“Dewrêşê Evdî bixwe gerîlayekî mezin e.
Edûl, ew keçikê me yê ku her xwe dişewitînin...”
Rêber Apo
- Ayrıntılar
Endamê Konseya Birêvebirinê ya KCK’ê Dûran Kalkan
Di serî de şehîdên leheng ên têkoşîna bêhempa yên 2006’an, ku hejmara wan digihê 150, bi rêzdarî û bi minetdarî bibîrtînim.
Ji bona ku di pratîkê de em armanc û bêrîkirinên wan bigihînin serkeftinê, wekî tevger û gel, em di wê biryariyê de ne ku, em ê têkoşîna wan a azadiyê bigihînin serkeftinê. Em careke din soza xwe nû dikin ku, der barê birêvebirina xeta serkeftî ya têkoşînê de, em ê xwe bikine qatix. Sala 2006’an di têkoşîna me ya azadî û demokrasiyê de saleke awarte bû. Ev nîşaneya destpêkirina pêvajoyeke nû bû. Sedema awartebûna salê, hem bingeha xwe ji nêzîkatiyên hêzên mêtînger digirt hem jî li hember vê jî, bingeha xwe wekî tevger û gel, ji planên me yên têkoşînê digirte.
- Ayrıntılar
Rêber Apo
Ji bona demokrasiyan yek pirsgirêkeke dîtir a çalakbûnê jî, der barê di rewşa parastina rewa de wê çawa bê tevgerîne. Parastina Rewa encax di zirûfên dagirkeriyê de dibe xwedî wate. Dema ku li ser gelekî sîstemeke dagirker, mêtînger an jî zextên cuda cuda pêk bên, wê demê li wir dagirkerî heye. Dagirkeriyê, bi tena serê xwe hêzek biyanî jî dikare bike, carnan jî ev nîv bi nîv ji hêla nokerên xwecihê(yerli) jî tê kirinê. Di vê rewşê de peywira parastinê derdikeve holê. Li vir hedef, rakirina dagirkeriyê û sazkirina demokrasiyê ye. Bes ji ber di nav de biyanî hene, em ji parastinê re rewa û demokratîk bibêjin, wê nêzîkatiyeke rastirîn be. Di van zirûfan de, dîsa zirûfên serhildanan û şer derdikeve holê. Dîsa jî şerê rizgariya netewî esas nayê girtin. Her çiqas hêla wê ya netewî hebe jî, li gorî pêwîstiyên demê em ji vê re şerê parastinê bibêjin wê di cî de be, ji ber ku di oxira yekbûnên demokratîk de tê dayîn. Ev cure serhildan û şer, dikarin li bajar û gundan, ya bi tena serê xwe yan jî bi hev re bipêşbikeve.
- Ayrıntılar
BERXWEDANIYA CIVAKÊN EHLAQÎ Û POLÎTÎK –I-
Gelê kurd ku di dîrokê de wekî Hûrî, Gutî, Mîtanî, Naîrî, Ûratûyî, Hîtîtî û Medî hatine binavkirinê, yekane neteweke ku bi hejmara xwe ya zêde, hem li ser welatê xwe hem jî li her devera dinyayê gelekî ji her cure mafên mirovî û welatekî ne azad bêpar mayî ye. Zihniyetên dewletparêz hewl dane vê yekê wekî qeder bi gelê kurd bidine qebûlkirin.
- Ayrıntılar
Ji gelê me û raya giştî re!
Di 28’ê çile de bi roj saet di navbera 12:00-12:30’an de ji hêla Artêşa TC’ê ve li Qadên Parastina Medya li hember qadên Girê Cehenemê, Gundê Êlê û Dola Şîvê ku girêdayî Zapê ne êrîşeke bi hawan bû obûsan hatiye lidarxistin.
29 Çile 2010
Navenda Ragihandina Çapemeniyê ya HPG’ê
- Ayrıntılar
Rêheval Şehîd Necla Bîlgîn
Nave Rêxistinî: Şervîn
Nav û Paşnav: Necla Bîlgîn
Cih û Dîroka Jidayikbûnê:1974 Ewrûpa
Dîroka Tevlîbûnê: 1992
Cih û Dîroka Şehadetê: 1998 Metîna
Di nav civakê mey roja îro de şexs bi pîvana sûd dayina xwe di nav van civaka de cih digre, wate dibîne, nirx digre. Ne raste kesê ku bê sûd be di cihekî de zêde bimîne. Em ê niha vê rêgezê pêk bînin. Serkeftina kapîtalîzmê ya herî mezin eve ku kesayet di mijara sûd dayinê de dinirxîne. Ê bi fêde jiyan dike, maf digre, sened digre, vê dibêje, wê dibêje. Ê bê fêde tê avêtin. Bawerim hûn dibin vê hesta giran ya zaroktî de jiyan dikin, tevdigerin. Kê ez anîme cîhanê lazime min bide jiyan kirin. Ev ferasetek gelek kêm ya malbatî ye. Ferasetek ji nêzîkatiyên kevn, ê eşîrî, qabîleyî û van sînoran dernakeve. Ferdê civaka pêşketî nakeve nav nêzîkatiyek wisa.
Yek hiceta Rêbertî’yê; ji bo têkoşîna rastiya di nav civakê de ferd xebitandine. Her ku dere li gor pêdiviyan di cihekî de xwe bi cihkirin, bi wate be çûna derkê, bi fêde be di cihekî de seknandin, di erkekî de cih girtin, di karekî de xebitandin, heta bûyîna pêşeng… ez ji cihekî re çiqas hewce me, çiqas girîngiya min heye, bi rastî jî ez di xebitim? Bi fêde me, di xebitim, na xebitim? Pêwîstî ji min re heye, bi fêde me? Bi gengazî em dixwazin van pirsa bibersivînin.
Niha em ji kesên herî hestewar re bihêlin. Li gor wan her tiştê xwe fedayî partiyê kirine. Ma hîn çi tê xwestin? Lê rojane ma fêda wê heye, zirara wê heye ev pîvan tine ye. Tenê xwe feda kiriye. Lê xwe fedayî çi kiriye zêde ne diyare. Çeka herî zêde hûn di parêzin ev e: “min xwe fedayî partiyê kiriye. Ma hîn çi tê xwestin”. Na! Ev ne bese. Ev xwe feda kirin tenê gava vî karî ya yekemîne. Ev xwe feda kirin piştre çiqas derbasî hêzê dibe, çiqas pêş dikeve, çiqas bi fêdeye, vedughere fêdeyan,ev girînge. Lazime bi gengazî hûn vê pîvanê di hemû karê xwe de esas bigrin. Hûnê her roj ji xwe bipirsin; cihê ku ez lê me, di erka xwe de bi fêde me an na, pêwîstim an na? Baş dixebitim an na? Ger birsiva we “erê be “ hûnê bimînin. Ger “na” be hûnê li sedemê wê bigerin û derxin hole. Hûnê ji bersiva neyênî dûr jiyan bikin.
Xisûsek din jî, girûr û pîroziya li ser axê welat ê pîroz jiyan kirin, şeref û zewqa wê jiyan kirin, lazime di ser her tiştî re were girtin. Ez vê tenê ji bo gotinê nabêjim. Cave we fêrî her tim li derve jiyan kirinê bûye. Binêrin ev hejdeh salin ez livirim. Ez neçûm qehweyekê, ne sînemayekê heta yek malbatekê, min çav berneda jiyan kirina derve. Ger li welat bûma dibû ku ez di derbarê derve de hin tiştan fêr bibûma, min hin tişt bibîr bianîna. Li vir min ew jî jibîr kirın. Lê niha ev li ber çavê we ye. Hûn derin xaka pîroz ya welat. Terze jiyana herî pîroze, ger xirbeyek jî be, şikeftek jî be, ew xakên dîroka jiyana te ne. Di be ku tiştekî jî nedin te, zikê te jî têr nekin, lê cardin jiyana herî tê tercîh kirin ya wire.
