiyê dorhêl (ortam) û merc guncav in. Eger tevahiya beşên çep, demokrat, sosyalîst, lîberal û heya beşên oldar ên samîmî yên demokrat karibin li derdora vê paradîgmayê bêne cem hevdû, dikarin bi milyonan kesan têxin nava liv û tevgerê pir jî sefkeftî bin. Divê çep di mijara metafizîkê de hinekî din nerme (esnek) be. Girêdayî bi vê yeke, li holê ye ka rola exlaq a di jiyana civakî de çiqas girîng e. Rêjeya (oran) bêkariyê pir belave (yaygın) ye; bi sed hezaran û bi milyonan mirov bêkar in. Vayê rewşa karkerên tekelê li holê ye, tekoşîna ji bo mafan didin.

Tekoşîna hevbeş êdî jênerevîn (kaçınılmaz) e û bi qasî nan û av pêwîst e. Ji bo çepgiran dibejîm. Ne neçar (mecbur) in ku di nava PAD de cî bigirin, dikarin xebatên xwe jî bidin meşandin, lê neçariyek e ku mirov bi awayê partiya sîwan, yan jî bê şêweya platformeke hevbeş were cem hevdû.

Ez dubare dikim: PAD (BDP) partiya Tirkiyê ye û wê wisa be. Tirkiyeyîbûna Partiya Aştiya Demokratîk, ji bo Tirkiye di girîngiya jiyanî de ye. Weke min got, hevalên li alî çepê dikarin xebatên xwe bidin meşandin, lê divê teqez (mutlaka) karibin li derdora partiyeke sîwan werin cem hevdû; heta ev pêkhateya ku hûn qala wê dikin, wê bibe partiyeke sîwan, her wisa wê xebatên dîtir ên dirûbî (benzer) vêya jî çêbin, hemû dikarin bêne biyekkirin. Weke min got misilmanên demokrat ên samîmî jî dikarin di nava van xebatan de cî bigrin.

Ez silav, rêz û heskirinên xwe radigihînim bo gelên me yên li Amed, Wan, Êlih (Batman), Sêrt, Antalya, Aydin û yên li navçeya Akdenîz a Mêrsînê.

Dema em dikevin 12. Salvegera komployê, ez dikarim vana diyar bikim: çava ku di salên 1920 de û berîya wê di salên 1915 de pêşî destek dan Ermeniyan, wan dane pêş û paşê bûn sedem kû ji Anatolya bi tevahî tesfiyê bibin; bi heman rengî çawa ku Yewnan pêşî hatin destekkirin û paşê ji Anatolya bi tevahî hatin tesfiyekirin; bi komploya ku di 15ê Sibata 1999 de hat pêkanîn, tişta nîhayî ku li hemberî Kurdan jî ji xwe re kirin armanc, ev bû. Pişt re komunîst û muxalifên din jî ji Tirkiyê hatin tesfiyekirin û bi vî rengî Tirkiye hate kirin dewletek bi temamî xwedî taybetmendiyên ku dewletên kapîtalîst ên Rojavayî dixwazin û ku guncav e li gel armanca wan. Ev tespiteke girîng e. Pêwîst e Çep jî êdî vê tespîtê bike. Ew darbeya ku Çepgiran bi tesfiyebûyîna Mistefa Suphî re girt û hîn jî didome, ne serbixwe ye ji vê yekê. Hîn jî kesên rasteqîn ku li pey bûyera Mistefa Suphî cî girtine, ne hatine derxistin hole. Vaye malbatên ku xizmên xwe hunda kirine, hatin cem hevdû. Mebesta min malbetên ku di doza Xirant Dînk de hatin cem hevdû ye.

Di nava wan de xizmên Sebahadîn Elî jî hene, dixwazin ku kujer (katil) ên rasteqîn werin derxistin holê. Pêwîst e vê yekê were birin heya Mistefa Suphîyan û vê kuştinê jî were ronîkirin. Ji ber vê yekê min Komîsyona Dadê û Lêkolînan Rastiyan pêşniyar kir. Gelek karên ku pêwîst e vê komîsyonê bike, hene. Wê ev teqez (mutlaka) çêbibe û hatina cem hev a van malbatan jî destpêkek e û pêvajo despê kiriye. Bi vî rengî tevahiya kuştinên kiryarên wan ne diyar, dikarin bêne ronîkirin. A ku bi komployê dihat armanc kirin, sê tişt bûn. Di gerew (berdêl) a radestiya min û tesfiyeya PKKê de, çawa ku di salên 1920 an de dewleta Tirkiyê bi xwe ve girê dan, wê li Başûr jî pêşiya pekhateyeke siyasî ya Kurd a bi wan ve girêdayî hatiba vekirin ku ji bin venêran (denetim) û kontrola wan derneketa û ev bi qismî pêkhat. Wêkî din, li Qibrîsê soz hatibû dayîn bo Yewnanîstanê. Her wisa sozên ku hatibûn dayîn bo dewleta biçûk a Ermenî hebûn. Wê vana bi Tirkiyê bidana pejirandin, lê ti yek ji vana pêk nehat.

Ez ji vê derê êdî dikarim mizgînê bidim gelê me. Dema em dikevin 12. Salvegera komployê, ev komplo vala hatiye derxistin. Ev misoger hatiye têgihîştin. Vê yekê, bi helwesta min a bisebr a li vêderê û bi hewldana hevbeş a gelê me pêk hatiye. Em vêya êdî dikarin ji gelêmê re bi eşkereyî diyar bikin: em biser ketin ku em komployê vala derxin. Çawa ku min ji bo vê yekê 11 salan li ber xwe da, ezê di sala 12. de jî dîsa bi heman awayî berdewam bikim li ber xwe bidim. Tevî vê komployê û tevahiya hewldanên ji bo tesfiyekirinê, di encam de tevgerame û gelê me, bi awayekî xurtbûyî derketiye.

Bijare (tercih) ya ku AKP di dema pêş de bike, girîng e. Yan wê li alî demokrasiya rasteqîn cî bigre û tevlî wan ve, wê tevahiya Tirkiyê –Kurd, Tirk, Elewî, Ermenî, Çerkez û wekî vana, ez qet cûdahî nakim- biser bikevin; yan jî wê li aliye CHP û MHP, ango wê li aliyê înkarker ê netewgir (ulusalcı) û netewperest (milliyetçi) cî bigre û bi vî rengî dîsa di tesfiyekirinê de pêdagerî (ısrar) bike û ev jî wê bibe sedema şerekî bixof (korkunç) û wendakirina Tirkiyê. Ez vana weke tespît dibêjim.

Hiseyn Çelîk di daxuyanîya xwe de “yan emê vê pêvajoya vebûnê heya dawî bibin, yan jî wê ev pêvajo me biqedîne” got. Girîng e ku vê yekê tebigihîjin. Her wisa girîng e ku birêz Serokwezîr jî vê mijarê baş tebigihîje.

Ji herkesî re silav

Rojbaş

Ayrıntılar

Yayınlandı: 15 Mart 2010

Abdullah Ocalan

24ê Sibata 2010

 Ne karekî hêsane ku mirov bikeve dozê, gelek zehmetiyên ku bi xwe re tîne hene, zehmetiyên jiyanê bi xwe hene. Ez dibihîsim, dişopînim, bêkariyeke pir tirsnak heye. Ciwanên mezûnê zanîngehê li koşeyên qehwexaneyan de jiyanê diqedînin, nizanin ka wê çi bikin. Kapîtalîzm wisa ye, mirovan diqedîne. Ez dizanim ku hîn hevalên me yên cixarê vedixwin hene. Divê mirov bi kapîtalîzmê nexape. Li gorî min kalbûn bi mejî ve girêdayî ye. Divê hişê mirov xurt be. Zihîn çi qas xurt be wê beden jî ew qas zindî bimîne. Vana tiştên ku bi hev û din re giredayî ne. Eger hiş xurt nebe, sîstemê baş tehlîl nekiribe wê beden jî zû hilweşe. Dîtina rastiyê di sîstema kapîtalîst de û şîrovekirina rastiyê bi awayekî rast pir zehmet e, kes ji rê derdixe. Kesayeta ku ji rê derketibe jî, tê wê rewşê ku êdî nikare ti tiştekî bike.

Pêşketin di bin kontrola DYE de pêşdikevin. Vaye hun wê tişta balyoz dibînin. Vana dîn bûne. Qala bombekirina mizgeftan dikin. Dînîtiyeke tam e. Plan kirine ku Kurdan jî bi temamî tune bikin, Kurd xistine şûna Yewnanan, hizirîne ku wê weke Yewnanan wan sirgûn bikin. Plan kirine ku ew qas kesan sirgûn bikin û bikujin. Vêya tişteke tirsnak e. Ew ramana min a bi salan a li vê derê piştrast dibe ku pêwîst dike Kemalîzm ji nû ve were nirxandin. Min gotibû ku wê Tirkiye nikaribe bi rewşa xwe ya heyî ve bidome. Vana niha baştir têne têgihiştin. Vana hizirîne û xeyal kirine ku wê NATO jî destekê bide van planên wan ên tirsnak. Lê NATO jî destekê nade ew qas komkujiyan. Dînîtiya vê ramanê û planê li holê ye, lê ji ber carekî ketine nava vî karî, êdî nema dikarin ji navê derbikevin. Emerîka jî vê yekê napejirîne. Ji xwe Velî Kuçuk wana berî vê tasfiye bûn. Plana Balyoz hinekî din cewaztir e ji Ergenekonê. Ji ber DYE dît ku wê kar nikaribe êdî bi vana re bimeşin, Serokwezîr tangav kir daku vana tasfiye bike. Ji xwe Başbûg jî hişyar kirine. Ji wî re jî gotine wê nikaribe bi vî rengî were berdewamkirin. Niha vana tasfiye dibin. Li milekî CHP, MHP û Kemalîstên di nava artêşê de, hîn rastir bermayiyên îtîhatgir, dibin beşên ku alîgirên komkujiya netewgir in. Li milê din beşa kevnaparêz (muhafazakar) e ku AKP tê de ye. Ya sêyemîn jî ew xeta demokratîk e ku em û demokrat nûneriya wê dikin. Rewşa li Tirkiyê niha rewşeke tam a gengeşî (kargaşa) ye. Li aliyekî beşa netewgir a sext (katı), hêza vana ne kêm e. Min ji nûçeyan bihîst ku Çetîn Dogan di kêliya dawiye de plan kiriye ku bireve Meksîkayê. Bedredîn Dalan wana jî di nava xebatê de ne, beşa rastgir a Îsraîlê jî destekê dide wan. Neo-conên ku beşa herî tuj a Emerîka ye destekê dide vana. Netenyahu wana jî yên li Îsraîlê destekê dide AKPê. Li milê din jî AKP û Fethullah hene. Di rastiyê de ne tam Fethullah e jî. Gelek cemeat hene, bi awayê organîzasyonekî ne. Li aliyê din jî tevgera Kurd heye. Li ser tevgera Kurd gelek lîstok hatin lîstin, hewl hate dayîn ku were tasfiyekirin. Lê belê çi bû? Gel û PKK li ber xwe dan û di qada demokratîk de hêzbûneke mezin hate jiyîn. Min jî li vir bi sebreke mezin li ber xwe da. Û lîstok xira bû. Kurd tasfiye nabin. Rastiya ku êdî tevgera Kurd nema dikare were tasfiyekirin jî heye. Ev hate dîtin. Lê nizanin ka wê bi vê rastiyê re çi bikin û wê çawa bi vê rastiyê re bijîn. Herdû alî jî dibin kontrola Emerîka de ne. Tevahiya van pêşveçûnan dibin kontrola Emerîka de pêşdikevin. MHP û beşa laîk li Tirkiyê bêhêz nînin, AKP jî xurt e, lê başe gelo wê ev pêvajo bi van pêşketinan re çawa bi encam bibe? Li gorî baweriya min wê di encam de li ser demokrasiyê wan li hev bînin. Wê li ser tişteke demokratîk lihevhatin çêbibe. Wê Tirkiye biguhere. Wê Kurd jî li Tirkiye ku biguhere, weke hêzeke demokratîk bêne pejirandin. Wê Kurdan bipejirînin. Min di nexşeya xwe ya rê de jî diyar kiribû ku xweseriya demokratîk çareseriya herî guncav e ji bo Kurdan.

