Jİ BO BIRANINA HEVAL SARYA
Sal 2003 bû. Ez li qada Xakurkê, di taburekê de bûm. Dora çûndina tepe hatibû yekîneyên hevalên jin, ji bo wê jî em ê bi tîmekê çûbûna tepe. Di plansaziya taburê de pir kar dihate meşandin. Lê, dixwazim rojek ji rojên çûndina me ya tepe bibîrbînim. Di hundirê sê rojan de bûyerên ku li tepe qewimiye dixwazim bi were parve bikim.
Tabur hêjmara xwe pir bû. Ji ber vê çendê dora tepe di wextekî pir dereng de dihate me. Tabura me ji dû yekîneyan pêkdihat, yekîneyek hevalên jin û yekîneyeke hevalên xort. Ji bo vê jî, hem hevalên xort diçûn wî tepî û hem jî hevalên jin.
Demsal berbi payîzê diçû. Pelçimên daran xwe li ba dikirin û bi zerbûnê re yeko yeko diweşiyan li ser şîverê yên di himêza daristanan de. Demsaleke pir reng bû. Dar, pelçim û kulîlkên wê rengo reng bûn. Ne di destê mirovan debû ku mirov evîndarê wê werzê (mevsim) nebana. Yek jê di wê werzê de ku li cihekê pel di weşiyan, lê hinek ciha jî bi mîsogerî şilî hebû. Bi taybet jî di cihên bilind de lepên berfê, yan jî gijlokên hûr yên baranê lê dikir. Ev jî rengeke cuda ye di vê werzê de. Di nava bedewiyekê bi vî rengî em ê biçûna tepe.
Li ser hîmê çûndina me ya tepe, me hemû amedekariyên xwe kir. Ji bo komekî hevalan çi pêwîst bû, me amede kir. Em ê sê rojan li tepe bimana û pişt re daketana.
Em ber bi tepe birê ketin. Hemû hevalên tîmê yên ku bi hatana tepe, pir keyfxweş bibûn. Coşekî gelek mezin di dilê wan de hildiavêt. Ji ber roj bi çi rengî hildihat û bi çi rengî diçû ava pir xweş dihat dîtin. Lê çi dîmenekî qeşeng bû. Ew dîmenê ku derdiket holê jî, hêjayî dîtinê bû. Bi wî dîmenî, mirov wer xwe hîs dikir ku şahidiyê ji bedewiya xwezayê re dike. Xweza xwedî dîmenekê pir bedew bû.
Hinek hevalên pênûsa xwe bi hêz û ji xwezayê sirûşt digirtin, di nava tîma me de hebûn. Bi hemû bedewiya dilê xwe dixwestin ku vê bedewiyê xêz bikin di rûpelên dîrokê de. Hestên wan gelek kûr û bihêz bûn. Bê guman, ev cihên bilind jî sirûştekî mezin ji hibra pênûsê re dida. Ev jî hestên pênûsê bihêztir dikir.
Em şeş heval bûn. Yek ji wan jî hevala Sarya bû. Hevala Sarya ji cihên bilind pir hesdikir. Yek ji hevalên ku pênûsa xwe bi hêz, hevala Sarya bû. Bê navber li ser derketin û avabûna rojê dinivîsî. Rojaneyên xwe her roj digirt. Ji bo ku rengên bedew li rojaneyên xwe zêde bike, di nava xêz kirina jiyana rêheval û gerîllatiya xwe de, di hem wext de cih ji gelek bedewiyên xwezayê re jî dida. Lê hal ew e ku dema digihişt cihên bilind jî, ev sirûşt hîn mezintir û bi watetir dibû. Ji ber vê çendê, di rêde lezeke wê ya mezin hebû ku xwe bigihîne lûtkeyên bilind.
Berê wê bi demekê, hevala Sarya li nexweşxanê perwerdeya tendirustiyê dibîne û pişt re hatina wê ya taburê çêdibe. Demekê ji jiyana taburê dûrketibû. Pir dixwest di jiyana xwe ya gerîllatiyê de li cihên bilind bigere û hemû bêrî kirina xwe ji wan ciha re bîne ziman.
Mejiyê wê di nava pirsan de, te di got qey asê maye. Bêyî navber ji bo her cihekê nas bike, leza firîna perperîka ku xwe diavêje ronahiyê dida nîşandan û bi qasî ji dilê wê dihat pirs dikir. Pirsên mîna, ‘‘ev tepe çiqasî bilind e, em ê di çend saetan de bigihinê, hilkişandina wê rihete an jî zor e??...’’ dikir. Tepê ku em diçûnê, ne tepeyekî pir bilind bû. Di saetek û nîv de mirov dikarîbû xwe bigihîne tepe.
Em bi hemû westandin û coşa xwe re gihiştin tepe. Piştî ku me henaseyekê kûr ji vê bedewiya xwezayê kişand, êdî saetên êvarî jî nêz dibû. Roj wê edî xatir ji cîhanê bixwestaya dor bidana tarîtiyê. Êdî kêliyên tarîtiyê zûde ketibûn li ser rûyê cîhanê. Lê weke her car stêrk bi biriqîna xwe diçirûsîn.
Wê rojê berf pir kêm bariya. Lê, di tepe de berf hebû. Berfa li serê tepe jî, bi bayekê hênik sir û seqemê bi xwe re diherikand. Ji ber wê jî, wê şevê em di mangeyên xwe de rûniştibûn. Lê ji ber sedemê berfa yekem ya zivistana 2003’an bû me didît, em pir keyfxweş bûn. Herî zêde jî hevala Sarya keyfxweş bibû. Ji ber hevala Sarya, wê vê rojê bi wêjeya dengê bedewiya xwezayê binivîsanda.
Hevala Sarya bi vê kelecana xwe rabû û li derdora tepe gerî. Di gera xwe ya li derdora tepe de hinek pincar dibîne û kom dike. Bi vê kelecanê hevala Sarya ket hundir û got; ‘‘roja me ya yekê ye em li tepe, em bi pincar xwarinê dest bi meşa xwe ya li tepe bikin ku ez vê rojê jî li gel barîna berfê di rojnivîsa xwe de binivîsim..’’
Ji derveyî xwezayê jî hevala Sarya gelekî pirs dikirin, ‘‘dema ku dijmin were em ê li kuderê bi cih bibin, kozikên ku em têde xwe biparêzin wê kîjana bin??..’’
Qada Xakurkê di sêguşeyekê deye. Milek yê wê dikeve Iraq ê, milek dikeve Îran ê û milê din jî dikeve Tirkiyê. Em jî di vê sêguşeyê de bicih bibûn. Ji aliyê kîjan hêzan de êrîşekê pêkbihata, me yê jî li gorî wê pozîsyona xwe ya pevçûnê bigirta.
Hevala Sarya jî digot, ‘‘ger amedekariyên me hebe, em ji niha de li sengerekê BKC û li yekê jî çeka Qernasê daynin..’’