Îsraîlî bi xwe berî deh hezar salan ji çolê Hebeşîstanê çûn. Emerîqa her tim di destê wan deye. Ewrûpa, Rûsya di destê wan de ye. Lê cardin tên, bi sedhazaran hatin çûn wê çolê, bajar avakirin û çawa ji balafirê peya bûn nebûn, hema xaka xwe maçî kirin. Ev rastiyeke û ew e hemû mîlyonerin, cihanê bı xwe bı wate dıkın.
Hûn jî derin xakekî wek ji perçê bıhıştê. Wek her tim dibêjim, hêzekî axê ku hertim min dikşîne heye, ew hesta kişandina axê bi xwe ye. Di bingeha hemû çalakiya min de dibêjim axek min dikşîne. Diyariya herî mezin ku ji bo were dayîn, ew axa dayik ku em tabîr dikin, gav avêtina wê xaka ku lazime hûn jiyan bikin, hewayê wê henase bikin. “ çawa ku masî bê av nabe” hûnê jî bibêjin “ ez bêy vê axê nabim”. Hin hest pêwîstin.
Ji zaroktiya xwe de, weke min got adeta ez xwe weke bi ben hatime girêdan hîs dikim. Her devera ez diçûmê giramiya (îtîbar) min hebû. Lê belê ji panzdeh roja zêdetir li cihekî bimama ji bo min wek êşkencê dihat. Heta li vir jî ya min li ser piya dihêle ev xebatin. Hemû mal, hemû dever wek êşkencê bûn. Tenê ez daketama wan çiyayên welat, hema ji perçeyekî wir ê zindîbûna hestan ku nayê bawer kirin, bûyera ku nayê bawer kirin bi jiyanê re hevbidîta bi min re pêşbiketana. Yani afirandina ku ez li vir dikim, ji deh qata zêdetir minê li wir li wan axa, bi kelecana gîhandina wir bikrana. Hela hin cihên bi gorkem hene ku minê gelek xweşik bikrana.
Ev hest û di kêde ewqas mezin be, di kê de ewqasî kûrbe ê çalekî û zanebûna wê jî ewqasî kûr be. Ger we jiyan û şer mezin û kûr nekiribin, ji ber ku li ser wan axa bi mafdariya hûn dera hûn negeriyane. Ji ber vê hestê bilind bi wata wê ya dîrokî re girêdayî di rihê xwe, zanebûna xwe ne da kolan hûnb nikarin çalekiyên mezin bikin. Kesên nirxê mezin û hejaya mezin bide axa xwe ne gengaze ku li ser wan axa tewşo mewşo bimeşe.
Em tevgera berxwedaniyê ne hûn hemû dizanin. Em tevgera yên radest nebûne. Tevgera çavên wan li nirxên herî jorin. Hûn dikarin bibêjin “qet şensê vêy serkeftinê nine”. Dibe, lê me berxwedanî tercîh kiriye, em vê jibîr nekin. Ji bo erzan jiyan bikin me ev tevger ava nekiriye. Ji bo erzan were jiyan kirin, li qoziya û rexa xwe xelas bikin em vê tevgerê nameşînin. Tevgerekî berxwedanê bê hempa ye. Ya ku maye hûn li ser vê berxwedanê dijîn. Mitleq berxwedaniye ya we dide jiyan kirin. Wisa nebûna ê çi hêjaya Mazlûman hebûna? Dema dibêje “berxwedan jiyane” ev emrê bilind ji bo me tê çi watê? Heta dawiyê liberxwedan ji bo me yek şertê jiyanê ye. Rexmî her tiştî em ê vê dozê bidomînin. Ji bo vê mîlîtanên pêwîst ên hêja em ê bi afirînin. Em ê mirovên layiqê vî gelî pêşbixin.
Sozê herî mezin, sozê rêhevaltiyê ye, şerefa herî mezin li gor pêdiviyên rêhevaltiyê jiyan kirine. Em ê bi wan re şerefê parvebikin, vê pêk bînin. Ji bîr nekin pêşveçûnek me jî heye, em ê vê pêk bînin. Bi yên bi şeref me ev meş pêk anî em ê hîn jî bidomînin. Ez bi meşekî mîlîtanî çawa dimeşim, hûnê jî bimeşin. Lazime meşekî dîrokî bi temamî li gor vê pêşbikeve. Ez lanetê ji wan meşê tine, wenda, weke kû dere rêwitiya dojehê dikim. Lazime ew nemînin. Yek saniye jî lazime ew li cem me nemînin, nesekinin. Lazime ew ne meşin, ew nemînin, ew soz nedin, pêwîstiya me ji wan re nine. Ê kêrî kar nayên, nikarin ji vî karî re bibin bersiv qet cihê wan li cem me nine. Yên nikarin nirxên me fêhm bikin qet cihê wan li cem me nine. Ev manîfestoya me ya çûyînê ye. Nebêjin me nebihîst, fêhm nekir. Ger hûn wisa bin em ji vî karî re hene. Bi wate ye û bi gengazî dibe serkeftinê.
Biminre bûyîn di her derê de xebat kirine.
Şervîn: Navî min Şervîn’e. Bîst û sê salîme. Di sala 1992 de ji Ewrûpa tevlî bûm. Demekê li Ewrûpa di nav kar de mam. Di kanuna 96 de hatim vê qadê. Ev neh mehe li vê qadê me. Gîhaştim hin encamên girîng. Li ser vî bingehî amademe Rêber’ê min.
-Di dewre? Ti li Ewrûpa mezin bûyî? Eslê xwe ti ji Sirûcê yî?
Şervîn: Raste Rêber’ê min.
-Ti bi gengazî welat dixwazî?
Şervîn: Dixwazim Rêber’ê min.
-Bi hale xwey belengaz ji ser û binbûnê tê çawa xwe xelas bikî?
Şervîn: Bi hêza ku Rêber
-Ne bi hêzê. Çarçovê xêz dikim. Hûn dibînin ên hêza min birin û xistin çi halî! Cardin bibêjim, vê bêkariya mezin tê çawa derbas bikî? Tê herî, bi sedan kes xwar xew dikin û xwar radibin. Gavek biçûk davêjin dikevin, têk derin. Jixwe gelek jî birçî dimînin, tê vana çawa derbas bikî?
Şervîn: Rêber’ê min, ev terzê şer…
-Mixabin karê Rêvebirên mey sereke nedana şerkirin, seknandina hêza şervana ye. Minak ez bi eyaleta Zaxrosê re axifîm berî çend roja, pirsgirêka Zaxros ya niha eve : rêvebiriyek wek bela seriya derketiye, şervan jî dibêjin “hûn çima me nadin şerkirin” wisa hêrsa xwe ya neşerkirinê heta qirikê didin diyar kirin. Belê, mixabin bi hezaran şervan, hêrsa ne şerkirinê jiyan dikin. Ewqas şervan nedana şerkirin ji îxanetê xerab tire. Rewş wisaye. Zilamekî wisa bide şerkirin tine ye. Hûn dikarin wek pisîka jî herin. Ev çawa tê derbas kirin? Bi nêzîkatiyek birdozî a mezin û rêxistinî derbas dibe. Bi me bawer nekin. Nêzîkatiyek wey ecêb heye, têbêy qey em begê we ne, paşê we ne. Em ne begin, ne paşe ne. Bibe bibe em dikarin bibin rêhevalên dixwazin rewşê rizgar bikin, rêhevalên wekhevî û azadiyê. Hûnê afirêner bin. Birçî dimînin, heta hemû qûtê (gida) xwe bi dest dijmin de berdidin. Însan qe nebe karê xwe baş dike, bi hezaran ton erzak bi dest dijmin de berdan. Ew arazî gelek xweşike, heta li wir dare berû hene, guz hene. Bawerim wek van mêw ê tirî cûrbecûrin. Li wan devera nikarin erzaqê xwey zivistanî berhev bikin. Ew xwe nizanin. Perê partiyê belavî çep û rast kirine. Evên wisa ê sibê we hemûyan lanet bikin. Gelek jiwan jî, bi pera re reviyan. Ev kîne, Rêber’î kiye? Em nanê xwe ji kevir derdixin, ev derin perê partiyê li derdora bela dikin. Yên nizanin jiyan bikin nikarin bi me re bimeşin. Ji bo vê dibêjim herin, ji dayika min bipirsin. Bi rastî jî em şervanê kedê ne. şoreşger şervanê kedê ye. Ji we keçkên belengaz re vê hişyariyê dikim: eger hûn bibin şervanê kedê bê eman, bi gengazî hûnê berbi rêya jiyanê de bımeşın. Eksî vê hûnê tine bibin. Hat fêhm kirin, ev çarçove bese? Ez ê bişopînim, ger hûn bibêjin “em bê kar man, bê hêz man” ez ê bibêjim te çima çarçove esas negirt?