Di rastiyê de Komarê hertim xwest ku hersê beşan tasfiye bike. Xwestin xeta îslamgir di bin navê “Îrtîca” de, beşa çep-komînîst bi gotina  “rûxîneran” û Kurdan jî bi gotina “cudaxwazan” tasfiye bikin. Lê çi bû? Bi riya Erbakan tasfiyeyek çêbû, lê bi awayekî bi AKP û DYE re pêwendî danî û bi vî rengî xwe hêvişand (muhafaza kir) û bêhtir bihêz bû. Çep di rêjeyeke girîng de hate lewazkirin, lê vaye hun dibînin, hîn jî gelek kom, partî û jêmayiyên wê hene. Gelê Kurd jî tasfiye nebû, hate têgihiştin ku wê tasfiye nebe. Ji lewra komar neçar dimîne ku van rastiyan bipejirîne.  Gelo wê AKP bi Kurdan re lihev were û vê pirsgirêkê weke demokratîk çareser bike? Di AKPê de hertişt girêdayî helwesta Tayîp Erdogan e, mîsoger hertişt girêdayî helwesta wî ye. Lê AKP jî bi rengekî demokratîk tevnagere. AKP hewl dide bi riya xwe spartina parlementerên Kurd ên di nava xwe de û Kurden hevxebatkar ên noker (yanaşma işbirlikçi) hinek tiştan bike. Lê vana wê nikaribin pirsgirêkê çareser bikin. Girîng e ka wê di derbarê Kurdan de helwesteke çawan nîşan bide. Di rastî de Erdogan jî di rewşeke tangav de ye.

Di mijara pirsgirêka Kurd de sê rêk hene. Ya yekemîn feraset û polîtîkaya inkar-tunekirinê ya 80-90 sal e ku berdewam dike. Ya dûyemîn damezirandina Kurdistaneke biçûk û girêdana tevahî Kurdan bi wir ve ye. Ango bi xeyala Kurdistana mezin re damezirandina Kurdistana biçûk û mijûlkirina Kurdan sedsaleke din e.  Eynî weke îdeaya megalo ya Yewnanan. Damezirandina Yewnanîstana biçûk û Jiyandina îdeala megalo. Dîsa weke bi xeyala Ermenîstana mezin damezirandina Ermenîstana biçûk û Ermenî bi vê re mijûlkirin. Dixwazin li vir jî Kurdistana biçûk damezirînin û xeyala Kurdistana mezin bidin jiyîn. Wê di vê rewşê de Kurdên li Bakur bi wir ve bidin girêdayîn, dê wê jî bi Kurdistana biçûk ve bidin girêdan. Girêdayîna her cure ye. Wê Kurdistana biçûk damezrînin û tevahî Kurdan bi rêka wê kontrol bikin. Eşkerekirina vê yekê di girîngiya jiyanî de ye. Ev deh sal in ku ez vêya dibêjim. Pispayeyên me jî bi vî rengî bi wir ve dane girêdan. Li wir her cure derfetan dane wan. Li wir ji gelek kesan re jî şîrketan didin dameziradin û wan bi xwe ve didin girêdan. Çawa ku berê bi riya ocaxên ulku çep hate pasîfîzekirin, îro jî tê xwestin ku bi destê wan cemeatan, tevgera me were pasîfîzekirin. Derfetên wan ên pir xurt ên aborî jî hene. Vana jî dixin dewrê. Hinek malbatan di vê çarçovê de bi xwe ve girêdidin. Vaye wan pispayeyên Osman digot “pêşiya min vekin ji bo ez biçim Kurdên kevneparêz birêxistin bikim”. ,Rêka sêyemîn jî çareseriya demokratîk e ku em wê diparêzin. Em li vê derê dibêjin komara demokratîk, welatê demokratîk û civaka demokratîk. Yên ku bi awayekî mezintirîn polîtîka ji vê rewşa tevlîhev ku tê jiyîn hilberînin (üretmek), wê pêşketinên mezin bidest bixin. Weke hun dibînin Erdogan naverastê radike ser piyan.   Her roj Bahçelî û Baykal feveran (histerî) dikin. Çima? Ji ber siyaseta niha vê yekê pêwîst dike û ew vêya dizanin. Ji bo siyaseta rojane divê wisa bikin. Divê yên me roj bi roj bi awayekî mezintirîn polîtîka bikin. Kî di vê rewşa gengeşî de xwe pir baş birêxistin bike û polîtîkaya baş û rast bimeşîne, ewê bi destkeftî derbikeve. Min ew qas got ku akademiyan demezirînin, li holê ye ka îro çi qas pêdivî bi akademiyan tê hîskirin. Eger vê pêvajoya tê jiyîn bi rengekî rast têbigihijin, wê van girtinan jî vala derbixînin. Pewîst e hun serokatiyên xwe yên demokratîk ên navçeyî derxînin holê. Van girtinan textîkeke dewletê ye. Bi meşandina siyaseteke baş re van girtinan dikarin pir hêsanî werin valaderxistin. Dema ez dibêjimn Siyasetê baş bimeşînin, ez qadeke derezagonî (îlegal) destnîşan nakim. Xebatên mezintirîn hene ku mirov dikare di zemînên demokratîk de bike, ez dibêjim vana bikin. Lê pir baş nayê têgihiştin. Serokatiyên demokratîk ên navçeyî derneketin holê. Di warê teorîk de jî pir doxmatîk in.

DTK navê xwe rêxistinkirina demokratîk a zagonî ya civaka Kurd e. Dîsa BDP partiyeke siyasî ye ku zagonî ye û xebatên xwe li tevahiya Tirkiyê dide meşandin, partiyeke Tirkiyê ye. Vana xebatên cûda ne ji KCKê, divê têkelê hev neyên kirin.

Ev deh sal in ku ez li vir her dibêjim, ez ti xebatek li naverastê nabînin. Ev rewşeke kevneşopî ya çep e. Hinek tişt jiber (ezber) kirine û her wan tiştan dubare dikin. Min li vir hewleke pir mezin da. Min li vê derê Stalînîzm qat bi qat û ferseh bi ferseh derbas kiriye û min ramaneke wisa ku bibe malê cîhanê hilberandiye ango min ramana xwe çêkiriye. Ez ji vê re dibêjim jiberkerî (ezbercilik) û doxmatîzm. Ya girîng pratîzebûyîn e. Niha di siyaseta Tirkiyê de ya herî girîng pratîzebûyîn e û polîtîkaya pratîk e. Min qala sê xet û hêzên serekîn kiribû. Ya yekem xeta netewperest a sext û netewgir; a duyemîn xeta Îslamgir-kevneparêz a nerme ku AKP nûneriya wê dike. Min digot û ez dibêjim ku em Tirkiyê ji van herdû serweriyan rizgar bikin. Me li hemberî vana, weke çare, rêk û xeta sêyemîn pêşniyar kir û pêşxist. Ev xeta yekîtiya demokratan e. Vaye girseyeke weke çiya li holê ye, ma ez êdî dikarim çi bikim! Dixwazî bila di nava BDPe de yan jî li derveyî wê be, bila werin; ya girîng ew e ku xebata hevbeş were meşandin.  Dikare desteyeke kordînasyonê ji bo vê were damezirandin, dikare xebatên parelel û hevpar werin kirin û meşandin.

Min çend roj berê ew nivîsa Avnî Ozgurel a di Aktuel de xwend. Ozgurel jî diyar dike ku mijarên Kurd, PKK û Ocalan cûda ne, lê belê vana bi hevdû re pêwendîdar in û di nava hev de ne; eger bi hev û din re neyên destgirtin wê nikaribe çareseriya pirsgirêkê çêbibe. Tespîteke baş kiriye, tişta ku dibêje rast e. Dibêje “her bijareya ku Ocalan li derveyî dewrê bihêle, Ocalan xurt dike”. Ev jî rast e. Ji xwe heya roja îro jî xurt kir. Ez li vir lava û rîca li tu kesî û dewletê û filan nakim. Min di nexşeya xwe ya rê de jî diyar kir ku dema tenduristiya min hîn dest dide, ez dixwazim rol bilîzîm. Li Semsûrê Şagirtê amadekarî yê ji Yazıhaneya Malatya agir berdaye canê xwe û jîyana xwe ji dest daye. Ez ji malbata wî re sersaxî, sebir û metanet dixwazim.

Ziman beden e. Erdnîgarî beden e. Çand beden e. Xwedî li bedenên xwe derbikevin. Zimanekî wisa bi tena serê xwe ziwa tiştekî îfade nake. Tevahiya vana yekpare ne. Eger bi hev re bihizirin, bi civakeke demokratîk re dikare vana bi hev re wateyekî îfade bike. Ez ji ziman, erdnîgarî û çandê ango ji tevahiya vana re dibêjim beden. Eger hun xwedî li bedena xwe dernekevin, serî tiştekî îfade nake û bi kêrî karekî nayê. Tevahiya vana qadên xebat ên DTKê ne, divê di qada ziman, çand, spor û di her qadê de di nava civakê de xebat werin meşandin.

Di têkiliya jin û zilam de –nivîskarek jî diyar dike- gelo jin radestî zilam an zilam radestî jinê dibe? Dikare vê yekê were nîqaşkirin, li gorî min di roja me de herdû jî radestî hev bûne. Divê têkiliya jin û zilam rast were têgihiştin.  Girîng e ka wê mirov li ser kîjan bingehan bi jinê re were cem hev. Ez bi xwe jî her roj vê mijarê dihizirim. Ez hatime vî temenê xwe, lê hîn jî dihizirim ka wê mirov li ser kîjan bingehî bi jinekê re were cem hev, eger em bi jinekê re werin cem hev û din emê çi biaxivin û emê kîjan mijaran biaxivin. Slovaj Zîzek dibêje “tişta ku herî zêde min bi hêyecan dike ew e ku ez felsefê bi jineke ji min zîrek(zekî)tir re biaxivim”. Divê diyalog û têkilî li ser bingeheke diyar were damezirandin. Ez bi nêzîkatiyeke rast ji mijara hatina cem hev a jin û zilam re dibêjim zimanê çêbûna gerdûnê. Ango dibêjim şêwaza çêbûna gerdûnê. Ez wisa li têkiliya jin û zilam  dinêrim. Eger mirov li ser bingeha azadiyê xwe bigihîne vê şêwaza têkiliyê, wê demê wê mirov karibe xwe bigihîne Nîrvana. Ez li ser bingeha rêzê nêzî jinê dibim. Li gorî ku jin ew qas min dişopînin, tê wateya ku di min de hinde alî kifş kirine. Ez pir nirx didim jinê. Divê jin azadiya xwe biparêze. Ez nirx didim vê. Divê jin karibe her cure azadiya xwe pêşbixe û xwe di vê mijarê de bîne rewşeke têrker. Ez dixwazim ji vê re mînak bidim. Jinek bi navê Hypatia ji Îskenderiye, ji ber ramanên xwe di sala 415 piştî zayînê ji aliyê Xirîstiyanên yekemîn ve tê mehkûmkirin bo mirinê. Ji jinê re dibêjin “tu li dijî zagonên me rabûyî”. Jin li hemberî tunda wana bi felsefê bersiv dide. Herku wana êrîş dikin, jin felsefê hembêz dike, xwe bi felsefê diparêze û felsefeya xwe datîne holê. Ji ciwanên li derdora xwe re jî dibêje “hun li bingeha sudwergiriyê û zayendîtiya çors nêzî min dibin, ez nikarim vê yekê bipejirînim”. Pişt re jinê bi keviran lînç dikin û wê dikujin. Vaye divê jin xwe ji bo azadiya xwe wisa biparêze. Keçikek li Semsurê bi saxî binax kirine, saxî bi saxî! Dema hîn sax e axa ku avêtine ser wê heya organên wê yên hundirîn tije bûye. Di rastî de ya ku hatiye binaxkirin jin e, jinîtî ye û tevahiya mirovahî ye. Ti cewazî nîne di navbera binaxkirina yek kesî û binaxkirina milyonan kesî de. Doxmaya olî him di wê heyam(dönem)ê de him jî di vê heyamê de bixeter e. Dikarin bîranîna jiyana vê kêçikê bikin roman. Yên di girtîgeha Semsûrê dikarin li ser vê rawestin. Ez ji ber vê yekê dibêjim ku divê jin xwe pir baş bigihînin.