Em hemû hevalên tîmê nûbûn. Ji bo fêrbûna bersiva van pirsan jî, fermandarê me çi bigotaya ew bû. Em ê ji wê fêrî bersiva van pirsan bibûna. Li ser gelek mijarên bi vî rengî hevpeyvîn û sohbetên me li gel hev çêdibûn. Lê li himberî bûyerên ku ji aliyê xwezayê de derbikevin, em ê bi çi rengî bergira xwe bigrin di hişê yek ji me de jî derbaz nedibû. Ji bo wê jî, dema mirov li himberî serweriya xwezayê tê, mirov bi bûyerên xwezayî re rû bi rû dimîne, bê çare dibe, yan jî çi bêjim, mirov matmayî dimîne. Bûyera ku li wî tepî jî derket, bûyerekê ku qet di bala mirovan de derbaz nedibû û heta ku mirov jê bawer nedikir jî. Ji ber me hîn ne dizanî em xwe li himberî bûyerên xwezayî biparêzin.
Hevala Sarya got; ‘‘ez ê herim tepe û tepe di venêrînekê de derbaz bikim.’’.
Li ser hîmê vê hevokê ji fermandara tîma me re pêşniyar dike ku her tepe. Piştî ku ev pêşniyar ji aliyê fermandara me de hate pejirandin got; ‘‘temam serê sibê yek jê hevala Sarya û hevaleke din bila bi hevre biçin hem derdor kifş bikin û hem jî weke dewriye bigerin di tepe de..’’
Min jî xwe pêşniyar kir ku ez bi hevala Sarya re herim. Ez û hevala Sarya di saetên di berbanga sibehê de me dûrbîna xwe girt ûem birêketin. Yekoyek senger me di venêrînê re derbaz kir û li her cihê tepe geriyan.
Lê ji ber sedemê cara yekemîn bû em dihatin wî tepî, me zêde tepe nas nedikir û em pê şareze nebibûn. Ez û hevala Sarya, her yek ji me em çûn sengerekê cuda. Min ji hevala Sarya re got; ‘‘dema ku te derdor di venêrînê de derbaz kir deng bike, em bi hevre dakevin…’’ Wê jî bersivand ‘‘temam heval.’’
Du şîverê diçû sengerê. Ez û hevala Sarya her yek ji me di aliyek cuda de çû sengerê. Tepe hemû zinar û latên asê bû û yek jî xwezaya xwe pir hişk bû. Hevalan jî di cihekê bi vî rengî de du şîverê vekiribûn. Ji ber sedemê lêkirina berf û baranê, hemû teht şil û şemitok bibûn. Ger mirov bi baldarî li ser neçûya, ew gengaz bû ku di latê de werbibûna. Tepe xwedî zehmetiyekî wiha bû.
Pêwîst dikir ku em bi hevre gihiştibana sengerê. Lê hevala Sarya di pêşiya min de gihiştibû. Min serê xwe rakir û min xwest li hevala Sarya bimeyzînim. Lê min çiqasî hewl da min hevala Sarya di sengerê de nedidît. Ji bo wê jî min gazî kir. Hevala Sarya piştî ku bersiv da min dizanîbû ku hevala Sarya bi têkûz gihiştiye sengerê û rûniştiye.
Min jêre got, ‘‘mane diviya bû tu li benda min bisekiniya û em bi hevre çûbana sengerê.’’ Hevala Sarya jî bersiva min da û got; ‘‘ji ber min dixwest ez derketina rojê bibînim, ez li benda te nesekinîm.’’
Cîhan ewr bû, lê roj car bi caran dikarîbû di nava ewran de serê xwe rabike. Ev jî ji bo hevala Sarya îlhamekê cuda dida. Min jî jêre got; ‘‘hevala Sarya îro roj xweş derneket, lê sibe dibe ku roj xweştir derbikeve’’. Wê jî got; ‘‘ez di wê baweriyê deme ku wê baran lê bike..’’
Hîn em bi vî rengî diaxivîn, hêdî hêdî ewrên reş kombûn û baranê lêkir. Hevala Sarya jî got, ‘‘em hinekê din li derdor binêrin û pişt re herin.’’ Min jî got; ‘‘temam, berê ku lêkirina baranê zêde bibe em herin..’’ Min jî got, ‘‘cihê ku tu lêyî hemû latên asê ne, dema ku tu daketî bi baldarî dakeve.’’ Wê jî heman hişyariyê li min kir. Di navbera me latekê asê hebû. Min jî jêre got, ‘‘tu hêdî hêdî dabikeve ez ê piştî te dabikevim…’’
Dema min hewlda ku ez li hevala Sarya meyze bikim ka bê daket an na, min dît ku dengekê weke dengê guleya Qernasê hat guhê min. Laşê min hemû tevizî û ez di cihê xwe de veciniqîm. Weke ku elektirîk min bigre, ez di cihê xwe de hejiyam. Min li himberî xwe meyze kir, min dît ku hevala Sarya qulipî aliyê din yê latê.
Dibêjin ya, rewşekî ku çavê min lê zîq bû. Ji ber min nedizanî çi bûyer qewimî? Min digot, gelo Qernas teqiya? Ji derveyî vî dengî ti dengên cuda nedihate bala min. Ji ber berê wî qet dengê bruskan tine bû. Lê hal ew bû ku, ew dengê bruskê bû. Ew bruska yekê bû. Lê ji vê bûyerê ez ecêbmayî mam, çawa dibe ku bruska yekê bedena hevala Sarya îsabet bike. Min nedixwest ku tiştekê bi vî rengî ne di hişê xwe de û ne jî di ber çavên xwe re derbaz bikim. Tesadufekê bi vî rengî mirovan diêşîne, ne gengaze ku di yek carê de pêkbê.
Ku ez hîn li ser hevala Sarya difikirîm, ew ji zûde li pêş çavê min ketibû erdê. Ez di cihê xwe hişk mabûm, li himberî vê bûyerê bêçarebûm û min nedizanî bi çi rengî tevbigerim. Min pir qîr kir, lê ji ber ku heval di hundir de bûn, dengê min nedibihîstin. Min jî biryar da ku ez guleyekê biteqînim ku heval bi rewşê agahdar bibin.
Bûyerekê cara yekê li pêşiya min çêdibû, ji ber wê jî dest û lingê min li nav hevketibûn, hatibûn girêdan. Ji bo ku em xwe biparêzin me geleke bergirên xwe girtibûn û lêhûrbûnên li ser gelek plansaziyan hebûn. Lê belê, em bi qewimîna bûyerên xwezayî yên bêyî vîna me pêktên, qet nefikirîbûn.
Min gule teqand, heval derketin. Pirs kirin ka bê çibûye? Hemû heval hatin û min ji wana re got; ‘‘hevala Sarya ketiye…’’ Wana jî digot, dibe ku li ser hişê xwe çûbe.
Min jî got, ‘‘lez bikin xwe bigihînin hevala Sarya!!..’’ Hevalên tîmê pirs dikin ka bê çi li hevala Sarya hatiye, lê zimanê min nagre ku ji wana re bibêjim. Dema ku heval diçin li ser hevala Sarya, dibînin ku di aliyê din yê latê de hevala Sarya li erdê ye. Fermandara me got, em herin heval rakin û bi wî rengî agahî bidin hevalên taburê.
Hevala Sarya ji serê xwe darbeyekî giran xwaribû. Canê wê perçe perçe bibû. Hevalan hevala Sarya ji cihê latê derxistin. Lê, ji ber darbeyekê giran xwaribû, bi ruxmê hemû mudexeleyan jî nekarîn rizgar bikin. Heya ku hevalên taburê gihiştin gel me, hevala Sarya çavê xwe li xeweke giran girtibû û êdî berê xwe dabû cîhana nemiran.