Şervîn: Ez ê balê bidimê Rêber’ê min.
-Belê, jixwe. Li yên din nenêre, ez dixwazim xwe bidim jiyan kirin. Bi nave erkê dikarin mirova li jor bi meha bidin seknandin. Tê bibêji “ heval ez dikarim baştir bixebitim”. Yani tê xeta şer hindekî tengav bikî. Jixwe ew hêza te heye tine ye ez nizanim. YAJK birêxistin bû. Ji bo vê lazime YAJK gelek nîqaş bike, xwe bi berhem bike, xwe bike xwediyê aboriyê. YAJK hêza aborî bi dest bixe bi rastî jî em dikarin wê hêza aborî bidin YAJK ê. Lê dikare çiqas rêxistinî be, çiqas bi rêve bibe, ew girînge. Dikarin hemû zilama bînin ser rê, keçik dikarin vê pir baş bikin. Berhevkirin, çandînî karê jinê herî kevne. Dizî, şerkerî karê zilame. Rêya xerakirina vê lîstokê jî bi rêvebirina we ya aborî re girêdayî ye. Ev çek e. Li beramberî vê ger hûn dixwazin wan nêzîkatiyên zilam ê destpotî, diziyê asteng bikin, lazime hûn xwe pir baş birêxistin bikin. Me lêhûrîna van hemûyan kir. Hûn derin, hûn nekin, xerab bimrin berpirsiyarê vê hûnin.
Şervîn: Ezê terzê Rêber’tî esas bigrim.
-Çarçove, terzê Rêber’tî weke min got. Li wir weke hûn dihesibînin pêşengek nine. Biminre bûyîn, bi çar desta ev xisûsên min dan diyar kirin pêkanîne. Vala nesekinandine, bêfêde nesekinandine, bê berhem nesekinandine, di her alîde ji bo xwe karekî kirinê dîtine. Sozê dawî ji bo te eve heval, hat fêhm kirin? Jibîrnakî, tê bibî rêwiyê rêya ku dere berbi serkeftinê hêsan nayê kuştin, bi fêde. Hay ji xwe hebe, xwe bi parêze û şensê xwey jiyanê mithîş binirxîne. Ger ti biserbixî, bijî ji te re, em jî li benda vê ne.
Sozê me cardin pir giran bû. Serkeftin nîv bi nêvî ya rastî soz bi xwe ye. Ev soz li ser amadekariyek mezin çêbû. Cardin dibêjim, hûn ên ku jiyana wenda bûye cardin dixwazin bi xwe ne. Hûn ê ku her tiştê xwe wendakirine lê cardin vê jıyanê digrin bixwe ne. Ev soz li ser van tê dayîn. Lê wekî din tiştekî din jî heye. Kurda xwe tine kiriye. Çiqas soza jî bide, piştî demekî kin bi vî sozî dileyîze. Wisa nekin, hûn wisa bikin hûnê gelek perîşan bibin. Bihêlin welat, tişta bi sere we de were, bi sere dîna de nayê. Evê çawa çareser bibe? Hûnê berî her tiştî, berî xwarin û vexwarinê, wek bingehê vê amadekariyê cih bidin vî sozî. Derveyî vê jiyan nabe.
Tenê bi min re, bi xebata min re nayê jiyîn. Em hemû xebata xwe yek bikin. Bila karê me hevdû rakin, mezin bikin, bila karê me hevdû temam bikin. Bila kes bi kesî neleyîze. Kes bêrêziyê ji kesî re neke. Hûn dibînin, di virde me biryarên mezin girtin. Kes bi xebatê nikare bileyîze. Ev şerefa me ye. Yani bêy vê em nikarin hevdû bibexişînin. Sozê ez didim sozê milyonane. Ez sozê şehîdê me ne. Sozê şerefa insane. Bi vê nayê lîstin. Bi her tiştî bileyizin lê bi sozê xwe neleyîzin. Sozê xwe ji bo xwe bikin sermayeke mezin. Seat bi seat ji xwe re bixebitin. Di dawiyê de bi gengazî ê jiyan were bi dest girtin. Şert û merc her çiqas zor bin bila zorbin, bedele vê gelek heja ye. Gelek bi nirxe. Yên ji destê me hatine girtin bi vî şerî cardin tên qezenc kirin.
Cardin bibêjim, wekî din çareya me nine. Bihêle çareyê, em rezîlê alemê ne. Em dixwazin xwe ji vê rewşê derxin. Ev jî bi çi dibe? Bi gavên ku ji niha de tên amadekırın dıbe, bi vî soz û biryarî, bi qehremaniyê dibe. Her dem û her roj bi sozê xwe re bin, ti tiştî ji destê xwe bernedin. Wê demê şer jî, serkeftin jî, jiyan jî dibe ya we.
11 Êlûn 1997
Ji Kovara Zîlan
- Ayrıntılar
Hevdîtina Rêber Apo bi Parêzeran re
8 Çile 2010
Di wê demê de derdora Mistefa Kemal ji alî Îngilizan ve bi kadroyên Îtihad-Terakî hatiye dorpêç kirin, Îngilizan çar aliyê wî dorpêç kirine. Îngilizan bi destên kadroyên Îtihatgir politîkayên xwe ferz dikirin, lê Mistefa Kemal jî dixwest qerta Moskova û Lenîn bilîze. Lê Îngiliz di vê mijarê de pir zîrek û pispor in. Bi riya Kazim Karabekîr û Înonu polîtîkayên xwe didan meşandin. Min heya niha bandora Îngilizan weke rawêjî (texmînî) digot, lê êdî rola Îngilizan misoger e. Ji ber ku belge vê yekê îspat dikin û ev wisa ye. Min di rojnameya Hurriyetê de xwend, Cemîl Koçak nivîsandibû, vê ya bi qismî piştrast dike. Îngilizan Şoreşa Fransî bêbandor kirine, her wisa Şoreşa Rûs û şerê rizgari yê Tirkiyê jî rêve birine. Di vî milî de heman tiştê ku anîne serê Robespierre, anîne serê Mistefa Kemal jî. Di Şoreşa Frensî de qral bi Robespierre dane kuştin û pişt re bi komeke hîn nerme jî (ılımlı) Robespierre dane kuştin. Dora Mistefa Kemal jî bi kadroyên Îtihad Terakî hate dorpêç kirin, wî tekoşîn li hemberî vana kir; di wê demê de parlamenterek bi navê Elî Şukrî ku li meclîsê ye tê kuştin, dîsa buyera mirina Xalid Paşayê Dîn heye. Heta Cawîd,ku wezîrê Maliyê bû, da bidardakirin, lê piştî salên 1927an neçar ma ku bi vana re lihev were. Piştî vê lihevhatinê Îtihadgir Mistefa Kemal kirin Serok-komar û bi vî rengî ew bêbandor kirin û tevahiya desthilatî kirin bin destê xwe. Fethî Okyar hevalê nêzikê Mistefa Kemal bû; wî jî tesfiye kirin û hikumeta Înonu anîn şûna wî. Îngilizan bi rêya Înonu û Kazim Karabekîr bandoriya xwe misoger kirin û bi vî rengî polîtîkayên xwe xistin sepanê (uygulama).