Ez silavên xwe ji gelê Qersê re radigihînim. Ez dîsa silavên xwe ji tevahî hevalên li girtîgehan re radigihînim.

Ji herkesî re silav û roj baş

Ayrıntılar

Yayınlandı: 15 Mart 2010

Abdullah Ocalan

3 Adar 2010

Wan pirsgirêkên min ên berê, ku jêdera xwe ji girtîgehê digrin dewam dikin. Hîn jî nikarim bişev rakevim; ev rewş dewam dike, di dayîn û stendina nefesê de zehmetiyê dikşînim. Dîsa nexweşiyên min ên bi temen ve girêdayî wek prostat hwd.. hene. Lê ez hewl didim li hemberî mercan li ber xwe bidim. Û ne bawer im ku ji vê saetê û şûnde tiştekî biguhere. Ev 11 heta 12 sal in min li vir li ber xwe da û ezê hewl bidim li ber xwe bidim. Ez li ber xwe didim, lê nizanim ka wê heval li ber xwe bidin, an na. Her wisa ez nizanim ka wê merc biguherin. Di encam de tenduristiya min girêdayî sîstema girtîgehê ye. Bila pirsgirêkên min ên tenduristiyê bi vî awayî werin girtin dest.

Divê civak jî ji xebatên aşitîyê re were tevlîkirin. Ji xwe di Têgihîştina me ya siyaseta demokratîk de, ew modela em dixwazin pêşbixînin binkeyê (taban) esas digre, şêwazeke me ya rêxistinê ya ji binkeyê ber bi banî (tavan) ve heye.

Her hal dengên AKPê daketiye heya li derdora ji sedî sih. CHP û MHP jî nikarin rêjeya xwe ya dengan zêde bikin. Artêşeke mezin a bêkaran çêbû. Nêzî panzdeh milyon hilbijêrên bê biryar hene, pêdiviya vana bi partiyeke nû heye. Divê nekevin nava nîqaşên teng. Pirsgirêkên me dêwane (devasa), ji bo çareseriyê tê xwestin ku dest were avêtin, divê enerjiya xwe dinava nîqaşên wisan teng de xerc nekin. Bila nekevin nava nîqaşên teng, pêwîstî bi partiya nû heye. Bila giraniyê bidin ser xebatên vê partiya nû, pewîste vê valatiyê were tijîkirin. Pirsgirêkên dêwane yên ku sîstema kapîtalîst wan afirandiye hene. Vayê li Tirkiyê bêkariyeke pir mezin heye. Tê bîra min, berê ji Tirkan, ji qismên din ên cihê eleqeya ciwanan hebû, dihatin gel me, tevlî me dibûn, her hal îro jî wisa ye. Tê xwestin ku ev ciwan werin birêxistin kirin. Wek di dema borî de dibû îro jî ev ciwan dikarin birêxistin bibin. Eger ev were kirin wê hêzeke muezem derbikeve holê. Tê xwestin ku mirovên li Rojava, werin rêxistinkirin. Bi nîqaşên teng wext wenda dikin, rewşa çepan li holê ye, rewşeke me ya em li benda wana bimînin, nîne. Bêyî ku dem were wendakirin, divê êdî em dest biavêjin van pirgirêkên sotîner.  PAD dikare bi vê perspektîfê rêxistina xwe li Rojava bihêz bike. Divê xwe Li Afyonê, Bursayê, Îzmîr ê û li cihên din rêxistin bike. Hun mînaka Bergama dizanin. Di nava tekoşîna gundiyên Bergama de ciwan jî cîh digirtin. PAD wisa divê ji pirsgirêkên bi vî awayî re jî hestyar be. Eger PAD nîşan bide ku bi her cûre pirsgirêkên welat re eleqedar dibe û vê yekê bi pratîk bike, ancax wisan dikare bibe partiyeke Tirkiyê, wê demê rêjeya wê ya dengan jî di vê paralelê de wê bilind bibe.

Ew “parlamenteriya Tirkiyeyê” ya ku AKP dixwaze bîne, lîstokeke mezin e, di rastiyê de tişta li vir tê armanckirin eve ku nehêlin ku PADê li parlamentoyê koma xwe çêbike. Ev parlamenteriya sed kesî ya Tirkiyeyê ,rêkûpêkkirineke wusa ye ku ji bo asteng bikin ku PADê li parlamentoyê koma xwe çêbike. Dema îlan bikin ku tenê bi merca daxistina benda hilbijartinê , wê destek bidin, nêzîkatiyeke kêm e. AKP bi hezaran zarok rêkiriye girtîgehê hîn jî girtin didomin, bi sedan siyasetmedar di girtîgehê de ne. Ji bo destek ji paketa destûra bingehîn re were dayîn, divê pêşî guhertina zagona dij-terorê were çêkirin. Heta guhertin tenê têrê nake, divê bi temamî were rakirin. Bi van zagonên dij-terorê re hêjmareke mezin mirov rê dikin girtîgehan. Pêwîst e ev zagon were guhertin. Eger AKP birastî jî samîmîye, divê pêşî van zarokên di girtîgehan de û siyasetmedarên Kurd ên girtî serbest werin berdan. Hemû tiştan dispêrin vê zagona dij-terorê. Heya ev zagon neyê guhertin û neyê rakirin, pêwîst e Kurd destekê nedin vê pakêta li ser destûra bingehîn. Heta ji dayîna destekê jî wêdetir, divê muxalefeteke herî tund li hemberî vê pakêta li ser destûrabingehîn, ji alî Kurdan ve were kirin. Pêwîst e di vê mijarê de heya dawiyê reaksyonên xwe yên demokratîk bikarbînin, li her dere propagandeyeke dijber a vêya bikin û divê di rêjeya ji sedî heştê de ji vê pakêta destûrabingehîn re bêjin, na. Em ne li dijî destûreke bingehîn a demokratîk in. Min ji xwe beriya niha gotibû, sê prensîbên bingehîn. Min li ser van sê prensîbên bingehîn prensîbeke çaremîn zêde kiribû. Evna welatê demokratîk, netewa demokratîk, komara demokratîk û ya çaremîn jî destûra bingehîn a demokratîk e. Pêwîst e di çarçoveya destûra bingehîn a demokratîk de, ku prensîba çaremîn e, nêzîkatiyek hebe. Pêdivê bi avakirina destûreke bingehîn a demokratîk a nû heye, ku tevahiya van prensîban bigre nava xwe. Em li ser vê bingehê, dikarin ancax bi du mercan, destekê bidin paketa li ser destûra bingehîn. A Yekemin daxistina benda hilbijartinê ye. Helwesta PADê ya di vê mijarê de erênî ye, lê kêm e, divê muxalefeteke hîn kûrtir bike. Ya duyemîn jî, rakirina zagona dij-terorê ye. Bi vê rast hatinê, di serî de ji ber hestîyariya ku nîşan dane, ez ji hemû zarokên li  girtîgehan re, hezkirinên xwe û slavên xwe radigihînim. Ez ji wan zarokên ku beriya niha û bi rasthatina 15ê Sibatê hatine girtin û ji girtîyên din re hezkirin û slavên xwe radigihînim.

AKP di vê mijarê de pir bi qurnazî û binbinkî (sinsice) tevdigere. Di cewhera hemû xebatên wan ên ku weke gavên demokratîk didin nîşandan, armanc tasfiyekirina siyaseta demokratîk a Kurdan û vekirina rasteqîn a demokratîk e. Di vir de tişta tê armanckirin tasfiyekirina siyaseta Kurd, vebûna rasteqîn a demokratîk e. AKP, ku xwe nîşan dide weke ku bixwaze pirsgirêkan çareser bike, di rastî de li pêşiya çareserkirina pirsgirêkan astengiya herî mezin e. Tu ew qas operasyonan dikî, zarokan û siyasetmedaran dişînî girtîgehan û pişt re jî dibêjî ‘vebûna demokratîk’. Ti kesî nehiştin. Dibêjî pêşbaziya demokratîk, ma di van mercan de pêşbaziya demokratîk dikare were kirin, ma navê vêya dibe pêşbaziya demokratîk? A rastîn, AKP li pêşiya çareseriya demokratîk a pirsgirêka Kurd, astengiya herî mezin e. Divê ev rewş pir baş were xebitandin. AKP wer xuya dike weke ku bixwaze prisgirêkê çareser bike, lê nade çareserkirin. A rastîn, dewlet li gorî AKPê zêdetir nêzîkê çareseriyê ye. Ya rastîn, ne tam dewlet, lê wisa xuya ye ku organên bandorker û rayedarên dewletê nêzîkê çareseriyê ne û amade ne ji bo çareserîye; ezê nebêjim çareserî, lê behtir vekirî xuya dikin ji nîqaş û dîyalogan re. Ya ku di roja îro de vêya asteng dike, AKP bi xwe ye. 11 sal beriya niha, dema min nû anîbûn vir MHP li pêşiya çareseriyê asteng bû. Îro jî AKP asteng e. Îro ti sazî li pêşiya AKPê nikare bisekine, nikare dengê xwe derxîne û nikare li dij wê derkeve; vaye rewşa Başbug tê dîtin. Dema 11 sal beriya niha, min nû anîbûn vir çar saziyên dewletê hatin, bi min re hev dîtin çêkirin. Qala çareseriya pirsgirêkê dikirin. Min ji wana re gotibû ma hêza we têra çareseriya vê pirsgirêkê dike? Bi demê re derkete holê ku hêza wan têrê nake. Wê demê MHP çareseriya pirsgirêkê asteng kir. Îro jî AKP heman mîsyonê dilîze. Li gor min dewlet ji diyalogê re amade ye, lê AKP li pêşiya çareseriyê astengiya herî mezin e. Vêya jî pir bi qurnazî, binbinke dike. Xwe wisa dide xuyakirin weke ku çareser bike, lê di rastiyê de tasfiyekirinê pêşdixe.

Li Tirkiyê heta vê rojê du cûre hegemonya pêşketiye. Hegemonyaya yekemîn a Tirkperestiya spî ye ku MHP û CHP nûneriya wê dikin. A duyemîn jî hegemonyaya Tirkperestîya kesk e ku AKP nûneriya wê dike. Di bingeha herdu hegemonyayan de jî faşîzm heye, herdu jî faşîzma sazîyane ye (kurumsal). Hegemonya ya Tirkperestîya spî ku MHP û CHP nûneriya wê dike, xwe dispêre heya sedsala 19., raboriyekî wê ya zêdetirê sedsalî heye. Berdewamkarên zihniyeta Îttîhat terakkî ne. Xwe dispêre netewperestîya Elman, îlham ji faşîzma netewî ya Elman girtine, jêdera xwe ev e. Bi vê hegemonya ya Tirkperestîya spî ku MHP û CHP nûneriya wê dike, Tirkiyê heya cihekî anîn, heya cihekî van polîtîkayan sepandin (uyguladılar). Niha jî ya disepînin hegemonya ya Tirkperestiya kesk e, ku AKP nûneriya wê dike. Jêdera hegemonyaya Tirkperestiya kesk a nûneriya xwe di AKPê de dibîne jî, xwe dispêre Emerîka û Îngilistanê, Anglo-Sakson e. AKP îro jî desteka xwe ji van hêzan digre. Faşîzma van herdu hegemonyayan jî sazîyane ye. Xeta MHP û CHPê xeteke netewî-faşîst e, xwe dispêre înkar-tunekirinê û asîmîlasyonê. AKPe jî her çiqasî xwe di xeta lîberal de nîşan dide jî, zêdetir qurnaz û binbinke ye. Niha li rûyê AKPê maskeyeke lîberal heye. Rûyê wî şîrîn xûya dike lê di bin wê maskeyê de rûyeke pir binbinke û kirêt heye. Di vê ev were dîtin. Tê xwestin ku ew rûyê AKPê yê di bin maskeyê de baş were dîtin, divê polîtîka jî di vî alî de bi kûranî were destgirtin. AKP maskeya lîberal bi rûyê xwe ve dike, xwe wisa nîşan dide weke ku pirsgirêkan çareser bike, lê di rastiyê de hewl dide tasfiyekirinê bihonanîne. Divê mirov nexape bi wî rûyê ku AKP nîşan dide û rûyê wê yê rast were dîtin. Binbinkî û bi qurnazî dilîze. Polîtîkayên ku AKP niha dimeşîne, ji ‘polîtîkayên Çîller ên di salên 90’an de daye meşandin xeternaktir e. Di dema Çîllerê de bi awayeke vekirî tunekirinê ferz dikirin, ji ber ev bi awayeke vekirî dikirin, xeteriyeke wisa bû ku ji aliyê herkesî ve dihate dîtin. Lê niha AKP vî karî hîn veşartîtir û bi kûranî dike. Di dîmen de wisa xuya dikin weke ku hewl bidin pirsgirekan çareser bikin bi gotinên projeya vebûna demokratîk û yekîtîya netewî, weke ku Erdogan û Beşîr Atalay dibêjin;le di sepanê de (uygulamada) berevajî tê jiyîn û berevajî tê kirin. Ev herdu hegemonya faşîzma sazîyane ye.  Vaye Cengîz Çandar jî qala şaşîtiyên li Lozanê dike. Dibêje eger li wê derê şaşîtî nehatiba kirin, wê pirsgirêk ewqas mezin nebûya. Li Lozanê ya hate bilindkirin, Tirkperestîyeke tek bû. Niha jî tişta dixwazin bilind bikin Kurdperestîyeke tek e. Cihê herdûyan jî di feraseta me de nîne. Em di çarçoveya prensîbên welatê demokratîk, netewa demokratîk, komara demokratîk û destûreke bingehîn a demokratîk de jiyaneke demokratîk û yekîtiyeke demokratîk esas digrin.