Belê ew kêlî, ew kêliya ku heyam lê sekinîn, demsala payîzê di bedewiya xwe de ruxî. Belê, êdî ew kêliyên hest û giyanê me berbi kareseta bablîsokan de dibir bû. Hîn ji zûde destpê kiribû kêliya ku çav di çerçoveya zîqbûnê de eliqî mabû û dîmenên bedew di xêz kirina lênûskê de. Wê kêliya ku hemû qeyd û bendên me lê bistîn, weke ku tufaneke sar bi ser canê min de were.
Lê ev jî heye, her veqetîn nîşaneya hevdîtineke dine. Bendewar be bi vê hevdîtinê rêheval Sarya. Ji ber hun naçin û nemirin. Di rayên dilê me de hun bicih bûne. Me di dilê xwe de cih ji were daye. Ji lewra soza min wê pêkanîna xeyalên we û meş li ser hîmê doza serkeftina gelê Kurd be.
Hemrîn EFRÎN
- Ayrıntılar
Her tim demsala payizê weke demsala qutbuyînê te binavkirin. Dîsa di vê demsalê da bazek firiya ber bi bilindahiya ezmanên şîn. Lê ez nikarim ji we ra bejim qutbuyîn. Ji ber ku şehîd di kûrahiya wateya jiyanede veşartine. Û jiyan jî di kûrahiya xeyalên tekoşîna şehîdan de veşartiye.
Beli di şevekî qetran u udi xemgîniya payîzê da di vê şeva qetran da tene denge pêlên Rubarê Hezil di guhê siterkan da deng vedide. Daristan matmayî û bêdeng rondik dibarandin. Bi xemgînî û sermendeye pelên xwe di werandin. Ji ber ku nikari bu udi hembêza xweda veşêre û biparêze. Balindêyen azadiyê. Hêzil jî bi kîn diherikiya nava dile Hiryan, Gelî Tirşikê û Herekolê. Daristana Bestaye jî henaseyên kur dikişandin û pelên xwe yên kesk diwerandin. Navê Şehîd Şervan bi kulîlkan dinîvîsandin din ava dile xaka Botanê de. Eriş dikirin dijminên xwînxwar. Ji bo na vwê jî xweza din ava şîn û xembarîyê da bû. Li benda ronahî û baranê bû. Ji ber ku din ava kimya salê da mabû. Bele di wê şeve tarî de bazek firiya û ji denge balen baz hişyar bun ferîşteyên ezmana sayî. Her wiha siterk diçirisîyan û renge wan di deryayan da diyar dibû. Bele renge wan renge rangîniya bîr û baweriye rêheval Şervan bûn û ên bi sedan şehîdan bûn.
Her wiha gerdûn delşad û bi levên zerdexên li ser singê xwe vedikir û hewiyên xwe nişan didan. Ji ber ku şehid ji bo na vejîn rastî û razên gerdunê giyanê xwe didin. Wekî hemû şehîdên azadiye rêheval Şervan jî dixwest ku bibe dost û binase hemû bedewî û siren gerdunê ku azadî di pirşengiya we de veşartiye.
Şehîd bi xwîna xwe ya zelal û pîroz ji nû ve di xemîlîne xaka Behremend ya dayika xwedavend. Dipişkivîn xunçeyên xayalên azadiyê ên ku heyanî niha hatibû qedexekirin. Lîlava li ser van kulîlkan rondikên çavên tijî heviyên dayikên şehîdanin. Bele her şehîdek hêviya hemû dayikanin. Yek ji van jî rêheval Şervan bû. Rêheval Şervan jî gelek ji dayikaxwe hezdikir. Lê hezkirina xwe kir hezkirina azadiya Kurdistanê. Erê kurdistan dayika mezin û xweştevî, îro zarokên te yên leheng ala serbestiye li lûtkeyên çiyan li bilind dikin û sirûdên wêrekî û vînê di sengerên germe en cengêda bilind dikin. Eve denge jiyanê tu hêz û tu gule wê nikaribe wê denge jiyanê bêdeng bike, ji ber ku ev deng di gûhê hezaran mirovî de zinginî dike û dile hezaran zarokan bi vî dengi û bi navê “Bijî Rêber APO” lêdixe. Bele rêhevalê dilxwazê reka azadiyê ji bona xwedî derketina we ancaxbi kîna tolhildanê we û bi ramanên felsefeya PKK’e ra jiyankirin be. Bele stêrka ezmanê welatê rojê û bazê sere çiyayên Şaho û Dalaho.
Bele heval ew rojên ku ji bo na çalakiya Oremar em ber bi Cîlo dimeşiyan di bira mindenê. Min tû li wir nasî, le herî tişta te ya balkêş ew coşa te ya ji bo çalakî pêkanîn bû. Ew coş u kelecan di hemû qurmiçikên ruyê te yê bi kên da xwe dida jiyankirin. Belê rêheval Şervan niha jî pênûsa min din ava êş û îşkenceyekî de dinalîne, ji ber ku birastî jî ez nikarim hevalbendiya te û wan bîraninê giranbûha bi çend gotinan bi lêvbikim heval. Heval Şervan li Hewreman xunceyek bû li Botanê pişkivî û bû gulek din ava baxçêyê azadiye de. Bû stêrk li ezmanê welat. Bu heviyaxeyalên zarokan. Bu asoyek di şevên tarî ên Besta de. Bû awazek li ser çiyayên Hewraman. Bû coşek din ava dile hemû rêhevalên xwe yên tekoşînê de.
Vejîn Mujde Soran
- Ayrıntılar
‘‘Ji bo deyndarî hevalê Erdal nemînim û ji boyî wesiya wî dê biçim Gabar’ê’‘
Tu ji boyî wesî, hesret, evîn û xeyalên xwe pêk bînî te dest bi vê meşa xwe ya bi wate kir. Gabar gelek şoreşgerên mîna te di hundirê xwe de hewandiye. Her wiha gelek pakrewanên mezin afirand. Wek Egîd, Adil, Erdal û bi hezaran fermandarên mezin parastiye Gabar.
Bi rastî jî, te di rojnivîska xwe de dabû hîskirin ku em ê nikaribin hevdû bibînin. Te gotibû; ‘‘ Heta ku ji destê min were ez ê li xwe miqate bibim’’. Lê te ev jî anîbû ziman; ‘‘ Tu dizanî; şer bêrehm e! Fîşeng dikare bêyî ku ji te destûrê bixwaze jî were, wesiyeta min e ji te re; ger ku tiştek bi min were tu yê tola min bigrî!’’ Belê rêhevala min te ji min re wisa nivîsandibû. Ez xwe bextewar hîs dikim ku piştî çûyîna te min derfet dît ku rojnivîska te bixwînim. Dizanim ku ez ê li gor ku tu dixwazî te nikaribim bidim der. Ji ber ku peyv bi xwe têrî te derdayînê nakin. Peyv bi xwe kêm dimînin ji boyî nasandina te. Lêhûrbûna te ez pir bandor kiribûm. Min fahm kiribû ku tu yê bibî gerîlayeke wek çiyayên Kurdistanê bi hêz û asî... Te qet û qet nedixwest ku bi guleyeke dijmin bigihî şehadetê, bereksê vê te dixwest bibî guleyek û di sînga dijmin de biteqî. Demeke dirêj bû ku tu li ser vê çalakiya xwe rawestiyayî û te biryar da ku; ji boyî tu Viyanan derbas nekî lê çalakiya wan bilindtir bikî te çalakiya xwe bi derengî xist. Di vê pêvajoya ku Serokatiya me di bin tecrîdê û li hemberî gerîla jî dijmin bi hemû derfetên xwe êrîş dikir de, pêşniyara te ya ku ji boyî çûyîna Bakurê welêt û daxwaza te ya xwe bêhtir bihêzkirinê û her wiha xwesteka te ya xwe di mejiyê dijmin de teqandin bi her awayî te tîne ziman û rave dike...