Taha Akyol di hêla polîtîkayên Kurd de vê demê weke berî û piştî 1922 vediqetîne. Berî 1922 sozên ku ji Kurdan re hatibû dayîn hene, lê piştî 1922 van sozan têne înkarkirin. Di şerê rizgariyê de ya ku bi Yunanan Tirkiyê dan dagirkirin Îngilistan e. Her wisa dîsa ya ku misoger kir ku bêne avêtên deryayê jî dîsa Îngilistan e. Yekemîn xala rojevê ya Îngilistanê Musul-Kerkûk û petrol e. Piştî ku Yunanan derxist û Tirkan xist bin bandora xwe di gerewa (beramberi, karşılık) Musul-Kerkuk de Kurden Bakûr jî feda kir. Tevî ku van deveran di nava sînorên misaqî mîlî de bûn, bi peymaneke nepenî (veşartî, gizli) ku bi Îngilistanê re hate çêkirin, Tirkiye neçar maye ku dev ji van berde. Hîn jî naveroka vê peymanê nayê zanîn.
Di rastiyê de Mistefa Kemal Jakoben e. Komarparêz e. Ji Komara Fransî îlham digre. Bi dirêjiya dema ku Mistefa Kemal jiya, di navbera Îngilizan û Sovyetan de polîtîkayên denge (hevsengî) şopand. Îngilizan Îonyayîyan, Ermeniyan û Rûman ji Anatolyayê derxist. Dixwazin heman polîtîkayê li Kurdan jî bisepînin. Polîtîkaya dimeşînin ew e ku Kurdan jî ji Bakûr derxin û devletçeya-netew a li Başûr heps bikin. Bûyera Şêx Seîd di rastî de provokasyonek e. Ti haya Şêx Seîd jî ji vê nîne. Li Pîranê (Dicle) du leşker têne kuştin û paşê serhildan bi rengekî bêamadekarî despê dike. Her wisa Şêx Seîd ne di rewşekî wisa ye de ku bikaribe serhildanê bide meşandin.
Bandora Îngiliz li Tirkîye heta salên 1940 û 1950 didome, heta van têkîliyan pir pêş de ne. Di sala 1941 de gelek pîlotên şer ên Tirk, dema ji bo Îngilistanê şer dikin, dimirin. Vana pişt re derketin holê, piştî salên 1950 DYE û Siyonîzma Cihû despêdikin û dibin zal (hakim). Di mijara bidestxistina niştiman (yurt) de du siyonîzmên Cihûyan bi hev re pevdiçin: Cihûtiya Anatolya û Cihûtiya Filîstin. Cihûyên Anatolya dixwazin li cihên ku Îzmîr, Manîsa, Selanîk û Edîrne digre nava xwe, niştiman bidest bixin. Lê Siyonîzma Cihû, ku dixwaze li Filîstinê niştiman destbixe û ji yên ku ji Rûsya û DYE koç dikin pêk tê, axên Filîstinê weke niştimana xwe ya bingehîn dibîne. Di encam de vana raser (baskın) dibin û Îsraîl tê damezrandin. Bavê Samî Kohên jî di nava Cihûyên Anatolyayê de heye. Di dema damezrîna komarê de pir bibandor in û hîn jî di nava artêş, darazî (yargı), zanîngehan de pir bibandor in. AKP jî bi Îsraîlê re dixebite. Netenyahû netewperesteki radîkal e, lê bi taybetî Olmert û Barak bi AKP ê re di nava ahengiyê de ye.
Odeya kozmîk dîmenek e. Lê di rastiyê de pêwîst e mirov li pey vê ango li plana pişt vê binêre. AKP bi tena serê xwe nake. Peymana Erdogan-Başbug heye û li pey wan DYE heye. Wê peyva ‘sedsalî’, ku di van rojan de despêkirine bikartînin, ji min girtine. Ji berê ve ez dibêjim ku kokên sedsalî yên vê Ergenekonê hene. Xwe dispêre xebatên Teşkîlat-i Mahsusa ya xwe di sala 1906 de. Heta beriya wê bidardakirina Evdilezîz a di 1876 de, xwe dispêre tiştekî dirûbî (benzeri) vê. Ji wan rojan heya van rojan tê. Vana di wê demê de, di tevahiya welatên Îslamê de, di wateya umetgerî de xwe birêxistin dikin. Hem Îslama nerm, hem jî Îslama radîkal bi Emerîka re pêwendîdar in. DYE rola îslama nerm daye AKPê. AKP hewl dide Ereban ji xeta îslama radîkal bikişîne xeta îslama nerme. Hewl dide vê yekê bi rêya Hemasê bike. Lê ez Ereban nasdikim, wê neyên xeta AKPê û AKP jî nikare wê ya biserbixe. Tam girêkeke kor mijara gotinê ye. Wê nikaribin ji nava vî karî derbikevin. Hûn El Kaîde û Talîban di dema şer de ji alî Emerîka ve hatin rêxistinkirin, Obama niha hewl dide vana vekişîne, lê nikare bi wan re serî derbikeve. Vana fêrî desthilatiyê bûn, û naxwazin dev ji desthilatiyên xwe berdin. Pevçûna di navbera wan de pevçûna li ser desthilatî ye. Ew êrîşa li dijî Benazîr Bûto hate kirin, encama vê pevçûnê ye. Benazîr Bûtto jî mîna Tansû Çîller Emerîkanparêz bû. Li Efganîstanê jî Hemîd Karzaî anîn ser kar.
Dema ku Obama hewl dide li van deverên ku îslama radîkal lê ye, ji desthilatiyê bixîne û îslama nerm texe şûna wan, îslamgirên radîkal jî hewl didin cihên xwe biparêzin. Hevsera wî kesê ku heft sîxurên (ajan) CIA kuşt jî Tirk e. Heta min ji radyonê, dema ku sernivîsên nuçeyên rojnameyan dihatin xwendin, guhdarî kir ku pênc erkdarên CIA bi armanca jêpirsîna vê bûyerê ji Emerîka hatine Tirkiyê. Pêwendiya Ergenekonê ya li vê derê zelal e. Ev Ergenekona Tirk e. Weke hûn dizanin ji wan kesê ku êrîşa li dijî Sefareta Emerîka ya li Enqerê pêkanîn gotin El Kaîde, lê Ergenekona Tirk wî tiştî kir. Wana bi qasî ku sixurên CIA bikujin çavtarî ne. Ev xeta sext (katı) Ergenekonparêz, hîn jî bihêz e. Di rojnivîsên Mistefa Balbay de jî derbas dibe. Ji bo Ozkok dibêje ‘em not û neh in, lê ew yek in’. Di nava artêşê de jî bi qismî hîn jî hene.
Di mijara Kurdan de du polîtîkayên tuneker hene. Yek ji wan xeta tund a înkar û tunekirinê ye. Ji xwe ya ku Ergenekon, MHP, CHP ferz dikin ev e. Ya duyemîn jî çareseriya AKPê ya tuneker ya nerm e ku tê de PKK û Ocalan nîne; xwe dispêre Îraq, Emerîka û bi qismî Ewrûpa û Talabanî-Barzanî; her wisa ku hewl dide ji Bakûr hinek serokên sexte yên Kurd biafirîne û bi rêya xwe sipartina hinek pispayeyên (alçak) di nava PKK de jî, bi rêya vana encam bigre. Ev tişta ku AKP di vê desthilatiya xwe ya heft salên dawî de hewl dide pêk bîne, ev e.
Min di parêznameyên xwe de jî diyar kiribû, ku min berî niha wê dabû dadgehê. Ez ancax di nava çareseriyeke demokratîk û aşitiyane de cîh bigrim. Misoger nikarin min tevlî pêvajoya tesfiyê bikin. Tesfîyekirina me, wê çareseriyê hêsan neke, çareseriya me demokrasî ye, çareseriya demokratîk e, û aşitî ye. Min di nexşeya rê de bi zelalî diyar kir ka pêwîst e çareserî çawa be. Em di vê çarçoveyê de ji bo çareserî yê hene; ti kes nikare min tevlî cûre-çareseriyeke dîtir bike.