Elbet, van hefteyan, van du-sê hefteyên pêşîya me, hefteyên hestyar (kritik) in. Di encam de wê nêzîkatiya aliyan, pêvajoyê destnîşan bike. Ezê li vê derê berdewam bikim ku di derbarê çareserîya pirsgirêkê de tevkarîyên xwe pêşkêş bikim. Lê di encam de biryara ku van aliyan bidin, girîng e. Min daxuyanîyeke Cemîl Bayik, ku çendekî berê dabû, xwend. Dîyar dike ku ew amade ne ji bo şerekî mezin û di wesfa ‘fînal’ de. Elbet nêzîkatîyên neyînî ji aliyan pêş bikeve, wê pevçûn kûr bibin; ev tespîteke sosyolojîk e û weke pêdivîya sosyolojîya vî karî wisa ye. Eger aşitî pêş nekeve, wê şer kûr bibe. Dibêjin ku amadekarîyên wan hene û tê dîyarkirin ku ji çar perçeyan tevlîbûn bo gerîlla zêde bûne. Dîyar e tevlîbûn zêde bûne.

Dîsa dibêjim, eger nêzîkatiyên watedar pêşbikevin, ezê li vir rola xwe ya dîrokî bilîzim. Ez ji vir fermanan nadim PKKê, rewşeke min a dayînê jî nabe, ev rast jî nabe. Heta nîvê bûharê jî her tişt wê zelal bibe. Ev hefte hefteyên krîtîk in, eger pêşketinên erênî di aliye çareseriyê de çênebin, wê şer kûr bibe.

Dive Kurd li hemberî tevahîya van tiştan zana (bilinçli) bin û siyasetên xwe yên demokratîk û komînên xwe yên demokratîk pêşbixînin. Divê êdî Kurd ti tiştekî ji dewletê hevî nekin. Bêyî xwe spartina dewletê û ketina nava bendewariyeke ji dewletê, divê rêxistingeriyên xwe yên demokratîk pêşbixînin û sîstema xwe çêbikin. Pêwîst e jiyana xwe bi vî awayî tijî bikin. Eger Kurd bîrdariya xwe ya demokratîk û siyaseta xwe ya demokratîk pêşxistibana her wisa têgihiştina siyaseta demokratîk bi gelemperiya civakê dabana hezmkirin, wê ewqas ciwan jiyana xwe wenda nekiribana. Vaye ew ciwanê li Semsûrê xwe şewitandiye. Ji Meletî ye. Bi vê rasthatinê, ez careke din ji malbata wî re sersaxiyê, hezkirin û slavên xwe radigihînim. Wek min da xuyakirin, eger bawerî bi zemîna siyaseta demokratîk pêşketiba li dewsa çalakiyên wisa yên xwe kuştinê, wê van ciwanan xwe dabana jiyan kirin, di nava civakê de bi bîrdariyeke demokratîk, bi gîyaneke demokratîk wê bi hemû hêza xwe kar kiribana. Nexwe , niha wê ewqas ciwan bi hemu hêza xwe di zemînê demokratîk de bi bijiyekî (iştah) mezin xebatên xwe dabana meşandin. Ji ber vê yekê ez girîngîyeke mezin didim akademiyên siyaseta demokratîk. Eger van akademî hebana, wê ciwanên ku wê ji van deran bigîhîştana, jiyan dabana civakê. Dibe ku nayê fêm kirin; dema ku mirov bibe xwedî zanabûna demokratîk, her wisa di nava komunên demokratîk de bijî û demokrasîyê hezm bike, wê yekî di her alîyê jîyanê de nirx dide mirov û mirov zêdetir bi jîyanê ve girê dide. Li Semsûrê zarokeke keç bi rengekî zindî binax kirine. Li gelek cîyan jî xwe kuştinên jinan çêbûn û çêdibin. Siyaseta demokratîk û hûnandina zanebûna demokratîk di civakê de, çareya vîya ye.

Li Batmanê beriya niha gelek xwe kuştinên (intihar) jinan çêdibûn, di vê pêvajoya dawiyê de vana kêm bûn. Sedema vêya pêşketina siyaseta demokratîk li Batmanê ye û bilindbûna nîqaşên demokratîk e. Her ku çanda demokratîk li nava civakê belave bibe, vê yekê mirov zêdetir bi jiyanê ve girê dide. Di felsefeya min a siyasetê de, encama herî rast ku min bi ezmûnên ewqas salan derxistiye holê ew e ku mirov bi awayê komînên demokratîk xwe birêxistin bike û van komûnan li her beşên civakê belav bike. Min van mijaran di beşa parêznameya xwe ya bi navê Sosyolojiya Azadiyê de bi berfirehî anîye ziman, dikare ji vana sûd were girtin. Min modela çareseriyê jî di parêznameya xwe de jî bi şêweke berfireh vekir. Rizgarî ji Modernîteya capitalist û gihiştina şaristaniya demokratîk wê çawa çêbibe? Ez li ser vana rawestîyam. Cewhera felsefeya min a siyasetê, komîngerîya (komüncülük) demokratîk e. Ez vêya dişibînim yek cûre eşîret (êl), qebîle û terîqetên dema berê, lê zihniyeta komînên demokratîk ji vana cewaz e. Komînên demokratîk, wek cûreyek eşîreta (êleke) modern, qebîleya modern, terîqeta modern û malbata modern e. Awayê pêşketî ya modern a van hemûyan e. Mînak divê parêzerên min jî dinava komînekî de bijîn. Divê xweperest nebin, divê destekê bidin hevdû. Pêwîste xwe ji feraseta lîberal û xweperest a kapîtalîzmê rizgar bikin. Divê nekevin berbaya vê ferasetê. Ji bo di xebatên xwe de serkeftîbin, divê xwe bi awayê komînên demokratîk birêxistin bikin û bixebitin.

Divê civak ji feraseta xweperestî û liberal a kapîtalîzmê were rizgar kirin. Eger hun di her qadeke civakê de di şêwaza komunên demokratîk bixebitin û heşmedîya demokratîk raser bikin, hunê hingê pêşî li xeteriyên li benda me ne jî bigrin û êrişên sîstemê yên li dijî xwe jî pûç bikin. Dive herkes cihê xwe bizane û li gorî ew cîhê kû têde ye şêwe bide ûsluba xwe, şêwaza xwe û heşmedîya xwe, li gorî qada ku têde bixebite. Weke min beriya niha jî dabû xuyakirin KCK cihê ye, KCD (DTK) cihê ye û PAD (BDP) cihê ye; erka her yek ji wana, fonksyon û cîhê wana cihê ye. KCD demokrasiya Kurdan û aşitiya wan pêşdixîne, her wisa vêya ji xwe re dike armanc. Dibe ku xebatkar, dost û mutefîkên  KCDê li Tirkiyê li Rojava jî hebin, lê bi giranî demokrasiya Kurdan û aşitiya wan ji xwe re dike armanc, ango armanca wê ya bingehîn ev e. Navenda KCDê Amed e. KCD, saziya civaka sivîl a Kurdan e, zagonî ye, legal e. Ango divê mîna rêxistina kêlekê nebe, divê neynin rewşa rêxistineke kêlekê (yan). KCD rêxistineke ji binke berbi ban ve ye. Divê bi rêxistinkirina binkeyê ve hemû qadan dadigre, rêxistinkirina hemû qadan bide çêkirin, berbi jor ve sînerjiyekî biafrîne. KCD tenê valatiyên cihên ku Kurd têde dijîn dadigre. em ji qada hunerî, çandî bigrin, civakî, aborî, spor, moda di her qadekî de têkiliyên Kurdan rêkupêk dike û pirsgirêkên wan çareser dike. Ji bo nimûne balkêş e, dihizirim, ji bo Kurdan hewldaneke bankeriyê jî dibe, dikarin xebatên xwe yên bankeriyê jî pêşbixînin. KCD hemû valatiyên di van qadan de dadigre. PAD jî partiya Tirkiyê ye. Valatiya siyasî ya li Tirkiyê û Kurdistanê dadigre. Xebatên xwe di vî alî dide meşandin. Ne tenê li Kurdistanê, lê li her deverên Tirkiyê xwe li metrepolan jî birêxistin dike. Navenda wê Enqere ye. Ya KCDê Amed e. KCD di zemînê demokratîk û rewa de, di zemînê siyaseta demokratîk de xebatên xwe dimeşînin, wê zagonan bizanin, guncav li gel  zagonan tevbigerin.

KCK jî bi temamî cihê ye, pêkhateyeke derezagonî (îllegal) ye. Hêzên wê yên çekdarî hene. Di çar parçeyan de rêxistiniya xwe dimeşîne, xwe di çar parçeyan de birêxistin dike. Ez vana tenê ji bo Tirkiyê didim xuyakirin. Wê KCK bixwe diyar bike ka wê  li Îranê, li İraqê û li Sûrî çawa xwe birêxistin bike û ka wê bi pêkhateyên din re têkiliyên wê çawabin. Ez serwerê mercên wir nînim, ji vir ez nizanim ka mercên wir çawa nin, ew bi xwe serwerê mercên xwe ne, ji lewra li gorî ew mercên ku têdene wê bixwe biryar bidin ka wê rêxistingeriya xwe çawa pêşbixînin. pir zêde rast nabe ku mirov xwe ji vir tevlî modelên rêxistinên parçeyên din bike. Di vê mijarê de, wê ew bi xwe biryarên vana bidin.