‘‘Ji boyî te bêhtir bilind bikim, dixwazim çalakiya te bi rêbazeke dinê pêk bînim. Pişt re fikirîm û min ji xwe re got ev ê bibe dubareya çalakiya te û ji ber vê jî min ew hêza ku te derbas bikim di xwe de nedît, ger min vê bikira ew ê ji boyî min bibûna xeletiyeke mezin. Ji boyî ez te bêhtir di rojevê de bihêlim dê vê fidakariyê bikim. Ji boyî tu negihaştî ew xeyalên ku te di nameya xwe di nivîsandibû pir xemgîn im. Te di nameya xwe de anîbû ziman ku te dixwest ku biçî Bakur, gelê Bakur nas bikî û di mejiyê dijmin de biteqî...
Niha rêxistin derfetek mezin da min ku biçim Bakur. Ez soz didim te ku dê biçim Bakur û ez ê şer bikim. Her fîşenga ku biavêjim dê ji dêvla te, di dilê dijmin de biteqînim. Ji boyî vê jî çi ji destê min were dê bikim.
Disa te ji rêheval Viyan Soran re wiha; .Ez ê li xeta rêxistinî ya mîna Viyan, azadiya jinê û hemû hevalan xwedî derbikevim.’‘nivîsandibû.
Te di jiyanê de Rêbertiya partiyê hîs kir û bi tu bi şehîdan re bûyî yek. Te 16 salîê têkoşîna xwe bi şehadetê tacîdar kir. Berxwedana we li hemberî polîtîkayên înkar û îmhayê bersiveke mezin bû. Bi salan ku tu hesreta jiyana gerîla bûyî û her wiha tu 16 salan di nav vê jiyanê de têkoşiyayî lê te xwe li hemberî Serokatî xwe kêm didît û deyndar hîs dikir. Te deynê xwe da ‘Keça asî ya Kurd’ niha tu bi Viyanan re yî. Em dizanin ku niha tu di nav asîmanên şîn de û bi rojê re yî. Lê niha Gabar bêdeng, bi xem û bê te ye! Ji ber ku dîsa yeka bi xwe ve girêdayî wenda kir. Me jî hevaleke jin a fermandar wenda kir. Min tim û daîm xeyal dikir ku rojekê li Gabarê em ê hev bibînin. Jixwe tişta ku me dikir yek ne heskirina Gabarê bû?..
Ji boyî tu xeyalên gelek rêhevalên xwe pêk bînî çûyî Gabarê. Te xewn û xeyalên min jî pêk anî hevalcan. Te jı boyî gerîlayekê/î tişta herî bi wate rojnivîska xwe ji min re şandibû. Her çiqas êdî hûn ne di nav me de bin jî, heta ku ji min were ez hewl bidim ku di rêça we de bimeşim. Ev koça te ya ji nav me pir zû bû û yek ji me jî vê çûyînê ji xwe re qebûl nekir, wek her hevalê ji nav me koç kirî...
Min tu qet nedî, me hev qet nas nekir û rû bi rû em qet neaxivîn. Lê di encamê de rêya me yek bû û hezkirinên me hevpar bûn. Tişta ku me dikir yek hezkirinên me yên hevpar bûn. Nedîtina te ji min re ne asteng bû. Nivîsên ku te dinivîsî, te didan nasîn Gulbihara dil Erdal a ku sewdaseriya Gabarê...
Lê belê tu vê dizanî? Min tu di sûretê dayika te de dît. Ew jî herî kêm qasî te bihêz e. Dayika te ji min re digot; ‘‘Ez hevjîna şehîdekî bûm û niha jî ez bûm dayika şehîdekê. Ez qet li xwe mikur nehatim û ez ê her tim li vê dozê xwedî derkevim. Hûn weke rêhevalên Gulbihara min, bawer dikim ku hûn ê xwîna wê li erdê nehêlin û tiştên ku wê di nêvî de hiştiye hûn ê bigihînin serkeftinê. Niha tu jî ji boyî min Gulbihar î’‘ ...
Her tim digot; ‘‘Ez bi Gulbihara xwe serbilind im’‘. Çiqas zehmet bû piştî çûyîna te ya ber bi stêrkan ve bi dayika te re axaftin. Ji ber ku di cara yekemîn a ku min dayika te dîtî de min ji dayika te re wêneyên te şandibûn û min gotibû Gulbihar baş e. Û dayika te ji min re gotibû; ‘‘Divş tu di derbarê Gulbihar de her tim agahiyên xweş bişînî’‘. Lê piştî şehadeta te ger ez biaxiviyama, ji ber tirsa ku wê bigotana; Ka te yê ji min re agahiyên xweş bişandana’‘ min nediwêrî ku ez bi dayika te re biaxivim. Lê dayika te ez matmayî hiştim her wiha bi ser de jî moral da min. Min jî êşa wê fêm dikir ji ber ku dema van gotinan dianî ziman ji çavên wê hêstir diherikîn. Ji ber şanaziya xwe nedixwest bilorîne. Min jî dengê dilê xwe ditepisand û dixwest jê re bibim bersiv. Belê, êdî ez ê jî di sohbetên xwe yên bi hevalan re di derbarê te de bêjim; ‘‘Min rêheval Gulbihar nas dikir û min jê pir hez dikir.’‘ Mirova bedew, heta ku ji min hat min wesiyeta te bi cih anî. Her çiqas bi qasî te dixwest nebe jî. Lê ez soz didim te ku; ez ê meşa te ya Gabarê bidomînim û vê meşê dê di têkoşîna me de her bidim jiyîn.
Di şexsê te de ez hemû şehîdên azadiyê bi bîr tînim. Bîranînên we rêya me wê her tim ronî bike.
Hêvîdar Edessa
- Ayrıntılar
Dîrokeke biêşe Botan. Navenda vejîna mirovahiyê, pîrozbûnek bêhempa dide axa wê. Erdnîgariya wê, gelek êşên mezin kevin kir. Çawa ku îro xwe bi rabirdu xwedî dike û digihîne dahatu, axa Botana qedîm jî bi berxwedan û têkoşînê xwe gihandiyeroja me. Gelek şer û pevçûn, artêşên dagirker xwestin axa wê ya bihûştîn bikin dojeh. Lê axa wê ya çiyayî her çû bedewbû, her çû bi destanên lehengên egîdî xwe neqîşand. Xwezaya wêya efsûnî, dîroka wê ya zîndî, heybeta wê ya serhildêr mîna gerîneka avên kûr mirov dikişine hinavên xwe.