Diyar e Serok-komar di bernameyeke de diyar kiriye, ku di hêla vebûna demokratîk de fersendeke girîng a çareseriyê hatiye heba kirin, lê hîn ne dereng e. Wê demê bila çareser kiriba, ma karî wî çiye? Ma kî destê wî girê daye? Ez li vê derê dixwazim bang li Birêz Ebdulah Gul bikim. Çareseriya em dixwazin pêşbixin, çareseriya aşitiyane ya demokratîk e. Yên ku hewl didin vê ya asteng bikin hene, vaye meha Sibatê nêzîk dibe. PKK tew bixwaze asteng bike jî, wê nikaribe pêşiya berteka (tepki) gel bigre. Pêwîst e ev pêvajo baş were nirxandin. Dibe ku rewşên pir dijwar tund û xwînî bêne jiyîn. Aloziyên di navbera gelan de têne zêdekirin. Derxistina bizorê ya Cînganeyan (Romanan) ji cîh û warên xwe, nimûneyeke vê yekê ye. Eger ji dewletê re were hîştin, wê vê ya bi rengekî pir tund pêş bixe. Eger di vê pêvajoyê de çareserî neyê pêşxistin, wê reyên li derveyî aşitiyane bihêz bibin. Ez li vê derê hem KCKê hem jî dewletê hişyar dikim; eger çareseriya demokratîk û pêvajoya aşitiyane neyê pêşxistin, wê xeta Ergenekonparêz a hişk û netewperest, pevçûna Tirk-Kurd biafirîne; vana bêrehm in. Wê gelan bi hev û din bidin qirkirin. Vaye we dît, gel gulebaran kirin, bi çekan gule reşandin ser gel.
Pêwîst e Serok-komar vana baş bibîne. Eger hûn di çareseriyê de jidil bin û cidî bin, pêwîst e hûn vê pêvajoyê baş binirxînin. Na, eger hûn bibêjin emê tesfiyê û tunekirinê ferz bikin, PKK dikare xwe bi awayekî pir baş biparêze, xwe bide jiyandin û vî şerî demekî dirêj bide meşandin. Ji bo pêşî li vê were girtin, divê hûn rêya diyalogê bidin despêkirin. Vaye Sonmez Koksal jî dibêje, hezar û yek cûre rêyên diyalogê hene; dibe ku îlle bi min re nebe, bi rengekî rasterast nebe. Lê tenê bese ku bila cidiyet hebe. Eger bê xwestin ku ez rol bigrim, pêwîst e van mercan bên guherandin. Ez di van mercên esarêtê de nikarim tiştekî bikim.
Xeta tunekar û înkarkar, bi hevdîtina 5ê Mijdara 2007 a Serokwezîr Tayyip Erdogan bi Bush re, bidawî bû. Beşek ji baska Ergenekonê ya tund a netewperest a hişk li Silivrî ye û beşek jî li parlamentoyê ye. MHP û CHP bersûcên (zanlı) vana yên li parlamentoyê ne. MHP, CHP û Eruygur ji vê baskê ne. Vana di înkar û tunekirina hişk a fîzîkî de israr dikin. Weke kes ti hêzên Baykal û Bahçelî nîne, lê hêzên ku ew xwe dispêrin wana, hene. Her wisa pêwendiyên vana yên navnetewî jî hene. Bahçelî ji bo geştekê (gezî) çûbû Çînê. Weke hûn dizanin Lewend Ersoz jî berî bihata girtin ji Moskovayê hatibû. Di derbarê peymana bi Îranê re, daxuyaniyeke Tuncel Kilinç jî hebû; vana xwe dispêrin Îranê. MHP û CHP her du jî netewperest in. Yek ji wan neteweperest a hişk û ya din jî neteweperest a netewgir e. Bi CHP re cepgirî nabe, pêwîst e BDP vê valatiyê dagire. Pêwîst e BDP tevahiya beşên çepgir ên antî-faşîst û demokratên radîkal bigre nava xwe misilmanên demokrat jî dikarin tê de cih bigrin. Weke min diyar kir li Tirkiyê di hêla nêzikatiya ji pirsgirêkan re sê xetên bingehîn hene; yek ji wan xeta Ergenekonparêz a neteweperest a hişk e, ya duyemîn xeta tesfiyeya nerm e ku AKP, DYE û biqismî Ewrûpa, Talabanî-Barzanî tê de ne. Ya sêyemîn jî xeta demokratên radîkal e.
Divê BDP bibe Tirkiyeyî û xetabên xwe bi perspektîfek, ku tevahiya pirsgirêkên Tirkiyê bigre nava xwe , bide meşandin.Min berî niha jî gotibû, min qala ji derdora femînîst, hawîrdorparêzan û beşên cûrbecûr kiribû. Divê BDP pir-reng be, divê cîhêrengiya Tirkiyê biteyisîne. Ji bo vê min qala sê rêgezan (ilke) kiribû; Komara Demokratîk, Welatê Demokratîk -Kurdîstan jî di nava vê de heye, nayê înkar kirin- û Netewa Demokratîk, ango netewa demokratîk a li hemberî feraseta netewa netewperest a hişk a CHP û MHP. Dikarin li derdora van rêgezan bêne cem hevdû. Divê hêza vana ya nûneriyê bilind bibe.
DTK ji bo avakirina civaka Kurd a demokratîk xebat dike. Xebatên xwe bi tevahî li gorî zagonan dike, her wisa xebatên guncav li gel pêdiviyên civaka Kurd dike. Hemû qadan, ji sporê bigrin heya tenduristî, huner, folklor, hawîrdor, jin, çand û hwd., bi feraseteke demokratîk birêxistin dike û xebatan pêşdixe. DTK bi tevahî li gorî zagonan e û sivîl e. Xebatên xwe jî li gorî vê dimeşîne Helbet van girtinan siyasî ne, bizanebûn in û ji bûyîna huqûqî dûr in.
Ez li vê derê nêrînên xwe dibêjim. Eger ez neaxivim wê pevçûn çêbibin û xwîn biherike. Ji bo ez pêşiya vêya bigrim –dibêjin ev hezar sal e ku em biran e- ji bo biratî û aşitiyê diaxivim. Ez ne li hemberî yekparetî û yekîtiya dewletê me. Helwest û axaftineke min a bi vî rengî nîne. Tiştên ez dibêjim ji bo çareseriya demokratîk a aşitiyane ya pirsgirêka Kurd e.
Azadiya jinê hîm û bingeha xebatên min e. Jin li cîhanê û Rojhilat a Navîn hêza motor e. Diyar e pirsgirêka jinê tam nehatiye têgihiştîn û tê suîstimal kirin. Divê tehlîlên min ên di mijara azadiya jinê de baş werin têgihîştin û bi rengekî rast bêne xistin jiyanê. Divê jin xwe pêş bixin. Li ser vê bingehê ez silavên xwe ji tevahiya jinan re radigihînim. Ez silavên xwe ji tevahiya gelê me û ciwantî re, di serî de ji yên Amed û Qersê re, radigihînim.
Rojbaş.