Ez 8’ê Adara tevahiya jinan pîroz dikim, slav û hezkirinên xwe radigihînim. Bi vê rasthatinê re, dikarim bi 8’ê Adarê ve girêdayî, vana bidim xuyakirin: di pêvajoya pênc hezar salî ya heta Sûmeran de serdemeke dayîksalarî (ana-erkil) hate jiyîn. Di Sûmeran de ev serdema dayîksalariyê cihê xwe ji serdema bavikiyê (baba-erkil) yan jî baviksalariyê re hişt. Di vê demê de, di Sûmeran de îlana baviksalariyê hate kirin. Ji Sûmeran ve di pênc hezar saliya bûhurî de serdema baviksalariyê ye. Heta roja me pênc hezar sal dayîksalarî û pênc hezar sal jî serdema baviksalarî hate jiyîn. Di feraseta me de ne tam dayîksalarî ne jî tam baviksalarî heye. Feraseta me bihevrebûneke herdûyan tîne cem hev, xwe dispêre felsefeyê û bingeheke xwe ya felsefî heye. Belê, divê jin û mêr li gel hev bijîn û dikarin bijîn. Lê bila ev şaş neyê têgihiştin; tişta ez li vir qala wê dikim, ne azadiya zayendî ye, ez vêya jî teswîp nakim. Ew bihevrebûna jin û mêr a ez qala wê dikim, divê bi felsefeyê were stirandin û bihevrebûneke bi bingeha xwe ya felsefî hebe. Bihevrebûna jin û mêr, ancax wisa dikare were watedarkirin. Rewşeke berevajî wê me bibe ev zayendiya jinê ya di kapîtalîzma hov de tê dîtin. Vê encama zayendiya jinê ya kapîtalîzma hov, ev felaket e, zinix (iğrenç) e. Pêwîst e têkiliyeke spartî bi zayendiyeke çors (kaba), hundirê xwe vala û ku felsefeya xwe nine, nebe. Qesta min a ji azadiya jinê jina zana û bivîn e. Ramanên min ên di derbarê jinê de pir cûda ne û pir nû ne. Min vê mijarê di pirtûka xwe ya bi navê Sosyolojiya Azadiyê de bi awayekî berfireh girt dest; dikarin ji wir jî sûd wergirin. Heya tekoşîna azadiya jinê neyê biserxistin, wê tekoşîna sosyalîzmê, tekoşîna demokrasî û azadiyê nikaribe bigihîje serkeftinê.

Dîsa girêdayî bi mijara jinê, ez dixwazim qala Berlusconî bikim. Li Îtalyayê Berlusconî bi aliyê xwe yê nêzîkê jinan dibe, pir derkete rêza pêş û pir tê nîqaş kirin. Tespîteke Berlusconî hebû, ez dixwazim balê bikşînim ser vir. Berlusconî dibêje “ji ber ez hemû jiyana ku di xeyalê Îtaliyan de dixwazin bijîn dijîm, ji lewra ez weke hedef tême nîşandan”. Berlusconî ji bo xwe tespîteke rast kiriye. Berlusconî di rewşa nûnerê kapîtalîzmê de ye.  Ji lewra ez ji vir bang li sosyalîstên Îtalî dikim. Banga min ji Sosyalîstên Îtalî re ye. Hun neçar in ku bihevrebûneke jin-mêr a spartî bi hîmekî felsefîk ku tiştên Berlusconî jiyan dike û tiştên di xeyalên gelê Îtalî de hene bibûhurîne, bi afirînin.  Ev peywireke sosyalîstên Îtalya ye; ango divê feraseta jin-mêreke alternatîf a Berlusconî dijî û feraseta jin-mêr a yên Îtalî di xeyalên xwe de didin jiyandin, biafirînin. Li dijî ev feraseta kapîtalîzma hov ya zinix, a jina çors, divê feraseteke watedar a jin û mêr, ku bingeheke xwe ya felsefî hebe, were pêşxistin. Eger ev feraset ango feradseteke rast a jin û mêr, ku têde cins neyê pêşxistin, tekoşîna sosyalîzmê, tekoşîna demokrasî û azadiyê nikare bigihîje serkeftinê; wê bêwate bibe û wê tekoşîna sosyalîst nîvçe bimîne. Bi vê rasthatinê ez slav, hezkirin û rêzên xwe ji tevahiya gele Îtalyayê re dişînim.

Tiştên vê dawiyê tên jiyîn, wek min qala wê kir, ev şerê hegemonya yê Tirkperestîya spî û yê hegemonyaya Tirkperestîya Kesk e. Hegemonyaya Tirkperestîya spî, jêdera xwe ji Îttîhat Terakkî û ji faşîzma Elman digre. Vana yên berdewamiya statûkoya dixwazin. Beşên statûkoparêz ên niha ev in. Ev jî wek min daye xuyakirin jêdera xwe ji DYE û Îngîlîstanê digre, Anglo-Sakson e. Ya dixwazin biafirînin, Gladioya Tirkperestîya Kesk e. Dixwazin Gladioya Tirkperestên Spî yên berê, niha di nava Gladioya Tirkperestên Kesk de bihelînin.

Ez silavên xwe yên taybet ji Dersîm, Sêrt, Kurtalan û Êlih re jî radigihînim.

Nameyên ji girtîgehan ji min re hatine, hene; ez pir pir silavên xwe ji tevahiya hevalên li girtîgehan re radigihînim. Nameyên ji girtîgehên Trabzonê, Rîze- Kalkandere, Sêrtê, Batmanê, Semsurê, Îzmîtê, Midyadê û Erzurumê min girt. Ez ji hemûyan re silavên xwe radigihînim. Peşniyara min a ji wan re ew e ku bila felsefeya xwe û xebatên xwe yên felsefîk çêbikin.

Rojbaş

Ji herkesî re silav

Ayrıntılar

Yayınlandı: 15 Mart 2010

Sala 1997’ an weke tê zanîn salên pir germbûn bi çalakî  û tekoşîna xweya beramberî dijmin û ji her qadan dihate xwestin ku  çalakiya bikin, di qadên çarçêlande me piratîk dida meşandin. Weke her qadên din, ji mejî çalakî dihatin xwestin û dem demê çalakiyan bû û dihate xwestin ku bersiv ji dijmin re were dayîn, di qadên çarçêlan de girê sînewe hebû û me gelek caran keşifa wan girop li pey giropê verêdikirin û ji bona keşfeke nû dihate xwestin ku em keşfekî li ser wî tepî bikin, ji ber ku ji berî çalekiyê pêwîste keşfa cihê çalakiyê were kirin û peyre çiwîna ser hedefê pêkwere. Ji ber ku bê keşif çalakî nayên kirin, ji ber ku serkeftina çalakiyê girêdayî keşfa cihê ku çalakî li ser were pêkanîn. Pêwîste di serî de  cihê dijmin yê zeyîf û lawaz di keşfêde derxê zanebûnê û li gorî wê bi derbeyên giran bi ser dijminde biçî û ji çalakiya xwe encam bigrê, gelek girop derketin ji bo keşfa cihê çalakiyê û bi xeberên ji derdoran me girtî û bi encamên keşvê yê ku bi rojan dewamkir, piraniya îstixbaratan me birêyên ku heval têrebiçin ser girên dijmin têde bicihbûne û bi serkeftî zivrandin ji çalakiyê were çêkirin.

Taybetmendiyê vê çalakiyê ewbû ku dijmin wê were van giran bigre berbiseharêve û emê bihatina dijminre lêbixin. Cihê ku çalakî lê were kirin zozanin û xweza bê dar û daristane, ji ber vê yekê pêwîstbû ku ji hermilîve keşfa çalakiyê were kirin û birengekî saxlem û birêkûpêk were kirin. Ji ber ku dema keşfa çalakiyê baş neyê kirin dibe ku windayî pir çêbin û çalakî bisernekeve û encamê ku em dixwazin ji çalakiyê bigrin dibe ku em bidest neyîxin, di dema keşfêde xeber ji çeteyan dihate girtin,  û li ser tevgera leşkeran ji hermilîve me agahî girtin, hemû milên girêdayî leşkeran û liv û lebata wan bi kûrahî dihate hesabkirin. Diserîde cihê hemû giropên ku biçin çalakiyê dihate keşifkirin û saxlemkirina cihên wan berbiçav dihate kirin û li çiwîna van giropan û heyanî zvirandina wan ji çalekiyê, ji hemû milîve di ber çavanre dihate derbaskirin. Ev hemû tiştê medayî xwiyakirin pêwîste di berçavanre werin derbaskirin heyanî çalakî li gorî ku tê xwestin were birêve meşandin. Piştî ku hertişt hate temamkirin, Li ser vî bingehî çar girop derketin ji nava hemû hevalan, her tiştê çalakiyê li gorî ku hevalan dixwest bi wîrengî bû û bi hemû kûrbûn û hûrbûna xwe çalakî hatibû hazirkirin. Çalakî bi hemû milê xweve dinava hevalan de hate gotobêjkirin û piraniya hevalên hazir nêrînin xwe li ser çalakiyê dane diyarkirin. Didawiyêde nêrîna hevbeş ya ku derketî holê ewbû ku hemû hevalê hazir tevlîbûn ku çalakî were kirin. Di wê demê de û ji ber şerê ku dijmin li beramberî gerîla pêşdixist dinava gelde,  wê demê rêber APO jî  pêwîstiya çalakiyeke bivî rengî erêkir. Ji ber ku hemû dehayetin dijmin vale derkevin û dinava gelde hêz û rastiya PKK’ê were xwiyakirin. Ji ber van tiştan pêwîstbû ku çalakî werên kirin.