Pêxember Nûh, jiyana pîroz ji bo ji lanetbûyînê biparêze, berê keştiya xwe dide ber bi çiyayê Botanê. Cûdiya Mirada hembêza xwe ji serhildana pêxember Nûh re vedike. Neolîtîka Mezopotamya çawa cara yekemîn ji mirovahiyê re dibe dergûşa civatbûyînê, çandiniyê û hwd. ji bo pîrozbahî bi ser keve careke din Cûdiya Mezopotamya xwe dighîne hewara mirov, nebat û lawirên keştiyê pêxember Nûh.
Botana Mezopotamya, gelek caran ji keremeta mirovahiyê re bûye wargehekedîrokî. Axa wêya kevnar û serhildêr ti carî zaliman nehewandiye. Her tim li dijî zalim û serdestan bi çiyayên xwe, bi zarokên xwe yên leheng şer kiriye. Ti carî rê nedaye seferên Îskender ê Makedon,desthilatdarî û dagirkeriya dewletên dîtir.
Egîdî, berxwedanî, pîrozbûn tim mohra xwe li rûpelên dîroka wê ya zêrîn xistiye.
Netew dewleta Tirk qirkirin, bişaftin, înkar û îmhayek pir mezin li ser gelê Kurd meşandiye. Li hember zilmê cewherê xwezaya gel e ku tevgera PKK’ê jî ji vê bandora bêsiud reweke bertekekê azadiyê derket holê. Cih û warên destpêkê Botan e. Ji bo fîşeka yekemîn; gerîlayên Kurd û gelê Mezopotamya, ji bo li hemberî zordestan xwe biparêzin berê xwe dane hêlîna teyran, çiyayên asê. Egîdên ku tim li hemberî neheqiyê şerkirine, tim xwe spartine dergûşa çiyayan. Çiya tim ji gelên bindest re bûne perestgehên pîroz.
Nexşeya Botanê bi vîn,wêrekî û xwîna egîdan hatiye xîz kirin. Fermandarê mezin Egîd li hemberî neheqiya dewleta Tirkan li ser vê xakê bû ferman, bû meşaleya agir ê ku ti carî netemire li lûtkeyên Botanê.
Yek ji şopdarên fermandar Egîd jî rêhevalê Adil Bilikî ye.
Rêheval Adil Amed, li gundê Bilîka ku li qontarê çiyayê Cûdî ye hate dinyê. Di temenê zarokatiya xwe de êşên pir mezin dijî. Du birayê wî yên mezin ku li ser sînorê Bakur û Başur qaçaxvaniyê dikin ji aliyê wampîrekî ve, ango leşkerên Seddam Huseyn ve tên kuştin.
Ji ber vê bûyera biêş berpirsiyariya malbatê dikeve li ser milên wî yên biçuk. Lê wî di jiyana xwe de tim bi dilekî mezin têkoşîn kir. Ji bo aboriya malbatê, ji Cûdî komir dibir navçeya Sîlopiyê difirot û debara malê bi wî rengî dikir. Zîrekbûna wî, fêm û feraseta wî bala şêniyên gund dikşand. Lê di xeyalênAdil de tim xwe giyandina lûtkeyên Cudiyê Mirada hebû.
Rêhevalê Adil, hê di temenekê biçûk de bala gerîlayên ku tên gund û diçin jî dikşîne û gerîlayên têkoşîna azadiya gelê Kurd bi zagona leşkerî ve wî di sala 1987`an de tevlî nava refên gerîla dikin. Lê min ev yek ti carî hezm nekir min digot; PKK ne ji bo kuştina gelê Kurd ji bo jiyandina gelê Kurd têkoşîn dike. Dema ez çûm çalakiyê min nehişt heval destê xwe bidin zarokan û min wan parast, lê dema piştî çalakiyê em zivirîn noqtê, Zekî ez bêçek û rext kirim û fermana îdamê da min. Haya min jî ji ti agahiyan nebû, lê dewleta Tirkan qenal TRT 1 di nûçeyên xwe de gotibûn `terorîstên nebikêr, nikarin çend zarokan bikujin`. Li ser vê nûçeyê Zekî jî tehrîk bû û min bêçek û rext kir. Lê baweriya min jî tim bi edeleta partiye hebû. Ji ber ku min biryareke rast dabû û pêkanî bû”.
Fermandar Adil dema behsa bîranînên xwe dikir kûr û dûr diçû, keserên kûr dikişand û digot “heval, min pir êşên mezin kişandin. Lê tiştê ku min li ser linga dihêle, tolhildana şehîdan û gelê min e”.
Dema mirov li fermandarê efsunî hevalê Adil mêze dikir, mirov êşên ku kişandiye û vê yekê çawa kesayetek pola afirandiye didît.
Ew tim di zor û zehmetiya de li pêş bû. Digot “hezkirin çalakbûyîne”. Fermandarê eyaletê bû, lê tim diçûkeşfê, peywirên erzaq anînê, nobet digirt, ji hevalan re bo xwarin çêbike li mitfaxê, ji bo nan bipijîne li ber sêlê, di çalakiyan de tim di êrîşê debû. Ango jidervî çend saetên xewê hevalê Adil vala dîtin nepêkan bû. Bi vê terzê xwe, hevalên derûdora xwe perwerde dikir. Bi sekna xwe ji pêdiviyên demê re dibû bersiv. Enerjiya hevalê Adil, hezkirina wî ya ji welat, gel û têkoşîna azadiyê re bû. Enerjiya hevalê Adil,bi ked û fedekarî, bi coş û moral, bi terz-taktîk, tempo-şêwaz û dewlemendiya îradeya kesayet li ber çavan radixist.
Tiştê ku herî zêde fermandar Adil dixist tengasiyê, rewşa Rêber Apo bû, rewşa Rêber Apo êşek bêsînor dida wî. Û ev yek tim dianî ziman “heta Rêber Apo azad nebe jiyîn ji min re herame”. Hevaltiya wî tim rast û durust bû, ji ber ku êşên hevalên kêleka xwe tim hîs dikir. Ji bo hevaltiyê biparêze bi dehan caran ligel me xwe dixist xeteriyê.
Civakbûyîn di kesayeta hevalê Adil de tim bi vê rengî dihat jiyîn. Ew gulekî ku birînên dijwar dipêça bû. Ew dilek bû ku ji bo hevaltiyê diavêt. Dema hevalek li Dêrsimê şehîd biketa nediaxifî, ne xwarin dixwar û nejî jiyan asayî dipejirand. Lê dema diçu liser gir û çeperên dijmin, bi afirîneriyeke pir hostayî derbe li dijmin dixist û vedigeriya, bêhna wî derdiket û dikaribû nefes bistenda.
Dema fermandar Adil tê gotin, pêwîste destpêkê evîna wî ya terz, qûral û pîvanên gerîlatî bê bîra şopdarên wî. Ji ber ku gerîlatî ji bo heqîqetê serhildane, serhildêriye. Ew fermandarekî ku welatê xwe dixwest ji zorbatiya dewleta rom rizgar bike. Ji ber ku sêhr-heybet û çavkaniya hêza gerîla, pîvan û quralên wîne. Ji ber vê sedemê, disiplîn di cewherê xwe de tim zindî dihişt. Şer qada xeteriyê û rîskêye, şer bi xwe duelo ye,bibiryarbûyîn bibû taybetmendiya kesayeta wî. Bi biryardayînekî pir xurt bi zeka û hestên pir mezin, di qada xeterî û rêskê de li hemberê neyarê hov, disekinî, şer dikir û hevalan dida şerkirin. Bi wêrekiyek pir mezin tevlî çalakiyan dibû û encam digirt.