- Ayrıntılar
Hevdîtina Rêber APO bi Parêzeran re
20 Çile 2010
Em derneketin hevdîtina hevpar, çalakiya me berdewam dike. Weke tê zanîn tevî ku mafê me yê hevdîtina hevpar a heftane deh seat bû, daxistin saetekê û me karî em seatekê tenê hevdîtinê çêbikin. Ji bo min ne pirsgirêk e ku ez derkevim hevdîtina hevpar, ji xwe ez fêrî van rewşan bûme. Min yanzdeh salan li vir bi tena sere xwe derbaz kir. Ji xwe nedihiştin ku ez bi tu kesî re jî hevdîtinê çêbikim, mafekî wisa jî nedabûn. Ez li vir têra xwe dikim, lê ez bi ber hevalan dikevim. Heyfa wana ye. Ez nizanim ka wê ew li hemberî van rewşan bikaribin li ber xwe bidin an na. Hevdîtina hevpar a herî dawiyê ji saetek hate daxistin pêncî deqe. Di van mercan de domandina hevdîtinan bêwate ye. Ji ber vê sedemê me jî biryar da ku em dernekevin hevdîtinê. Em li vir ji bo xwe tiştekî cewaz naxwazin. Em tenê dixwazin ku zagonên xwe pêkbînin. Ez nikarim hinde caran wate bidemê û carnan li vana heyirim. Çi qas sivik nêzî dibin, zagonên xwe jî pêknahînin, rêza wan ji zagonên xwe re jî nine. Lê ji aliyê din ve jî dixwazin em li gorî zagonên wan tevbigerin. Ez vê yekê bi xemgînî pêşwazî dikim.
Min di demeke nêz de hevdîtin bi mudirê girtîgehê re jî çê kir. Gotin ku
Rûyê rastîn ê AKPê ev e. Pêwîst e ev rastî jî ji aliyê herkesî ve were zanîn. Hun nikarin min li vê derê bi rengdêr(sıfat)ên “terrorist” û wekî vana tewanbar bikin û bi vî rengî ji nava vî karî derbikevin. Berpirsyarê tevahiya van polîtîkayan AKP ye. Bi qasî ku televîzyonekê jî bikin mijara bazarê, biçûk dihizirin. Zilamtiya dewletê û cidiyeta dewletê ne ev e. Bi nêzîkatiyên wisa erzan re nabe. Divê bûyîna hukimet û rêvebirina dewletê, wisa nebe. Bi rastî jî ez diheyirim, şaşwaz dibim û bi xemgînî pêşwazî dikim. Ma em ketî ne ku werin lîstokên bi vî rengî erzan? Gelo ez ketî me, hevalên min ketî ne, her wisa gelê me ketî ye ku em werin van lîstokên bi vî rengî erzan? Vaye hişmendiya AKPê ev e. Ji ber vê, min pênaseya tesfiyê kir. Hişmendiya Faşîst û faşizm ev e. Pêwîst e vê hişmendiya vana were dîtin û fêmkirin. Pêwîst e her kes jî di vê mijarê de hişyar be. Pêwîst e gelê me vana baş bibîne. Pêwîst e dengên xwe jî ji vana re zêde bibine. Divê Kurd yekîtiya xwe çêbikin û neyên lîstokên AKPê. Vaye AKP hewl dide Kurdan birçî bihêle, dûra jî dibin nave vebêrhênan (yatırım)ên bi awayê alîkarî û kredî yên ji herêmê re, Kurdan bi xwe ve girê bide. Divê Kurd tenezûlê vana nekin û neyên lîstokên bi vî rengî. Yê di encam de winda bike û bimire, wê gelê me be. Divê vana wisa werin zanîn. Loma ez pir hêrs dibim, ez ji herkesî re hêrs dibim, ez ji gel jî hêrs dibim, ez tenê ji Kurdan re vana nabêjim, ji gelê Tirk re jî dibêjim; ma çima lîstokên wisa biçûk ferq nakin, çima dengên xwe didin hişmendiyeke wisa, divê yek dengê xwe jî nedin hişmendiyeke wisa. Dema AKP tevahiya van lîstokan dilîze, aliyên netewgir-neteweperest-komkujer ên Baykal û Bahçelî nîşan dide û ji me re dibêje qayîl bin. Min berê jî diyar kir, bi nîşandina aliyê CHP û MHPê yê netewgir-neteweperest-komkujer, dibêjin “binêrin,
Vaye pêwîst e tevahiya van talûkeyan baş werin dîtin. Divê BDP jî vana baş bibîne. Ango divê hun dîroka xwe baş bizanin ku xeteriyên li benda we ne bibînin. Rewş ji bo Amed û Dersîmê jî heman e. Divê hun Dersîmî û Elewî dîroka xwe baş bizanibin. Divê her kesekî ku bixwaze nikaribe ji bo Dersîm û Elewîtiyê biaxive. Gelek rêxistingeriyên saziyan ên Elewiyan hene, lê belê dengên cewaz ji hemûyan derdikevin, tevahî tiştên cewaz cewaz dibêjin. Nikarin di xalên hevpar de werin gel hev. Divê rêxistingeriyên xwe yên ku nûneriya wana bi rengekî rast bikin û pêşengên xwe yên rast derxînin hole. Vaye min wê rojê ji radyonê guhdarî kir, ji Kemal Kılıçdaroglu pirs dikin “Gelo çiyayê ji bûz(cemed)ê yê di navbera te û Onur Oymen de heliya?” Kılıçdaroglu jî di bersiva xwe de dibêje “çiyayê ji bûzê di navbera me de tinebû ku bihele”. Vaye hun dibînin, bi vê rewşa xwe ve jî ji xwe re dibêje ”ez Dersîmî me û Elewî me”, xwe bi vî rengî pênase dike. Îdîa dike ku nûneriya wê dike, lê ew qas aciz e ku nikare li vir xwedî li nirxên xwe jî derbikeve. Divê hun Dersîmî jî ji van ders derxînin û hesap ji van ferasetan bixwazin. Divê hun biçin ser vê ferasetê. Divê hun karibin bêjin “hun nikarin me bixapînin”. Divê reaksiyona we di vê mijarê de gelek tund be û helwesta we zelal be.
Di rastî de ez dixwazim îro di derbarê aştiyê de jî hinek tiştan bêjim. Dîsa ez dixwazim wan nêzîkatiyên li hemberî xwe jî rexne bikim. Vaye dewlet hewl dide min bi rengdêrên “terorîst” û wekî vana re nîşan bide û pirsgirêkê bişewşîne (çarpıtma). Aliyê me jî ango aliyê Kurd jî rewşa min a tendûristiyê û mercên min ên li vê derê didin pêş û bi nave min derbazî çalakiyan dibin. Didin pêş ku mercên min xirab in û bi vî rengî bi navê min çalakiyan dikin. Weke ku ez nêzîkatiyên bi vî rengî napejirînim, ez wana erzan jî dibînim, heta ez ji van nêzîkatiyan re pir jî hers dibim. Hun nikarin, bi riya zarî(taklît)kirina min, bi dayîna pêş a mercên min ên li vê derê, bi giranbûna mercên min û bi hincetkirina vana re tevbigerin. Temam, ez dizanim ku dibe ji bo wan wateya min hebe, lê belê divê ev pirsgirêk di bingeha yek kesî de kilît nebe. Ev pirsgirêk pirsgirêka civakî ye. Pirsgirêkeke siyasî ye. Pirsgirêka azadî û nasnameya gelekî ye. Divê ev wisa were zanîn. Ez nirx nadim nêzîkatiyên bi vî rengî. Ez nirx didim helwest û nêzîkatiyên polîtîk û aqilê siyasî; her wisa ez girîngî didim vê şêwaza nêzîkatiyê. Pirsgirêka me pirsgirêkeke siyasî û civakî ye. Û pirsgirêkên bi vî rengî yên siyasî bi aqilê siyasî û rêbazên siyasî têne çareserkirin. Ev e, nêzîkatiya polîtîk û siyasî. Divê ev rewş wisa were zanîn. Divê her cihê ku mirov biçê, ez wisa werim vegotin. Vaye mercên min têne nîqaşkirin, çalakî li ser vê bingehê têne çêkirin. Nêzîkatiyeke bi vî rengî, tê wateyê ku mirov bibe amûr(arac)a van lîstokan.