Ji ber ku sala 1997’an ji mere weke sala fînalê dihate hesibandin û ji ber vê yekê  hazirî ji her milîve dihatin kirin û Ji ber van tiştan hemû heval bi xwestekekî mezin dixwestin tevlî çalakiyê bibin. Êdî hertiştê çalakiyê hazir û amedebûn, ankû ji milê keşif û nexşeya wêve û ji milê binesaziya wêve,êdî li ser vê binesaziya ku hatî kirin tevger hate meşandin. Li ser vî bingehî em ketinmeşê, her çiqasî ku keşif û pîlanlemeya çalakiyê hatiye kirin jî lê ji berî çiwîna cihê çalakiyê pîwîstbû ku hemû giropên ku tevlî çalakiyê dibin ji nîzîkve cihê çalakiyê bibînin û nêrînin xwe yê dawiyê jî li ser çalakiyê bidin. Raste hevalê ku çiwîne keşfa çalakiyê ji hemû milîve çalakî girtina dest, lê pêwîste ku hemû hevalên ku diçine çalakiyê jî cihê çalakiyê bibînin û nêrînin xwe li ser bidin û riya çiwîna çalakiyê û riya zivirandinê baş nasbikin. Ev hemû amedekariyên ku têne kirin pêdivî pê heye ji ber ku giropên ku diçine çalakiyê pirin û ji ber ku şaşîtî dernekevê pêdivî heye ku hemû girop cihê xwe baş nasbikin. Ketina meşê çêbû berû tepekî ku neha jêre dibêjin şehîd ezîz,di binya wî çiyayîde kaniyeke avê hebû û cihê çalakiyê jî başdihate dîtin sekna me li ser wê kaniyê çêbû û her hevalê ku dibû hişedar cihê çalakiyê baş didît û tevgera dijminjî baş nasdikir. Dema em ketin hereketê çeteyê li beramberî me derdorê me dane ber hewanan, lê qarşê wê me tevgera xwe berdewamkir û mezanî ku ew car caran ji xwe de derdorê xwe didine ber topan. Diher çalakiyên leşkerîde rîsk hene lê pêwîste ku em van rîskên heyî di asta herî jêrde bigrin. Ji ber wê yekê carna dema ku tû diçê çalakiyê tu dibêjî di vê çalakiyêde dibe ku du heval şehîd bikevin, lê vê rîska heyî tu datixî yekhevalî ji ber wê yekê dema ku tu diçî çalakiyê diencamde yek hevaljî şehîd nakevê, ji ber ku tu tedbîrê wê ji her milîve digrî. Li ser vî bingehî bi hemû hevalanre dihate axaftin li ser çalakiyê û pêwîstiyên ku werin dîqetkirin di dema çalakiyêde. Nexşeya  çalakiyê ew bû ku giropekî heval wê girê ku dijmin têde bicih bûye bigrin û dema ku dijmin hat ewê wêdemê li dijmin bixin û leşkerên ku dipêşiyêde tên wê li wan bixin û çekên wan ji ser wan rakin û hevalê din yê parastinê ewê wê demê li leşkerên dipeywanretên bixin û hevalê diçeperande ewê xwe şûndebidin. Ji ber wê yekê çar cihê ji bo parastinê hatin belîkirin, yek ji wan giropan ewê li ser rê bisekne û rêya heyî dibin quntirolêde bigirin û nehêlin çeteyên wan deveran derbasî cihê çalakiyêbibin û giropeke dinjî dicihekî dinde hakimiyeta xwe li ser gir û tepeyên derdorî wê çêbikin, ji ber ku hatina dijmin asteng bikin, giropê mayî yek ji wan dicihê qordîna çalakiyê de dimîne û ya din li cihekî din hakimiyeta xwe li ser cihê çalakiê çêdike û rênade ku dijmin derdora hevalan çemberbike. Her yekîneyekî cihê xwe girt û  ji her milîve ji bo destpêkirina çalakiyê heval hazirbûn. Civîn hate çêkirin û navê hevalên ku biçin ser çeperê dijmin hatin xwiyakirin û hevalên ku cihê xwe diparastinêde bigrin hate belîkirin, heyecana çalakiyê di rûyê hemû hevalande xwe bi rengekî xwiyayî dida diyarkirin û hemû hevalan xwe dinava çalakiyêde didîtin. Hewildana hemû hevalan hebû ku her yekî ji wan cihê xwe di nava giropa êrîşêde bigre û herkesî didilê xwe de digot ma gelo navê minjî dinava giropa êrîşêde heye. Dema ku fermandar hat pêşiya hevalan ji bo xwendina navê hevalê ku wê tevlî çalakiyê bibin her hevalekî li benda xwendina navê xwe bû û hemû hevalan bi heyecaneke mezin li nava çavê hev dimeyzandin. Nav hatin xwendin û her hevalekî cihê xwe dinava yekîneya xwe de gir û hemû xalên ku werên dîqetkirin ji hemû hevalanre hatin diyarkirin, rê û rêbazê tevgera çalakiyê hatin diyarkirin. Ji ber ku wê hemû heval cihê xwe bi şev bigrin ji ber vê yekê agir an tiştên ku dibiriqin pêwîste werin dîqetkirin û pêwîste di dema meşêde ber ji ber lingê hevalan nexindirin û hemû xalên girêdayî dispilîna hereketê werên dîqetkirin. Ji ber ku nêzîkî cihê çalakiyê gund hene û seyên wan zû bi mirovan dihsin, ji ber vê yekê di dema meşê de pêwîste her tiş were dîqetkirin û hemû pîvanên girêdayî tevgera gerîla pêdivî bêheye ku li berçavan were girtin û bi hestiyariyeke mezin berçav were girtin. Berbitariyêvr hemû heval ketine hereketê û her yekî cihê xwe girtin, ji ber ku di qadên çarçêlande ev cara yekem bû ku çalekiyeke bi roj wê were kirin, ji ber vê yekê herkesî heyecana wê jiyandikir û bitaybet diqada çarçêlande û li wan zozanan cihekî xwe yê cida li cem hemû hevalan dida çêkirin. Dinavbera demjimêr 12-1 hevalan got ku tevgerek dinava leşkerande heye lê em nizanin ji bo çiye, wê demê hevala texmîn kir ku dibe ku dijmin xwe ji bo oparisyonê amededikin wê demê hevalan ji hevre digot ku oparasyonbe wê pir başbe emê derbekî pirbaş li dijminbixi. Wê demê ji hemû hevalanre hate gotin ku pir dîqetlîbin û ji ber ku yekîneya me ya herî nêzîkî rêbû me heneke din xwe nêzîkî rêkir ji ber ku heger dijmin birêde were em bikaribin lêbixin. Wê demê me zanîbû sehatê  derketina dijmin ya oparasyonan ne, ji ber ku timî diderdora demjimêr 3-4 de derdiketin oparisyonan. Wê demê hemû giropan heneke din xwe nêzîkî cihê çalakiyê kirin, derdorê sehat 5’an dema ku dinya henekî ronîbû leşker ketin hereketê, lê ne ji bona oparasyonêbû, ji ber ku hejmarê wan hindikbûn, leşkerê ku ji çeperên xwe derketî henekî bi rêve meşiyan û dicihê xwe de rûniştin, wê demê fermandarê me got: Heger ku wan em dîtibim pêwîste em lêbixin,nêzîkî 20 xolekan leşkerê hatî dicihê xwe de rûniştî ma, li gorî ku hevalê nêzîkî leşkeran dengê wan bihîstî, leşkeran ji hevre digotin madibe ku apûçî hatibin van derdoran, ji ber wê yekê tevgera leşkeran neweke wan rojên din bi serbestbû, lewma leşker didu didu û çeprast pêşde dihatin.

Me jî ji hevre digot bimeşe bimeşe mehmeçîk were her tuyê bixwî, ji rewşa leşkeran hemû heval dikeniyan hevalê di çeperande bicihbûbûn pir bi xwînsarî tevdigeriyan û heyanî ku dijmin gihişte cem çeperê wan biqasî 5 mitran wê demê hevalan ji her milîve li wan da, wê demê leşker şaşo maşo bûn û tiştek ji rewşêa heyî fêmnekirin, ji ber ku cih zozanbû leşkeran nizanîbûn xwe bi kûve bidin. wê demê dinavbera leşkerên ku dipêşdehatîn û yê di pey wande tên qutbûn çêbû. Leşkeran nikarîbû ne bi şûnde biçin û nejî pêşve biçin, çiqas ku alîkarîjî xwestin qobrayêjî nikarîbû were cihê çalakiyê. Wê demê me ji fûzayêre digor hirç, lewma dema ku hevalan digot wê hirçê bînin wê demê qobrayê jî nikarîbû were cihê çalakiyê. Ji ber ku qobrayê jî nikarîbû were cihê çalakiyê ji mere pir başbû û qasî 45 xoleyan pevçûn berdewamkir û me hîç cihê xwe berneda, piştî ku fermandarê me biryar da ku heval gavekî xwe şûnde bikşînin, wê demê me gavekî xwe bişûnde da. Wê demê hevalê îhsan yê ku bi eslê xwe ji Geverê bû dixwaze çekê eskerê kuştî ji ser wan hilîne, lê dema ku diçe ser cenazeyê wan leşkerên kuştî, ji dûrve leşker mermiyan tavêjine wî û wî şehîd têxin, wê dema ku hevalê Îhsan şehîd ket hêdî me nikarîbû em biçin ser cenazê leşkeran tenê me karî em cenazê hevalê xwe henekî ji wir dûr bêxin. Wê dema ku cenazeyê leşkeran di nava lepê mede man leşkeran biçavkorî êrîşkirin, me heneke dî xwe bi şûnde vekişand. Çalakî li gorî hatî pîlankirin birêve çû, lê tenê şehadeta hevalê Îhsan li ser hevalan pir giranbû, leşkerê ku hevalê Îhsan şehîd xistîjî kesî ew nedîtibû ji ber ku 10 cenazeyê leşkerên kuştî hevalan bi çavê xwe dîtibûn û ji ber vê yekê hevalê îhsan bi rehetî dixwest ku çekê leşkeran ji ser wan hilîne, wê gavê şehîd dikeve. Dema ku hevalê îhsan şehîd ket hevalan got: Pêwîste em tola wî hilînin ji ber wê yekê dema ku leşkeran xwestin ku  cenazê xwe bibin, ji ber vê yekê weke pîlanekî dinava pîlanlemeyêde hate çêkirin û birengekî lez û bez hevalan cihê xwe girtin, dema ku leşker hatin hevalan bihevre lêdan, ji hrmilîve hevalan lêdan û encamekî pir baş me bidestxist. Çalakî ji her milîve weke me pîlan kirî birêve çû lê çalakiya herî serkeftî ewe ku tu hîç wendahiyan dişerde nedê. Bandora çalakiyê pir li ser derdoran çêbû û me dema ji nûçeyan bihîst ku 15 leşker hatine kuştin hîn coş û heyecana me mezintirbû, soz û biryara me ya tolhildanê xurtirbû.

Cimşîd Gever

Ayrıntılar

Yayınlandı: 12 Mart 2010

Sozdar AVESTE

Bê guman teybetmendiyên  balkêş ê  Serokatî, hene lê belê yek ji wane jî herî zêde wisa ez bi bandor kirim û  heta niha jî dema tê bîra min  ez pê raman dikim û dibêjim: gelo ev teybetmendiyên Serokatî ji çi tên? Ewqas hesasiyet, ewqas deqîq bûyîn û li ser her tiştî hakim bûyîn.  Bi vê mînaka ku ezê bidim xuyakirin: mînakeke pir  balkêş e.  Serokatî dema ku  insanekî  bi dîta û pêre diyalok kiribane yan jî  di derheqî wî de nivîsek  bi xwenda  û raporek bi xwenda ew insane qet ji bîr nedikir, ango pir caran hevala jî digot û her  kesî  jî digotin: “Serokatî em ji bîr  nedikirin, tim di şopand û pirs dikir” gava merov  xwe  bi xwe  jiyan nekê merov dibêje: qey heval tenê dibêjin.

Sala 1991’an  serokatî  giropa me bi rêxist li  Lûbnanê ji cihê ekademiyê heta tepekî li ser riya Şam heye bi qasî 20 deqa dikşînê Serokatî  bi mere heta wê derê meşiye, di rêde diyalok bi mere dikir ji bone çiyê hezirî dikir, zoriyên çiyê çi ne? bi me dide naskirin û tiştê ku em dîqet bikin, mînak çawa mero pêl  meyînan neke ji ber ku gurûpa du mehe berî me  çûbûn  pêl mayînan kiribûn hinek heval şehîd  ketibûn û lingê hinek hevala jêbû. Behsa xwezayê kir. Em di  meha mijdarê  de bûn û giyayê payîzê nû bi nû derdike, lewra  Serokatî digot: neha  kivarkê payîzê derketine ez pir ji kivarka hezdikim eger hûn çûn û we dîtin hûnê bixwin deme we xwar, şûne min jî bixwin ango mero çawa dikare ji xwezayê sûd  werbigre û bikar bi xwezayê re yekbûnekê çêbike. Êdî di hatinê de  emê ji hev qut bibin me xatirê xwe ji hev xwest gurûpek hevalê dîtir jî bi mere bûn. Em hevalê jin tenê neh kes bûn, yek bi yek heval himêz kirin xatir ji wan  xwest û deme sira hate min Serokatî bi min re diyalok kir û  got: Biçe   li kurdistênê bigere piştî çar salê dîtir emê hevdû bibînin” tam 20 ê meha mijdarê bû me xatir xwestin û em ji ba Serokatî bi rêketin.

Êdî nav re sal derbas bûn. Hatine me ya çiyê  çar   sal temam bûn .Dema Serokatî wisa got ez jî li bendê bûm Serokatî gazî me bike, lê belê min ne digot  heman meh û heman rojê de wê gazî me bike. Dema çar salê me qediyan me jî digot wê Serokatî me bixwaze baweriya me jî hebû Serokatî  jibîr  neke û  difikirê em ji sala 1991’an heta sala 1995 li çiyê ne dibe ku Serokatî bang li me bike ji ber ku wisa ji mere gotiye .

Tam roja ku sal temam bibe  di 20’ê mehe mijdarê de, em li biryargehe YAJK’ê bûn li Zapê bûn wê çaxê hinek heval jî li cem Serokatî  hatibûn û li gel me bûn, çend hefte li ser hatine wan re derbas bûbû, di nava wan hevala de şehîd Aryan hebû û şehîd Dîlan hebû me bi wan re suhbet dikir wan jî got: Serokatî bi we  raman dikir, dibe ku demê pêş we jî bişînê, ji ber ku Serokatî tanî ser ziman zoriyên we kişandiye û we di biryargehê de jî zehmetî kişandiye.

Min jî  got hûn dizanin tam îro çar salê min temam bûn  Serokatî dema em şandin jî wisa ji min re gotibû. Hîne 5 deqa derbas ne bûbûn li ser gotina min re heval hatin xeber dane me û gotin wê Serokatî bi telefonê bipeyve ban we dike, dibêjê: bila êvarê bêne ber telefonê.

Em saet heftê êvarî çûn Serokatî bi telefonê axivî gotine yekem kir got: êdî zemanê we temam bû gurave xwe dewir bikin û werin. Tam di heman roj de Serokatî em xwestin, lewra ji bo min tiştekî pir bi wate bû.

Di 20’ê meha mijdarê de em  ji Lûbnanê derketin û 6’ê meha kanûnê em gihîştinbûn  Heftenîn, piştî çar sala di 6’ê meha kanûnê de em gihîştin Şamê Serokatî di wî zemanî de ne amede bû, piştre hat em nêzî çil hevalî bûn gurûpa me 38 heval bûn  û 2 heval jî ji Ewrupa hetibûn,em hemû ketibûn sirê emê êdî Serokatî bibînin. Serokatî sekinî bû em yek bi yek çûn ji bo em silav bidine  Serokatî. Serokatî  hertim xêr hatine gurupa dikir, ez hîne ber bi serokatî ve diçim çawa çavê wî  li min ket navê min got: ev çar sal çêbûn ma ne wisa ye Sozdar, careke din ez wisa hejiyam,bi rastî jî tam di zemanê xwe de gazî me kir. Ev nêzîkatiyên Serokatî her tim ez didam fikrandin, tiştê gotiye mutleka di piratîkê de şopdarê wê ye û berdewam dike .