Fermandar Adil bênavber 21 sal, bitaybet jî li çiyayên Botanê û li gelek deverên cuda fermandartiya gerîla bi serkeftî meşand. Dixwazim çîroka meşa wî ya azadiyê ya bi îstîkrar kurt be jî parve bikim.
Afirênerî, her tim beravajî dijmin xwe rêxistin kirin, hunerên wî yên hest-aqil û milîtanek bawermed; li hemberî zor û zehmetiyan hewldanên çavkaniya wî ya fikir, îrade, xwînsariya wî ya dinav mirinê de jî, rast fikirandin û tevgerkirin. Hestewariya wî ya lewaztiya dijmin ditîn û çûyîna ser hedef û hedef xistin, îrade dijmin şkandin. Hişyarbûn, jîrbûn û bawerîdayîna hêza xwe,ev taybetmendiyên wî di şer de tim li pêş bûn.
Fermandar Adil divan 21salan de di gelek çalakiyan de, di êrîşê de, di parastinê de, di koordînê de, di kemînan de di sergirtinên dijmin de rol û misyon girt û bi serkeftî têkoşîn kir. Di sala 2006’an de Rêber Apo got; “milîtanên bimin ve girêdayî bila biçin Bakur”.Fermandar Adil jî di vê salê de derbasî çiyayê Gabarê, warê fermandar Egîd bû. Di vê salê de bi dehan çalakiyên serkeftî pêşxist, ji ber ku pêşengtiya Gabarê û di dîroka şerê PKK’ê de Gabar xwedî cihekî stratejik bû.Vê jî dida nimandin ku dê sala 2007’an pir dijwar derbaz bibûya.
Nîjadperestiya netew dewleta Tirk û hevparên wî yên dewletên kapîtalîst û emperyalist, Emerîka, Îngilîz û Îsraîl bi hev re qomploya navnetewî dixwestin di sala 2007’an de kûr bikin û bimeşînin.Li girava Îmraliyê jehrîkirina Rêber Apo, di giyana fermandar Adil û gerîlayên wî yên Gabarê de înfîalek afirand.
Artêşa Tirk bi hêza xwe ya deh hezaran ve operesyoneke pir berfireh li Gabarê da despêkirin. Armanca operesyonê, rola Gabarê ya pêşengtiya stratejik bişkîne bû. Li her deverê Gabarê şer-pevçûn û şewat bû. Ew rewş di adarê de destpêkir heta dawiyameha gulanê berdewam kir.
Li aliyekî êrîşên dewleta tirk û dostên wî yên kapîtalîst, li aliyê din jî komekê biçûk û dinava bêderfetiyan de di pêşengtiya hevalêAdil de gerîlayên Kurd.Di vê pêvajoyê de gerîlayên Kurd berxwedaneke dîrokî nişan dan ûbi dehan caran derbeyên pir giran li dijmin xistin. Birçîbûn, tazîbûn, bêcebilxane bûyînhebû, lê bes bawerî û îradeya wan mîna taybetmediyên xwezaya çiyayên Botanê bû.
Li hember ewqasî êrîşên firokeyên şer, kobrayan, hawan, obîsan û sîlehên ferdî yên dijmin, gerîlayên Gabarê bi vîna xwe ya tazî li berxwedidan. Fermandar Adil di civînekê de jî ji bo dengê çekên dijmin bi henekî digot: “dengê van çekên dijmin nebe xewa me nayê” bi vî awayî hevalên ligel xwe motîveyî şer dikir.
Şer karekî kolektif e. Lê şerê ku di Gabarê hate meşandin de di asta rêveberiyê de bi tenê hevalê Gelhat ji hevalê Adil re dibû alîkar. Mirov dikare bibêje ku yek sedemek şahadeta wî jî tenê mayîna wî bû. Lê ruxmî tenê mayîna wî jî, tim bi coş, moral û dilnizim bû. Tiştê ku jiyanbikira her tim bi hevalan re parve dikir. Kêliyeke vala ti carî ji xwe re nedipejirand. Jiyana wî bi xwe perwerde bû. Derdora xwe tim perwerde dikir. Mirov dikare bibêje di kesayeta xwe de rêxistin dida jiyan kirin. Fermandar Adil bi tenê ji tiştekî re tehemûl nedikir, ew jî têkçûyîn bû. Bertekên wî yên li hember têkçûyînê, kesayeteke serkeftî di rastiya wî de ava kir.
Dîsa mirov bixwaze hevalê Adil nasbike, kîna wî ya ku ji serhildana Agirî mabû ku Îhsan Nûrî Paşa digot: “Agirî agir dibarîne” kîn û hêrsa wî, mîna volqanên çiyayê Agirî bû. Belê em werin dîsa pêvajoya Gabarê, vê pêvajoyê tenê mirov dikare bi romanekê şîrove bike. Lê kurt be jî em li ser vê pêvajoyê rawestin.
Di şahadeta hevalê Adil û hevalên din de, zanist û teknolojiya dewletên kapîtalîst rolekê sereke leyîstin.Dewleta Tirk ji dewleta Îsraîlê heron kîrîbûn. Heron wê demê nûbû û gerîlayên PKK’ê ev teknîka hîna zêde nasnedikirin. Lê çalakiyên fermandar Adil, mîna çalakiya çiyayê Bizina TRT Gabar, çalakiya kuştina serheng û serdarêntirkan hwd. dijmin felç kiribû. Vîna dijmin şkestîbû û tenê di destê wî de heronên Îsraîlê mabû.
Wext mîna rûbarekî har demsal ber bi zivistanê dibir, pirsgirêka erzaq pir cidî bû, jixwe berxwedana heyî bi zikê birçî hatîbû meşandin. Dijmin rastiya Gabarê baş dizanîbû û tim li derdora Gabarê kemîn diavêt.
Fermandar Adil li pelên darên weşiya mêze dikir û xemgîn dibû; “ax me ev zivistan jî derbas bikira, bi biharê ve emê bikevin bajarên derdorên Gabarê û ji dijmin paqij bikin”.
Quwetên biryargeha Gabarê ji bo peywirek erzaq xwe dabûn noqteyek ne guncav. Heronan 24 saetan nêçîra gerîla dixwest bikira. Bi dehan caran serdegirtinê noqteyan ên dijmin bi teknîkê çêbibûn.
Saet 3.30`î şevê balafirên şer li noqteya biryargeha Gabarê dan. Heval dîsa difikirin ku ew serdegirtin jî mîna ewên dîtir ê bi teknîkê were kirin. Îxtîmal nadin ku di bin êrîşa hewayî de leşker jî were, leşkerên Tirk derdora şikefta fermandar Adil wan girtîbûn. Saet neh û nîvê sibê, hevalê Adil serbazekî Tirkan dikuje û şer destpê dike.
Di vî şerî de hevalê Adil ji dilê xwe birîndar dibe. Heval bi kefiyekî rûyê wî digrin û dibêjin ji xwe şehîd ketiye, lê tam di wê kêlîkê de fermandar Adil ji nişkave radibe û dibeze, bi dirûşmên “şehîd namirin, bijî Serok APO”, dibe mîna alekî û dibeze. Ji bo cenazê wî nekeve destê dijmin dibeze, dibeze ji ber ku ew ji hemû zor û zehmetiyên şoreşê re beziya bû.Dibeze ji ber ku ew mîna çiyayên Botanê tim serhildêr bû.