Mirov di van mercan de nikare rêberiya pratîk bike û fermanan bide. Ez vê, ne di ware exlaqî de ne jî di ware zagonî de, rast dibînim. Ev nêzîkatî ne exlaqî ye û ne jî zagonî ye. Ez vî mafî di xwe de nabînim. Ne mercên min hene û ne jî dema min heye ku ez rêberiya pratîkî bikim; her wisa, ne jî rewş û temenê min guncav e ji bo vê yekê. Elbet ezmûna min a siyasî ya sîh-çîl salî heye. Li vê derê kûrbûna min a ramanî ya civakî ya deh salî, heta yanzdeh salî heye. Ez dikarim di paralela tevahiya vana de nêrîn û rexneyên xwe bînim ziman. Lê vê jî, ji min re zêde dibînin. Ji min re dibêjin neaxive. Min ji yê vê derê re jî got ku ez mirovekî birûmet im û helwesta min a vê derê helwesteke birûmet e. Ev donzdeh car in ku li vê derê cezayê hucrê didin min. Hewl didin bi vî rengî bi cezayên disîplînê jî min bibizdînin. Lê ez nayêm vana. Hun dikarin min bikujin jî, ez ji vê jî natirs im, lê hun nikarin ji min re bêjin neaxive.
Ez li vê derê mehkumek im. Ez pir baş di ferqa vê de me û ez di zanebûna rewşa xwe de me. Ez li vê derê weke mehkumekê dikarim diyar bikim ku ezê meşa xwe ya dawî bi awayekî şayan (layîq)ê hevalên xwe û ji gelê me, temam bikim. Yekane armanca min ev e. Ez ji vê derê tenê dikarim vana bikim. Weke pêdiviya berpirsyariya li pêşberî gelê me, ez neçar im xwe bidim jiyandin. Ji bo vê ez hewl didim li hemberî rewşên ji mirinê xirabtir li ber xwe bidim. Hun berxwedana Mazlûman, Kemalan û Xeyriyan dizanin. Mazlûm xwe bidarde kir, her wisa Kemal û Xeyrî di rojiya mirinê de jiyana xwe ji dest dan. Ez neçar im ji bîranîna van hevalan re rêz bigirim û bîranînên wan bidim jiyandin. Ew mirovên pir wêrek bûn. Ez bi rengekî eşkere dibêjim, ez bi qasî wana jî wêrek nînim. Belkî jî ez kesekê ji rêzê me, dibe ez kesekî wisa bim ku pir neyêm nepixandin. Lê yek tişt heye ku ez dizanim, ew jî ew e ku ez hewl didim bi awayekî birûmet, bi kesayetî ku gelê me û nirxên me heq bike, bijîm. Têkoşîna min a vê derê, bi awayê xwe yê herî basît û herî tazî, têkoşîna parastina nefsa xwe ye, têkoşîna xwedî derketina li nefsa xwe ye. Pêwîst e van mijaran wisa bêne zanîn.
Tevî tevahiya van mercên dijwar, me hewl da em aştiyê bînin. Me hewldana vê da meşandin, lê nebû. Me dixwest ku em vê biserbixin, lê me nekarî em vê biserbixin. Bi rasthatina ku em di destpêkên sala 2010 de ne, ez dixwazim li ser vê mijarê rawestim û qala vê mijarê bikim. Di rastiyê de tiştên ku pêwîst bûn di riya ku diçe aştiyê de bihatina kirin diyar bûn û pir hêsan bûn. Ez dîsa diyar dikim, sekina hêsir(rondik)ên çavan girêdayî du peyvan e. Di rastiyê de hêsirên çavên mirovan bi du peyvan diqedin: hevdîtinên aştiyê. Malbatên ku xizmên xwe windakirine dikarin, bi riya bilêvkirina van herdu peyvan, çareseriya vê pirsgirêkê li hukimetê ferz bikin. Ew qas hêsan e sekinandina hêsiran. Ez bi rasthatina sala 2010, dîsa bang li Serok-komar, Serokwezîr, Serfermandar, Asayîş û Îstîxbaratê dikim. Divê herkes erka ku ji bo aştiyê dikeve ser milên wan, pêkbîne. Ev pêdiviya bûyîna dewletê û cidiyeta dewletê ye. Çareseriya vê pirsgirêkê ew qas jî zehmet nine. Di vê mijarê de nêrînên me yên zelal û eşkere çêbûn. Pir ne zehmet jî bû avêtina van gavan, lê ji ber çi be, van hewldanên me qet nehatin dîtin. Min li vir tevahî ezmûnên cîhanê û rêkên diçin aştiyê lêkola û di encama tevahiya van xebatan de min nêrînên xwe di mijara “gelo wê mirov li welatê me çawa aştiyê pêkbîne?” de nivîsand, diyar kir û hewl da. Lê belê van hewldanên me nehatin girtin ber çavan. Ez li hemberî vê nêzîkatiya negirtina ber çavan xemgîn dibim. Tê gotin ku çil-pêncî hezar mirov mirin. Ji herdû aliyan çil-pêncî hezar mirov mirin; lê belê, gelo çi qas encam ji vana hatin derxistin? Nikarin bi riya gotina “teror”ê, vê yekê vebêjin û nikarin bi vebêjeyên bi vî rengî ve mirovan bixapînin. Li cihekî ku nêzî pêncî hezar mirov mirine, ne “teror”, lê şer heye. Eger li welatên din ew qas windabûn çêbin wê li ser maseyê were rûniştin, were axaftin û rêkên çareseriyê werin nîqaşkirin. Min negot di vê mijarê de îleh bi min re birûnin û biaxivin. Min di derbarê van mijaran de navnîşanên guherde (değîşîk) û rêbazên guherde nîşan da û tespîtan kir, lê vana jî nehatin girtin ber çavan.
Min çendek berê, ji radyonê guhdarî kir. Min wê bûyera di merasîma ku Serok-komar Gul tevlîbûye bihîst. Li wê derê jî tê gotin heya dawîanîna li “terorê” wê têkoşîn dewam bike. Vaye hun dibînin hîn jî li ser xwîna rijandî siyaset tê kirin. Tê gotin ku şehîdên wan heye, lê rêza wan ji şehîdên wan re jî nine. Madem şer çêbûn, li beramberî vê yekê mirov mirin wê demê pêwîst e aştî jî, ku êşên van mirovan bisekinîne û rê li ber windabûnan bigre, were çêkirin. Zilamtiya dewletê, vê yekê pêwîst dike. Ji sala 1993 û vir ve me têkoşîna ji bo aştiyê meşand, min hewl da herî dawiyê jî di van yanzdeh salan de jî li vê derê vê têkoşînê bidim meşandin. Di vê mijarê de hewldanên me çêbûn, lê van hewldanên me bêencam hatin hiştin. Belê, nêzî pêncî hezar mirov mirin, lê pêşîgirtina li mirinên nû em li milekî bihêlin, hîn jî van windabûnan têne bikaranîn. Tê gotin; “teror” û “cudaxwazî”. Me tu car nexwest ku em vî welatî dabeş bikin. Tê gotin ku şehîdên wan hene. Êy baş e, ma şehîdên wan hene, lê qey şehîdên me tinin(nînin)? Tevî tevahiya van êş û azarên xwe ve, weke ku em kevir deynin ser singên hevalên xwe û gelê xwe, me wan ji bo aştiyê îqna kir û me wan anî rewşeke amade ji bo aştiyê, ê baş e, ma we çikir? Wê bêhtir êş sorkirin. Me berê vê jî wan pêngavên xwe yên ji bo aştî avêt, ji ber vê sedemê jî me bi sedan hevalên xwe winda kir. Herî dawiyê jî hevalên me ji Qêndîl û Mexmûrê hertişt dan berçevan û bi zanebûna tiştên ku wê bê sere wan, ji bo ku bikaribin tevkariyê li aştiyê bikin bizanebûn hatin. Li hole ye ka hatina van hevalên me çawa ji aliyê hukimet-dewletê ve hatine dest girtin. Tişta ku me bi hatina van hevalên xwe re kir armanc ew bû ku, tevî hertiştî û êş û azaran, em nîşan bidin ku Kurd ji aştî re amade ne û em îspat bikin ku di rewşa çareseriya pirsgirêkê de, ka wê helwesta me çawa bibe. Lê ev yeke hate piştguhkirin. Ez bi vê rasthatinê dîsa spasiyên xwe ji hevalên xwe yên hatî re dikim û spasdariyên xwe ji gelê me re pêşkêş dikim. Weke ku min diyar kir, me hevalên xwe û gelê xwe, weke ku em kevir deynin ser singên wan, ji aştiyê re amade kir, ango anî vê rewşê. Lê hun jî li ser xwînê siyasetê dikin. Li vê derê cidiyeta dewletê tine (nine). Li holê şerek heye û tu windabûnan didî. Zilamtiya dewletê pêwîst dike ku weke tu ji şer re amadebî, ji aştî re jî amade bibî. Yên dizanin şer bikin, divê bizanibin aştî jî bikin. Vaye mînakên ji dîrokê hene. Gandhî şer kir, şerê xwe meşand, lê zanî aştî jî bike. Dîsa mînaka De Gaulle heye. Dîsa hun dizanin Churchîll kete şerê cîhanê yê duyemîn, şerê xwe da meşandin, lê zanî di dawiyê de jî aştiyê bike, aştî pêkanîn. Tiştên ku ji bo aştiyê kiriye li hole ye. Vaye zilamtiya dewletê û cidiyeta dewletê li hole ye. Di serdema eşîran de jî rewş wisa bû. Du eşîret bi hev din re şer dikirin, kesekî pêşewa yê di hundirê civakê de dihat dikete navbera wan û hewl dida aştiyê pêkbîne. Ji wan dipirsiyan ka ji aştî re amade ne yan na,
Min berê niha jî got, bila bi pêşde dayîna mercên min re tevnegerin. Bila bi zarî (teqlîda) min nekin, bila min nedin pêş, bila hewl nedin weke min bihizirin, bila weke xwe tevbigerin, bila weke ku têkevin cihê min tevnegerin, bila hizrên wan hebin.