Ez niha ketime sala 20’ê de roj bi roj ez vê mînakê tînim bîra xwe û ez tucarê ji bîr nakim .

Ew deqîq bûna Serokatî, hesasiyeta wî,ew nêzîk bûna wî û di wextê xwe de pêkanîn, tabî ji bo perwerde kirinê mînakekî herî balkêş  e .

Ayrıntılar

Yayınlandı: 12 Mart 2010

Duran KALKAN

Parastina rewa tê wateya rewşek bîrdariyê, rewşek bi feraset û weke takekes û civak rêbazê seknekê ye. Rêber Apo weke xetekê prensîba vê ya bingehîn wiha pênase dike: "hêza me ya binxistina cîhanê jî hebe emê êrîşê ti kesî nekin, cîhan bibe yek û bê ser me de jî emê ti caran dev ji mafên xwe yên rewa bernedin." Tê wê wateyê ku ev rêbazê sekinandinê rewşa parastinê îfade dike, li hember êrîşan berxwedanê digre nav xwe. Di bin her şert û mercê de tê wateya parastina mefên ku çavkaniya xwe ji bûyîna civaka azad a takekes û mirovbûnê digre, vê erkê parastinê îfade dike.

Vê parastinê jî mirov dikare di sê beşande binirxîne; ev jî weke parastina qada fikrî ango parastina îdeolojîk, dîsa parastina qada civakî ango parastina siyasî û parastina leşkerî ango parastina çekdarî ye. Ji bo takekes an jî civakê parastina îdeolojîk, parastina siyasî an jî parastina çekdarî li hember her awayî êrîşên li ser qada jiyanê rewşa xwe parastinê îfade dike. Parastina îdeolojîk hilberandina raman e û li ser hîmê hûner û wêje tê wateya meşandina tekoşîna îdeolojîk. Parastina siyasî di çarçoveya tevahî rêxistinbûnên aborî, civakî û siyasî de pêşxistina tekoşîna serhildanên demokratîk e. Parastina çekdarî jî li ser hîmê gerîla û parastina cewherî de di şerê parastina rewa de îfadeya xwe dibîne.

Em heta niha di çarçoveya parastina rewa de li ser serhildan û parastina çekdarî sekinîn. Me çalakiyên gel yên demokratîk û şerê parastina rewa ya bi girêdayî gerîla û parastina cewherî weke feraseta bingehîn a parastina rewa girt dest û nirxand. Bê guman ev xal giringin. Lê belê, yek jê qada herî esasî ya sekin û jiyana takekes û civakê qada ma'anewî, an go qada fikrî û ya îdeolojîk e. Madem ku parastina rewa weke seknek takekesî û civakî derdikeve pêşberê me, wê demê divê tevahî qadên jiyana takekesî û civakî jî bigre nav xwe. Ji ber vê yekê li gel şerê parastina rewa û serhildanan pêwiste tekoşîna îdeolojîk jî giring bê dîtin, her wiha di pileyek pêş de bê lêkolînkirin û nirxandin. Li gel parastina qada siyasî û çekdarî, di pileya yekem de cîh dayina parastina îdeolojîk di cîh de ye. ji bom înak Rêber Apo jî niha di sekna parastina rewa de ye û tekoşîna parastina rewa dimeşîne. Di her hevdîtinê de ji parêzerên xwe dipirse ka gelo li hemeber wî ti êrîşek heye an nîne, ji wan dixwaze ku ger êrîş hebe him jê re bê gotin û him jî bersiva van êrîşan bê dayîn. Li hember êrîşan divê bê agahdarkirin ku bikare xwe biparêze. Rêbertî tevahî gotinên xwe û nivîsên xwe weke tekoşîna parastina xwe pênase kiriye. Herî dawiyê dema parêznameya xwe ya bi navê Parastina Gelekê pêşkeşkir diyar kir ku li hember tevahî êrîşên îdeolojîkî, bi vê pirtûkê xwe û rastiya serokatiya xwe diparêze.

Ji aliyê din ve jî ev rastiye ku di roja me ya îro de ji sedî dot ê êrîşên li dijî takekes û civakê bûne êrîşên îdeolojîk. Di serdemên berî de di demên ku civak ev qas bi hev re pêwendîdar nebûn, amûrên ragehandinê ev qas pêşketî nebûn, li ser takekes û civakê firkên cûda ev qas bi bandor nebûn, bi kurtahî û bi gotina giştî di dema ku cîhan weke gundek kurewî nebû de êrîşên li hember takekes û civakê jî îdeolojîk û fikrî zêdetir êrîşên siyasî û leşkerî bûn. Desilatdariya siyasî dihat damezrandin, dewlet dihat avakirin, li ser takekesan jî bi girêdayî zor û zextan desilatdariya dewletê dihat pêşxistin. Dîsa şer dihat kirin, civak an bi temamî ji şûr dihatin derbaskirin bi giştî komkujiya fizîkî dihat kirin, an jî bi zora çekan digirtin bin desilatdariyê. Li cihekî dihatin esîrkirin. Bi vê awayî di esas de êrîşên li dijî takekes û civakê bi giranî leşkerî û siyasîbûn. Êrîşên li dijê cîhana ma'newî kêmbûn, bi sînorbûn. Ji berk u di destê desthilatdaran de ew amûr tunebûn. Ji bo pêkanîna vê jî hîn ew qas bi rêxistinkirî nebûn.

Lê belê di nîvê duwemê sed sala 20. de şoreşa zanist û teknîkê di van aliyan tevan de guhertinên bingehîn çêkir. Sîstema dewletparêz a kapîtalîst a ku bi şerên cîhanê tevahî cîhan xistibû bin desilatdariya xwe, dema ku bi hêzek wiha re bû yek di êrîşên li dijî takekes û civakan d jî şêweyên nû yên şer ketin rojevê. Ji vê re şerê psîkolojîk û îdeolojîk tê gotin. Serokê DYE'ê Bush jî îlan û îfadekiribû ku şerê cîhanê yê sêyem ê kul i dijî Rojhilata Navîn daye destpêkirin şerek îdeolojîk e. Her wiha qadên şer guherîn. Aliyê leşkerî ket plana pişt de. Bêgûman ev nayê wê wateyê ku pevçûnên leşkerî negiringin an jî li ser mirovahiyê metirsiyê çênakin. Bi girêdayî teknîkê di amûrên şer de jî astekî mezin derketiye holê. Dibin tehdîta bombeyên nûkleerî de ku di nîvê duwemê sedsala 20. de hat pêşxistin, tevahî mirovahî û cîhan her kêliyê bi tehdîta tunebû re rû bi rûye. Dîsa li holêye ku sîstemên fuzeyan yên ku di astên cûrbecûr de hatine pêşxistin di taktîkên şer de çiqas guhertin çêkirine û li ser jiyana takekesî û civakî çiqas texrîbatên giran re rê vikiriye. Me ev yek herî dawî diş erê DYE-İraqê de bi awayek zelal dît. Bi heman awayî em vê di rastiya xwe de jî dijîn. Li ber çave ku êrîşên dewleta Komara Tirkiyê li hember me pêş dixe xwedî texrîbatên çiqas girane. Ji ber vêyekê ev rastiye ku di taktîkên şer de jî di destê dewletên desilatdar yên li ser cîhanê serweriyê dimeşînin de astekî ku bikarin mirovahiyê deh caran tune bikin heye. Amûrên şer yên pir texrîpkar hatine çêkirin, li ser vê bingehê di taktîkên şer de jî guhertinên giring çêbûne. Wek berî şerên dem dirêj nebin jî ev rastiyeke ku ev ast di her êrîşekê de çiqas wendahiyên giran re rê vedike.

Lê belê ger bê dîqat kirin, ev hêza texrîpkar ê teknîka şer de her ku diçe di tekoşîna berjewendiyan de rewşa bikar anîna amûrên leşkerî û dema wan kurt dike û kêm dike. Di dewsa vê de ji bo li ser takekes û civakê desilatdarî, zext û mêhtîngerî bê domandin û hîn bi qetmer bê pêkanîn weke qada şerê nû şerê îdeolojîk dikeve rojevê. Ji aliyekê ve mirov û civak di bin gefa şerê nûkleerî de nikarin li dijî sîstema desilatdariya heyî derkevin, jê ditirsin û ji aliyê din ve jî cîhana fikrî û rûhî yê takekes û civakan bi girêdayî hêza amûrên ragehandinê digrin bin venêrînê û alîdidin. Ger rûh, hest û fikrê takekes bê alîdan, bikeve bin bandorê, di çarçoveya berjewendiyên sîstema dewletparêz a hiyerarşîk avahî bigre, êdî di bin zext, mêhtîngerî û desilatdariyê de girtina wê takekesê hêsan dibe. Dîsa ger sekna îdeolojîk û avahiya raman a civakan bi kar anîna amûrên ragehandinê yên pêşketî bê alîdayîn û li gor berjewendiyên sîstema desilatdar a mêhtînger bê guncawkirin, li hember vê dernekeve, wî red neke, her wiha berjewendiyên xwe û derfetên jiyana xwe bi awayek azad nebîne û li ser vê hîmê bi rêxistin nebe û nekaribe têbikûşe, wê demê civakek wiha di nava sîstemê de girtin, di bin zext û mêhtîngeriyê de hiştin wê hêsan be.

Ji ber vê yekê ev rastiyeke ku di roja me ya îro de bingehê şer di asta îdeolojîk de ye. Tekoşîn û şerên îro tên kirin ji sedî not di asta îdeolojîk de tên meşandin. Bi taybet sîstema kapîtalîst a dewletparêz ji bo tevahî takekesan û civakan li gor berjewendiyên xwe bimeşîne û alîbide, li ser esasê şerê îdeolojîk bi kar anîna her awayê amûr û rêbazan gehandiye pleya jor. Her wiha di tevahî babetên takekes û civakê de ti tiştek nemaye ku nebe hedefê tekoşîna îdelojîk û nekeve bin bandora vê yekê de. Jiyana mirov û sekna civakî di bin şer û êrîşek wiha de hatiye perçe kirin û her perçeyek wî buye hedefa êrîşan. Ev yek rastiya îro ya tuje ku takekes û civak dijî. Aliyê herî trajîk û bi êş yê vêyekê eve ku bi roxmê rûbirûyê van êrîşan e, ji aliyê kesên din ve tê alîdayîn û xizmetê ji wan re dike, hest, fikir û tevgera wî ji xizmeta wî derketiye û bi temamî ketiyê bin xizmeta sîstema desilatdar jî takekes û civak ne di haya vê rastiyê de ne. Berovajî ketine rewşek wisa ku ew dibêjin qey ev sîstema jiyana ew ketine nav de azadiye, wer hesap dikin ku ew bi hêz dibin û pêşdikevin, her wiha bê ku vê şerê hatiye sepandin ferq bikin bi daxwaz qebûl dikin. Rêber Apo di qada parastina îdeolojîk de ji bo pêşengiyê bikêşe seknek saxlem wiha got; "gerîlayê xoşewîst mejiyê xwe û dilê xwe saxlem bigre." Ev yek  him li hember êrîşên îdeolojîk qezençkirina seknek îdeolojîk îfade dike û him jî li gor vê sekna îdeolojîk bûna xwediyê taktîk û rêbazan û li ser vê esasê meşandina pratîkek serkeftî rave dike.