Belê, ev nivîs nabe ku kêliyeke jiyana fermandar Adil îfade bike, berî kutevli nav karwanên nemiran bibe pişta xwe dabû darekê û awirên wî yên hişk û wêrek li ser dijmin bû, kulma wî şidayî bû.
Her kêliyeke bi te re şanaziya jiyana me ya herî mezin bû. Em ê te ti carî ji bîr nekin û nedin ji bîr kirin.
Îskan AMED
- Ayrıntılar
“Navê min Şiyar di sala 1981 de li gundekî Sîrtê hatime dinê. Hetanî sala 1989- 1990 me heval naskirin. Heval dîtin û çûyîn û hatine wan bû sedemê ku sampatiye me li hemberî wan çêbibe. Terzê jiyane wan axiftinê wan û sekna wan mirov dikşandin xwe. 1991 şûnde gundê me hate şewtandin û bi zor ême koçberî İstenbolê kir. Li wê derê heya demekê mirov dikarê bêjê em ji partiyê qut bûn. Heta Serokatî hate girtin em tevlîbû xebatê rêxistinê bûn û me cihê xwe di çalekiye de girt. Sala 2000 me xwest em tevlî rêxistinê bibin li belê ji ber hinek sedeman ez tevlî ne bûm. Tevlî bûne min sala 2001 çêbû. Niha jî çarçeva pêşniyare xwe de em diçin Bakur. Di wê çarçevê de zanebûen wê û kûratiye wê em diçin. Di vî temelî de em dibêjin pêvajoyeke hesas de em derbas dibin. Di wir de misyoneke cûde partî dide ser milê me. Di xwesertiye wê alanê de partî perspektîf da me. Ew tecrîde li ser Serokatî û êrîşê li ser gelê me li ser gerila dîsa helwesta dewleta Tirk li hemberî têkoşîne PKK ê imha bikin. Em jî li wê derê çi ji destê me werê emê bixwzin hêjî layîqê van şehadetê ku di têkoşînê de hatine dayîn û berxwedaniye ku hatine kirin. Emê li wê derê bixwazin ala wan rakin ser milê xwe û di nava têkoşînê de cihê xwe bigirin. Layîqê wan şehadetê di nava têkoşînê de û ji xebatê Serokatî re bibin bersiv. Li ser wî asasî coşa me jî heye. Dema em diaxivin jî coşa me heye. Ev cara yekeme emê derbas bibin. Xwesteke me û heyecan eme di astekî bilinde ye. Emê bixwazin vê coşa xwe yansima xebatê xwe bikin. Li ser vî asasî em ji tevahî hevala re serkeftin dixwazin. Emê bixwazin layîqê gelê Kurd bibin. “
- Ayrıntılar
Hêzên dijmin, dema li hember neyarên xwe bi bin dikevin û bidestxistina tiştên ku jê hatiye stendin, tol hilanîn, ew çarenûsê berovajî kirin û di esasê xwe de ev hêzên li dijî hev bêhtir; di nav hewldanên hevdû bêbandorkirinê de ne. Şer bi awayekî giştî wisa tê zanîn. Ji boyî tevgera azadiya gelê Kurd jî, wek tê zanîn roja 15´ê Tebaxa 1984´an destpêkeke mîladî ye. Êdî hin tişt guherîbûn. Di zimanê Kurdan de tişta ku wekî `Çarenûs`dihate zanîn; ` Kurdistana xeyalî li vir encax evînek bêbersiv e”...
Şerê rastîn wê li hember vê nêrînê bihatana dayîn. Aliyê teknîkî yê vî karî zêde girîng nîn bû. Ya girîng ew bû ku vê ferasetê di mejî û ruh de hilweşandin bû. Ma ji ber vê sedemê jê re nabêjin; ruhê 15´ê Tebaxê? Ma yê ku lez û hêz dane vî ruhî jî; bi vê vînê nayên nasîn? Xeyrî, Kemal, Mazlûm, Egît, Erdal... û gelek hevalên şehîd ku me navê wan nenivîsiye....
Hûn dikarin xwezayê bi nediyariyan pênase bikin, lê dozek, ku çarenûsa gelekî tê de be, şensekî me yê wisa ku bi nediyariyan pênasekirin nîn e. Rastiyeke ku di dîrokê de heyî; bi rengdêreke kurmancî: ´Jîr´, berpirsiyariya ku her dil karibe rake hewce dike. Ji ber bextreşiya dîrokê, şensê we yê ´bê teorî´ rêyên we nediyar dihêle, bi gotina Rêbertî; ´demjimêra lêder a dîrokê´ têkoşînê nîşanî me dida. Şensê mejî yê ku em dibêjin; di hundur, di nav herdû hestîkê sindande difikire di van kêliyan de mirov û vînên ku van şert û mercan karibe rake diafirîne. Vîna ku çavkaniya xwe ji Heqî Karer digire; diyalekta fedaîtî û nemiriyê dê bi navê ´Partiya Şehîdan´ pênase bike. Berxwedana zindanê; nasname, giyan, vîn û felsefeyeke berxwedanî ya bêtawîz amade kiribû:
Berxwedan Jiyan e´, ´Ez, bi qasî ku di oxira wê de canê xwe bidim ji jiyanê hez dikim´, ´Li ser kevirê gora min bila deyndarê Kurdistanê ye bê nivîsîn´... Ev hevok di dil û mejiyê kesên ku barê têkoşînê hildane de bûne zagonên zindî. Ev çanda ku ji Fermandar Egît destpê kir û hetanî Bêrîvanan, Zekiye Alkanan, Rahşan, Zîlan, Ronahî û Erdalan hatî, li ser vê bingehê têkoşînê bilind kirin û vî mîrasî ji wan girtin û ji peyrewêxwe re hiştin. Fermandar Erdal jî xwedî kesayet û taybetmendiyên ji vê çandê bû.
Botaniyekî ku jiyanê kêlî bi kêlî dijî...
Çîroka tevlîbûna Erdal: Berî tevlîbûnê, ji pirs pirsînê bêhtir, bi tevlîbûnê re pirsên ku ji xwe dipirsî û bersivên rast didît bû... Belkî jî ev şêweyî wî yê bîrbirinê, wî ber bi çiyayan ve bir û bi çiyayan re kire yek. Ji xwe re bifikirin; hûn li Ewropayê mezin bûne, bi Kurdî nizanin û li herêmeke wek botanê dijwar hûn gerîlatiyê dikin. Botan -ku wek cîhaneke din e- erdnigariyeke ku jiyan li ser pişta kêrê ye. Jiyan li ser kêliyan e... Ji boyî fermandar Erdalê ku, her tim di nav lêgerîna nasnameyeke nû û ti carî jiyana Ewropayî di kesayeta xwe de nehewandibû, ev rasthatineke mezin bû. Ji ber çavdêriya xwe ya balkêş a jiyanê, hişt ku ji çanda berxwedanê bi qasî têra wî bike rahişt û di kesayeta xwe de da rûniştandin. Zanibû li xwe û li jiyanê piralîbinêre. Zagonên civakî û resenatiya kesayetankeşf kir û bêhtirîn naskir. Sedemeke nedogmatîkbûna wî jî ev bû. Pirsa ku, ji ku derê,çi û çiqasî bigirim, wî ji yekalîbûnê dûr kir û hişt ku piralî bifikire û analîzan bike. Dema we li Erdal binêriyana, we yê bigotana Erdal Botaniyekî resen e. Govendên Botanê bi qasî Botaniyekî dizanibû, di govend û moralên gerîla de dibû çavkaniya coşa hevalan. Asta tevlîbûna wî ya pratîkî û serweriya herêman pir li pêş bû. Di şerê gerîla de; divê hûn bi qasî şivanekî herêmê binasin û bi qasî gundiyekî karibin çiyayên herî asê derbas bikin. Sedem jî ew e ku; hûn ê her û her rastî van mijaran werin. Îja Erdal jî; her kevirê botanê bi qasî ku çavgirtî bibîne baş nasdikir. Her wiha ji Botaniyekî zêdetir hûrguliyên di derbarê Botanê de dizanîbû. Li hin cihan navê qelaçan jî hene. Hevalê Erdal navê wan qelaçan jî dizanîbû. Di vî warî de, welatparêziyeke wî ya ji dil hebû.