Min li vê derê biryara xwe daye. Ezê helwesteke ne pir nerm, ne lihevhatî û ne jî hişk bigrim. Ezê di polîtîka de nerm bim, lê belê ezê tawizan ji rêgezên xwe nedim. Ezê nêzîkatiyên niçik (uç) ên du alî nedim nîşandin. Ezê li vir têkoşîna parastina nefsa xwe bidim. Ezê hewl bidim li vir rojên xwe bi rengekî watedar tije bikim. Ezê girêdayî bîranînên Mazlûman û Kemalan bimînim. Wê meşa min a li vê derê bi vî rengî be.
Îran bidardekirinan dike, Surî girtinan dike. Li hemberî gelê me li her derê zext dewam dikin. Li her derê operasyon têne kirin; têne zîncîrkirin, têne kelemçekirin û têne girtin. Parêzer jî têne girtin. AKP hewl dide ku bi Îran, Îraq û Surî re peymanên ewlekarî yên bilind çêbike, her wisa hêzên başûrî jî bigre cem xwe û bi girtina alîkariya Ewrûpa, Îngilistan û DYE re jî Kurdan tasfiye bike. Lê belê divê neyê jibîr kirin ku dibe van planan berepaş ve bizivirin. AKP hewl dide desteka tevahiya van hêzên navnetewî bigre û me tasfiye bike. Lê weke ku wê ji mînakên dîrokî de jî were têgihiştin, dibe ku ev plansazî berepaş ve bizivire. Yekemîn mînaka ku ezê di vê mijarê de bidim, şoreşa Fransa ye. Hun dizanin Qralê Faransa ku di salên 1791an de di rewşeke tengav de bû, alîkariyê ji Ewrûpa dixwaze, hun dizanin ku wê demê Jakoben hebûn, li hemberî Jakobenan alîkariya Ewrûpa dixwaze. Tevî ku tevahiya Ewrûpa dibeze ji bo alîkariyê bide qral, şoreşa Fransa ku bi alîkariya gel pêk hat, di demeke kin de li tevahî Ewrûpa vebelav (yayılma) bû. Bandorên wê bi salan Ewrûpa serûbin kir. Ya duyemîn Şoreşa Cotmehê ye. Rus ji Yekemîn Şerê Cîhanê xwe vedikişînin. Weke hun dizanin xwe ji navbera wan vedikişînin. Tevahiya Ewrûpa ji bo alîkarî bide Çar dibeze. Lê tevî ve yekê, Şoreşa Cotmehê bi desteka gel pêk tê. Şoreşa Cotmehê di sala 1917 de çêbû,
Di rastiyê de ew tansiyona di navbera Îsraîlê-Tirkiye ku van rojan derketiye hole, hineke jî xwe dispere ser polîtîkayên Îsraîlê. Derdikeve holê ku wê Îsraîl, bi van polîtîkayên xwe yên heyî, nekaribe pir zêde destek ji Îngilistanê bigre.
Bîrokratekî Botaşê diyar kiriye ku piştî di 1998an de ji Rusya hatiye deresînorkirin, ferman girtine ku Projeya Bizava Şîn (Mavi Akım Projesi) bixin jiyanê. Belê pir girîng e. Min berê niha qala wan peyman û lihevhatinên ku hatine kirin kiribû. Di roja îro de jî ev rewş derbazdar e. Moskowa, Tirkiye û gelek hêzên navnetewî van têkiliyan li hemberî didin domandin.
Ez dikarim ji bo BDP vê yekê bêjim. Dikarin mirovan ji beşên guherde heya hawirdorparêzan tevlî bikin, divê xwe di baweşîneke (yalpaze) berfireh de rêxistin bikin. Divê BDP xuyaniya (görünüm) partiyeke nasname derbaz bike. Divê karibe bibe partiyek ku bêhtir ji pirsgirêkên giştî yên welat re hestyar be. Loma divê karibin mirov û derdorên ji beşên pir guherde bigrin nava xwe û divê perspektîf ev be.
Di radeya jîndarî (hayati) de pêdivî bi yekîtiya Kurdan û Tirkan heye. Dîsa ji bo ku karibin mezin bibin neçar in ku bi awayê Sîwan werin cem hev û din û di mijarên bingehîn de hevbeşî çêbikin. Ez weke kesekî Mahîrparêz û Denîzparêzê herî kevn, vana dibêjim. Divê ji wana re jî ev were gotin. Her wisa bê gotin ku Denîzparêz û Mahîrparêzê herî kevn vê yekê dibêje. Haluk Gerger dinivîsîne û dişêwîne, lê nayê polîtîkaya pratîk. Ango polîtîkaya pratîk nake. Ez bangewazî lê dikim ku polîtîkaya pratîk bike. Wekî din Nabî Yagcu heye, ew jî ev bîst-sîh sal in ku dinivîsîne û dişewîne, lê polîtîkaya pratîk nake. Bila destên xwe têxin bin kevir, bila polîtîkaya pratîk bikin. Ji ber ku tenê bi axaftinê û bi nivîsandin û şêwandinê ev kar nameşin. Dîsa Celal Beşîktepe, Ertugral Kurkçu dikarin xebatên xwe bimeşînin. Ez ji wana re tiştekî nabêjim. Lê divê karibin peymanên xwe pêşbixin.
Ez silavên xwe ji tevahî gelê me û dostan re radigihînim.
Roj baş
- Ayrıntılar
Ji gelê me û raya giştî re!
Di 14’ê çile de danê êvarî saet di 16:00-17:00’an de ji hêla Artêşa TC’ê ve li hember Gundê Hopê û Girê Ronahî ku girêdayî Şemzînana Colemergê ne êrîşeke bi hawan û obûsan hatiye lidarxistin.
15 Çile 2010
Navenda Ragihandina Çapemeniyê ya HPG’ê
- Ayrıntılar
Ji gele me û raya giştî re!
Di 11’ê çile de bi şev saet di navbera 23:00-00:30’yan de ji hêla Artêşa TC’ê ve li Qadên Parastina Medya li hember qadên Gundê Elê, Gundê Kêrê û Dola Şîvê êrîşeke bi hawan û obûsan hatiye lidarxistin.
12 Çile 2010
Navenda Ragihandina Çapemeniyê ya HPG’ê
- Ayrıntılar