Niha li gel parastina îdeolojîk parastina siyasî çi digre naveroka xwe? Em dikarin vê weke qada madî, civakî û siyasî ya civakê pênasebikin. Em dikarin qada hilberîna aborî, qada hilberîna civakî û ya kar, dîsa qada siyasî jî di nav de, van tevan jî di çarçoveya parastinê de binirxînin. Ji ber ku ji bom înak, civakên ku hilberîna wan a aborî nîne, li gor gotina berê civakên ku di warê aborî de ne bi sernixwene, civakên nikarin nirxên ji bo jiyana wan pêwîst hilberînin, mehkûmê bendewariyê û koletiyê ne. Ji ber vê yekê hêzên jiyana madî anîna asta ku bikare pêwîstiyên takekes û civakan pêşwazî bike giringe. Dîsa ji bo jiyana civakî jî wiha ye. Li hember hemû awayên êrîşan ji bo seknek bi hêz ya civakî bê girtin, di serî de perwerde û tendûrûstî, pêşxistin û ragedarkirina(yetkîn) tevahî qadên jiyana civakî û her wiha astekê tendûrûst ê jiyanek civakî avakirin giringe.

Qada siyasî jî heman awayî ye. qada siyasî ew qade ku tevahî pirsgirêkên civakî çareser dike, xeta îdeolojîk werdigerîne tekoşîn û rêxistinbûnê. Sererastkirina tekiliyên civakî û avasaziya hudûrîn îfade dike. Ger ev qad jî neyê birêxistinkirin û ragedarkirin, helbet wê tevlêhevî derkevin holê. Wê nakokî û pevçûnên hundûrîn çêbibin. Ji vê jî wêdetir nîzama navxweyî, pêkanîna hevsengiya civakî û bi aheng kirina tekîliyên civakî pêk nayê. Di van mijaran tevan de pêwîste zanebûnekê rast û têrker avabibe. Ji bo qadên aborî, civakî û siyasî bibe xwedî avahiyek ku bikare sekna azad û saxlem yê takekes û civakê pêk bîne, helbet pêwîstiya zanebûnek têrker heye. Pêwîste polîtîkayên ku bikare van pêkbîne ango afirandina plan û projeyan û rêxistin bê avakirin. Aliyê herî bi bandor yê vê qadê aliyê rêxistinbûnê yê. Aliyê herî bi bandor ê qada parastina îdeolojîk hilberîn û perwerde ye, lê yê qada siyasî, ango qada aborî, civakî û siyasî jî aliyê rêxistinbûnê ye. ji berk u di van qadan tevan de pêkanîna pêwîstiyan ancax bi xebatek rêxistinkirî dikare pêkwere. Çi qas civak ji her aliyan ve, bi tevahî beşên xwe ve, bi kurahî bê rêxistinkirin, çareseriya pirsgirêkên aborî, civakî û siyasî, di vana qadan de pêşxistin û bi hêzkirina jiyanê jî ew qas gengaz dibe. Ji ber vê yekê rêxistinbûna civakî bingehê qada parastina siyasiye. Ev di heman demê de rengek çalakiyê ye. Rêbertiyê ji vê re got çalakiyên pozîtîf. Her wiha zêdekirina hêza jiyana civakî, azad û bi îrade bûn, bi aheng kirina hevsengî û rêveçûna navxweyî helbet bi rêxistinbûnek têrker, tevahî beş di nava xweseriya xwe de pêkanîna rêxistinbûna demokratîk û gehiştina rengê tekîliyek guncaw gengaz dibe. Ji desilatdariyê derketina rêvebiriya civakî û kirina koordînasyona kar û rol jî wiha pêk tê. Ji ber vê yekê beşek mezin an jî, ji sedî heştê û not ê parastina siyasî rêxistinbûne, pêkanîna rêxistinbûna cikî û demokratîk e. Divê mirov bi şiklên din de lê negere. Wekî kum e got ev rêxistinbûn meşandina çalakiyên pozîtîf rave dike. Divê mirov li hember zext û êrîşên li dijê civakê aliyê berxwedana demokratîk jî ser zêde bike.

Ayrıntılar

Yayınlandı: 12 Mart 2010

HER TIŞ TÊ JI BÎRKIRIN LÊ ŞEHÎD TIM Û TIM DI DERYAYA DILAN DE  LÊDIDE Û RASTIYA JIYANÊ DIEFIRÎN E

Jiyana gerîla jiyaneke tijî tekoşîn, berxwedan û gelek tiştên sosret yê ku nayên jimartin e. Carna jiyan ji tere pir zehmet û zor tê û car carnan jiyan ji tere dibe gul û gulistan lê li vê deveran jiyan di nava van çiyayan de xwedî wate û tamekî cudaye. Ji ber ku li vir her tişt bi kedê û xwêdanê tê bi dest xistin, herkes dike û hemû bi hevre dixwin, divexwin û jiyan dikin, tu cidabûn di navbera hevalan de nîne. Çiqasî ku her hevalekî ji cihekî hatiye û xwedî henek taybetmendiyên cudaye, lê tu dibêjê qey hemûkan ji nanekî xwarine. Lewma bi hevre di hindirê rihekî hevaltî de û bi hevre dijîn, hemû xwedî dilekî û fikrekî ku ji bo azadiyê hazirin di her dem û cihî de giyanê xwe hem ji bo welatê xwe û hem ji bo hevalê xwe fedabikin. Lê para herî mezin yê ku ev jiyan efirandiye û fikir û remanê taze daye avakirin û di hindirê giyanekî de aniye cem hev, ew jî rêberê gelê Kurd û mirovahiyê rêber APO ye, ew roja ku li ezmanê dilê bi milyonan ji gelê Kurd hilatiye û ji mere ev jiyana azad kiriye mal û em kirine însan û xwedî vîn û hebûnekî ku ji nû ve fêrî rastiya jiyanê bû ye. Cidayî wê dema mirov li xweşikbûna van xwezayan temaşe dike bi rastî weke buhişta li ser riwê erdê ji mirovanre tê xwiya kirin û çiqas mirov lê dimeyzêne jê têrnabe, ji henaseyên bayê wê yê paqij bigre heyanî çiyayê wê û ava wê ya zelal û xweş, ya ku mirov çiqa jê vedixwe lê jê têrnabe. Cidayî wê ji hemû cûreyên ajalan yê li vê derê bi mere û em bi hevre jiyan dikin bê ku ji me birevin ji çûk û bilbilan bigre heyanî Sivûrî û torîkan, ji ber vê yekê her tişt li vanderan wata xwe û tama xwe cudaye, ji xwarin xwarinkî bigre heyanî av vexwarinekî, heyanî şevê vêderê û rojê wê ji mirovanre weke ku tu li dinyayekî din be her tişt xwedî reng, deng û hebûneke cudaye. Ji be xweşî û rengîniya jiyanê li van çiyayan mirov bi derbasbûna roj, meh û salan nahise.

DILÊN KU BI HEVRE JI BO AZADIYÊ LÊDIDIN

ji her tiştî giringtir, yê ku vê jiyanê li van waran bi deng, reng û wate dikin, zarokê agir û rojê kulîlkê bax û bustanê azadiyê giyanê ku weke şaneyekî bi hevre bûye yek rih, dil û tim ji bo azadiyê lêdide û bê rawestandin. Di nava xweşikbûna van çiyayan de jiyan bi hilatina rojêre destpê dike û rengê jiyanê weke rengê rojê tim diçirise û tim xwe nû dike û rengê xwe di de her deverê cîhanê, hemû hevalê jin û hevalê xurt bi hevre jiyan dikin û tekoşîna wan bi hevre ji bo azadiya civakê û kesayetê tê meşandin hemû heval jî bi dilekî nizim pêdiviyên xwe yê jiyanê pêktînin, bê ku yek tahdahiyê an jî neheqiyê li yê din bike bi kesayetekî azad û serbixwe nêzîkî hev dibin û di deryaya cavê wan de çirûskên azadiyê tim tiçirisin û agirê Newrozê di hindirê dilê wan de tim li dar e. Lê bi ser dijminê hindir û yê ji derve ve xwedî biryarin û weke şûrê Zulfeqar bi ser de diçin bê rehim û texsîr, ne sir, seqem û ne teng û topê dijminan dikarin vîna wan ji bo azadiyê bihejînin û bi sînor bike.

DIYARIYA ŞEHÎD Û ŞOREŞÊ

Di nava jiyana Gerîleyan de jiyan bi hevre û bi hemû hêlê xwe ve tê parve kirin û her hevalekî ji berî ku bi xwe tenê bihizire, di destpêkê de li hevalê  kêleka xwe hizire, ji xwarin û vexwarinê bigre heyanî xwe fedakirina ji bona hev. Ji ber vê yekê jiyana Gerîla ji her milê xwe ve tê heskirin û bi hemû zoriyên xwe û xweşiyên xwe mirovan dikşîna nava buhişta xwe ya ku mirov her tiştê xweş yê jiyanê tê de dibîne û ji her tiştê wê sûd werdigre. Mirov xwe li vanderan fêrî A, B ya jiyanê û azadiyê dike û mirov li van deran xwe hîsdike weke ku ji nû ve dayik bûye û çavê xwe li jiyanê vekiriy e. Her hrvalekî cihekî xwe yê cuda di nava vê jiyanê de heye û weke heleqeyan hemû heval hevdû temam dikin, ji ber vê yekê heval li van çiyan xwedî hest û remanê mezinin, ji ber ku rihê wan û dilê wan weke deryayan kûr û ferey ye.

Ji ber wê ji hevre dilê xwe vedikin û gelek caran diyariyan didine hev û hestê xwe bi hevre parvedikin, lê weke me ji were dayî xwiyakirin he tişt li vê derê xwedî wateyekî cudaye. Di be ku gelek caran di civaka sivîl de heskirî ji hevre diyariyan vedirêkin, herweha dibe ku hevalê hev ji hevre diyariya bişînin. Lê li van çiyayn û di nava vê jiyana azad de diyarî jî wateyekî xwe yê cuda heye di nva jiyana gerîlan de û bi taybet dema ku ev diyarî diyariya hevalekî şehîd be, ew hevalê ku hûn bi hevre dirazan û radibûn û hûn bi hevre ji bo jiyaneke azad tekûşînê didin meşandin, wê demê  ev diyarî wê wata xwe gelekî cudabe.

Erê hevalno em bi hevre çîroka vê bîranînê xêzbikin li ser rûpelê dîrokê.

Hevalê Sedredîn Tac, bi navê  nav Gerîla Çekdar.

Li  Ferensa di sala 1984’ ran hatiye dinê  û di sala 2003’ ya an de tevlî refê bizava rizgariya gekê Kurd bû bû, ew û hevalê Robar binavê din Ehmed Atêş, yê ku di sala 1977’ tan de li Mardînê hatibû dinê, di sala 2007’tan de li Amedê  tevlî kerwanê şehîdên bê mirin bûm.

Wê demê ankû di sala 2005’an de dema ku hevalê Çekdar derbasî Amedê dibe, Seheta di dest xwe de diyarî di de hevalê Bawer; di wê navberê de dema ku hevalê Bawer di sala 2007’tan de derbasî Amedê dibe wê Sehetê diyarî dide hevalekî di nava refê Gerîlan de, ji xwe hevalê Bawer jî piştî demekî dema ku derbasî Amedê dibe di pevçûnekî de birîndar dikeve destê leşkerê tirkan de û neha ev Seheta ku diyariya şehîdekî û diyariya girtiyekî azadiyê ye li cem hevalekî Gerîleye û cihekî xwe yê cuda li cem vî hevalî heye û ev diyarî li cem wî bûye weke parçeyekî ji canê wî tucaran wata xwe wenda naka her ku dem sere derbas dibe hîn bêtir ev diyarî wata xwe zindî dibe weke hebûna şehîdan yê tim dijîn di dilê me de û tim bê mirinin.

Hamid Dêrik

Ayrıntılar

Yayınlandı: 12 Mart 2010

Ji bo Çapemenî û Raya Giştî

1- Di roja 10’ê Adarê, şev, di navbera saetên 19:00-20:00 de, artêşa tirk li dijî girê Xeregolê ya girêdayî ser herêma Zapê ve êrîşek bi topên hawan û Obusan pêkanîn

2- Di roja 10 Adarê  di navbera saetên 13:00-14:00 de, artêşa tirk li dijî (Dola Zêtê, Girê Ronahî û Gundê Hopê) ên girêdayî navçeya Şemzînan li Colemêrgê, êrîşek bi topên hawan û Obusan pêkanîn.

11 Adar 2010

Navenda Ragihandin - Çapemeniya HPG

Ayrıntılar

Yayınlandı: 12 Mart 2010