Dikaribû hezar kesî veşêre û li dû xwe şop nehêle
Erazî deriyê xwe ji kesên ku jê hezbike re vedike û hezkiriyên xwe diparêze. Jixwe şer jî; bi erazî li dijminê xwe dayîn e. Vê yekê herî baş fermandar pêk tînin. Li Botanê we hezar gerîlayî bidana fermandar Erdal, wê hemûyan karibûna veşêre, bi cih bike û li dû xwe ti şopê nehêle. Şert û mercên herêmên ku biçê ji berê ve tehlîl û fahm dikir, tevlîbûna xwe li gor şert û mercên herêmê zû diguherand û bi ti awayî nedikete xevk û gumanan. Hevalê Erdal xwedî taybetmendiyên wisa bû. Kesayeta xwe her tim dı ber çav de derbas dikir. Di rewşên herî rihet û nerm de jî fermiyet, disîplîn û cidiyetê ji dest bernedida. Dema vê dikir jî, pir rihet û balê dikişand.
Her wiha di kêliyên şer û pevçûnên herî dijwar de kesên li der û dora xwe bi qasî ku wan bikenîne xwînsar bû. Ev kesayeteke wî ya sereke bû. Di taktîk û fermandayînê de gelş û gelemşeyan derbas dikir, tevlîheviyan çareser dikir û xwedî kesayeteke sade û ramanên azad bû.
Li hemberî dijmin gelek caran hêza xwe ya hundirîn bi kar dianî, yekîneyên li dûr ên gerîlayan hişyar kiriye û pêşî li wendahiyan girtiye. Li aliyê dî jî partiyeke ku ji we re rêbertî dike, bîrdozî û felsefeya wê hebû. Divê hûn vê bizanibin û bijîn. Fêrbûna van tiştan a rêhevalekî ku di eslê xwe de gundî çiqasî zehmet be, ji boyî rêhevalekî xwendekar jî ya din ewqasî bi zehmet e. Ya girîng ew e ku, herdûya di kesayeta xwe de rûniştandin e. Lê kêm kes dikare vê bi cih bîne. Fermandar Erdal, him ji aliyî bîrdozî ve û him jî ji aliyê jiyanê ve, vê taybetmendiyê herî bihêz bi cih anîbû. Ew her tim xwe perwerde dikir. Van tiştana li Botanê kirin, li Botanê xwestina pêkanîna van tiştan, ji boyî mirovekî baweriyeke bêdawî dixwest...
Wek terzê fermandayîn û kesayeta fermandar Egît; vîn, disîplîn û plansazî bi fermandar Erdal re xwe digihande jiyanê. Di vî derbarî de; ew jî ji wan kesên ku Fermandar Egît herî baş dişopand bû. Botan, bi Egît re şoreşê nas kir û tevlîbûnên destpêkê piştî fermandar Egit destpê kirin. Ew gel, ji Egît hez kir û fermandariya wî pejirand. Milîsên Botanê hîna jî ji dema fermandar Egît mane. Şehîd Erdal jî wek fermandar Egît; çanda gel biçuk nedidît, lê çanda heyî jî bi temamî nedipejirand...
Şehîd Erdal li Botanê peywirên mezin girt li ser milê xwe. Li Cûdiyê serkeftî bû û fermandariyeke mînak destnîşan kiribû. Di temenekî pir ciwan de partî wî wek Endamê Meclîsa Partiyê hilbijart û vesaziya wî wek Fermandarê Eyaleta Mêrdînê çêkir. Di komploya navneteweyî ya 15´ê Sibatê de her kes di nav şoqekê de bû. Lê Ş.Erdal ji wan hevalên ku ; herî zû bi ser xwe ve bên, komployê fêm bikin û bertek û acisiyên di nav tevgerê de herî zû bi rêxistin bikin bû. Piştî komployê eyaleta ku herî baş taktîkan bi kar anî Mêrdîn bû.
Vekişîna Başûr a gerîla, Kongreya 7. û pêvajoyeke wî ya kurt li Ewropayê çêbû. Di hemû van pêvajoyan de; sekna wî heman bû û her bi pêş ve diçû. Her wiha serkeftîbûna wî ne mijara nîqaşê bû...
Ji Erdalan Hetanî Medeniyan
Demên ku tasfiyekarî li tevgera me dihate ferzkirin, di civîneke tevlî bûbû de ev gotina wî; ´kesên divê bibin milîtan, divê pêwîstiyên milîtaniyê pêk bînin´ cewhera serkeftinên wî bû. Fermandar Erdal; di II. Konferansa HPG´ê de, Fermandarê Pêşeng ê Parastina Cewherî hat îlankirin. Wek fermandar Egît di pêngava 15´ê Tebaxê de rola sereke bilîze, fermandar Erdal jî bi heman ruhî xwe ji boyî pêngava 1´ê Pûşperê amade kiribû û divê berxwedan û parastina cewherî bi kesayeteke milîtanî çawa bê xwedîderketin, bûbû pîvan û pêşengê vê pêngavê.
Di demeke ku dijmin dixwest tevgerê belav bike û di gel de bêhêviyê bi pêş bixe de;HPG; bi kesayet ûhişmendiya fermandar Erdal, bi girêdayîna bêdawî a gel, şehîdan, Serokatî û bi têkoşîneke bilind, li hemberî radestîû tasfiyekariyê bersiv da vî dijminê xwînxwar.Hevalên ku ji xeta Erdal bandor girtin, bi sedan milîtanên ku ji wî rûhî sûdê wergirtin, li eniyên herî pêş têkoşiyan û bi pakrewanî gihaştin şehadetê. Ev gotina fermandar Erdal; ´kesên divê bibin milîtan, divê pêwîstiyên milîtaniyê pêk bînin´ ku ji xwe re kirin rêber ên wek Ş.Dijwar, Ş.Serxwebûn, Ş.Nûcan, Ş.Sorxwîn, û herî dawî Ş.Medenî, Ş.Adil, Ş.Ferhad, Ş.Kurtay û gelek milîtanên ku me navê wan neanî ziman, di kêliya herî xeternak a şer de xwe feda kirin. Ev milîtanên me hîna jî dibin jiyîner û domdarê ruhê Erdalan.
Dr.Bahoz Erdal
- Ayrıntılar